Տարածաշրջան

«Երբեմն հեռախոսով հաջողվում էր կապ հաստատել Սումգայիթում մեր հարազատների, բարեկամների հետ, նրանք էինք վախեցած, կցկտուր տեղեկություններ հաղորդում։ Տեղեկատվության պակասի պատճառով մենք այդ օրերին չգիտեինք՝ իրականում ինչ է կատարվում Սումգայիթում, հետագայում էլ՝ արդեն Բաքվում։ Հետո մեր հարենակիցները մազապուրծ վերադարձան Արցախ, Հայաստան, նրանցից արդեն իմացանք ահասարսուռ դեպքերի մասին, կային վկայող լուսանկաներ, տեսանյութեր»։

Հիմա այս հասարակության հետ, որին ոչ թե պատրաստում են հայության հետ խաղաղ համակեցության, այլ 2020 թվականի պատերազմի սպանվածների վրեժը լուծելու և «պատմական հայրենիքը»՝ «Արևմտյան Ադրբեջանը» (!) նվաճելու, ինչպե՞ս պիտի հարաբերվենք մենք։

Freedom House միջազգային հեղինակավոր կազմակերպությունը հրապարակել է աշխարհում քաղաքական իրավունքների և քաղաքացիական ազատությունների վիճակը գնահատող «Ազատությունն աշխարհում 2025» զեկույցը: Այն վերնագրված է «Դժվարին պայքար իրավունքների ապահովման համար»:

Ռուբեն Վարդանյանի, Բակո Սահակյանի կամ Լևոն Մնացականյանի տեղում` Բաքվում գերության մեջ կարող է հայտնվել մեզանից յուրաքանչյուրը:

Պաշտոնական Երեւանը երեկ հայտարարեց, որ ստացել են խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ Բաքվի պատասխանը, որին սպասում էին երեքուկես ամիս, բայց չի գաղտնազերծվում՝ ինչ պատասխան են ստացել: Փաշինյանը երեկ ասաց,որ համաձայնության չեն եկել, ոչ էլ կարող է ասել, թե մերժել են:

Ո՞վ կարող է կողմ լինել: Օրինակ, Դուք կո՞ղմ եք, որ միջպետական ճանապարհն անցնի Ադրբեջանին: Վստահ եմ, որ Դուք էլ կողմ չեք:

«27-ին, 28-ին եղել եմ հրապարակում, հետաքրքիր էր, թե ինչ է լինելու: Այդ անգամ ևս չափազանց շատ մարդ կար, մեկն ասում է, որ գիտի, թե որ տներում են հայեր ապրում, և մարդիկ զանգվածաբար լցվում են թաղամասերը: Այդ թաղամասը, ուր մենք գնացինք… այդտեղ՝ բակի կողմից առաջին բնակելի շենքի մոտ, մարդկանց ձեռքում փայտե և երկաթե մահակների նման բաներ կային: Այդտեղ երեխաներին կոտորեցին, և նույնիսկ նրանցից մեկի աղիողորմ ձայնը լսվում էր դռնից:

Ադրբեջանի նախագահի օգնական, նախագահի աշխատակազմի արտաքին քաղաքականության բաժնի ղեկավար Հիքմեթ Հաջիևը հանդիպել է Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի հետ։

Մարգարայի անցակետը հավակնում է դառնալ լուռ հուշարձան «նիկոլի իրական Հայաստանի», հերթական փուչիկ, որը երբեք, գոնե այս կառավարիչների օրոք կյանքի չի կոչվի։

Մոտ երկու շաբաթ առաջ տեղեկություն տարածվեց, որ Ադրբեջանը Հաագայի մշտական արբիտրաժային դատարան հայց է ներկայացրել ընդդեմ Հայաստանի՝ պահանջելով «ամբողջական փոխհատուցում շրջակա միջավայրի և կենդանական աշխարհի զանգվածային ոչնչացման համար»:

Գամբիայի զինված ուժերի անձնակազմը թուրքերենի դասեր է անցնում Ֆաջարայում գտնվող Գամբիայի Զինված Ուժերի Ուսումնական դպրոցում, որպեսզի կարողանան մեկնել Թուրքիա և ստանալ ռազմական կրթություն։

«Հայաստանի և Արցախի համար կյանքները տված մարդիկ տառապում են Բաքվի բանտում: Արցախը կործանած, Հայաստանին անասելի աղետ պատճառած անձինք դեռ իշխանության են Հայաստանում և որոշում են մեր ապագան՝ ծաղրելով և նվաստացնելով ամբողջ հայ ազգին:

«Հիշու՞մ եք, թե ինչ էր ասում ՀՀ նիկոլականների առաջնորդը, թե դեռ պիտի հասկանանք՝ ում ասածով էր Ռուբեն Վարդանյանը Արցախ մեկնել: Հիշու՞մ եք, թե ինչ զազրելի հակաքարոզչություն էին անում իշխնամերձ շրջանակներն ընդդեմ Ռուբենի:

Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոն-հիմնադրամի տնօրեն, քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Աբրահամ Գասպարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․

Այդ «դատավարություններն» ադրբեջանական իշխանությանն անհրաժեշտ են իր քաղաքական կեղծ թեզերն օրինականցնելու, Արցախում էթնիկ զտումներից մաքրվելու, Հայաստանի նկատմամբ ագրեսիայի հիմքեր ստեղծելու համար:

Պարզ է, որ Փաշինյանը գիտակցում է իր քայլերի այս հակասականությունը և «Իրական Հայաստանի» գաղափարախոսության իր՝ ներքին կամ այլոց՝ արտաքին մտասևեռումն իրականացնելու ճանապարհին կարող էր որոշում ստորագրել ընդհանրապես Ազգային անվտանգության ռազմավարություն չունենալու մասին։

Երեկ Երևանում կայացած ՀՀ-ԵՄ խորհրդարանական գործընկերության կոմիտեի չորրորդ նիստի ընթացքում, բացի «սենյակում փղից» և «ամուսնություն-ամուսնալուծություն» թեմաներից, մի ուշագրավ դեպք է տեղի ունեցել:

Ռուբեն Վարդանյանի որդին՝ Դավիթ Վարդանյանը, տեսաուղերձով է հանդես եկել՝ կոչ անելով պայքարել Բաքվում տեղի ունեցող ցուցադրական դատավարությունների դեմ՝ ընդդեմ իր հոր և մյուս հայ քաղբանտարկյալների։ «Եթե հայ բանտարկյալները, այդ թվում՝ հայրս, չազատվեն, ոչ մի հայ ապահով չի լինելու»,-նշում է Դավիթ Վարդանյանը։ Նա ընդգծում է, որ եթե այսօր ոտքի չկանգնենք, կվտանգենք հետագա սերունդների և հայ ժողովրդի գոյությունը։

Թուրքիան փետրվարի 27-ին Ստամբուլում կհյուրընկալի Ռուսաստան-ԱՄՆ հանդիպում, որտեղ կքննարկվի Ուկրաինայի հակամարտությունը: Երկու երկրները դադարեցրել էին դեսպանությունների գործունեությունը պատերազմի սկզբում:

Քաղտեխնոլոգ Կարեն Քոչարյանի կարծիքով՝ աշխարհում ընթացող գլոբալ պրոցեսները, ինչպիսին  ՌԴ-ԱՄՆ բանակցությունները, Եվրոպայում առկա անորոշությունն ու այդ թվում՝ մեր տարածաշրջանում ինտենսիվ շփումներն են, չեն շրջանցելու Հայաստանը և անդրադառնալու են նաև ՀՀ իշխանությունների ճակատագրի վրա:

Խաղաղության պայմանագրի չհամաձայնեցված երկու հոդվածներից մեկը վերաբերում է սահմանի երկայնքով երրորդ երկրների ուժերի տեղակայմանը, մյուսը՝ միջազգային ատյաններում իրավական և այլ վեճերին։ Այս մասին ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ասել է Փաշինյանը։

«Freedom House» կազմակերպությունը հրապարակել է «Ազատություններն աշխարհում» ամենամյա զեկույցը, որտեղ Թուրքիան վերջին 10 տարում ազատությունների ամենաշատ անկում գրանցած երկրների շարքում զբաղեցրել է 7-րդ տեղը՝ կորցնելով 22 միավոր։

Մենք Բաքվից ստացել ենք խաղաղության պայմանագրի 12-րդ խմբագրությունը: Այս մասին Ազգային Ժողովում լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել է Փաշինյանը։

«Ես ընդամենը մի քանի թիվ եմ ցանկանում բերել. թվեր, որոնք որոշ տաք գլուխներ կսառեցնեն։ Ա՛յ տաք գլուխներ, Հայաստան ներկրվող 300.000 տոննա ցորենի 298.000 տոննան գալիս է Ռուսաստանից։ Հայաստան եկող բուսական յուղերի 85-87 տոկոսը նույնպես գալիս է Ռուսաստանից։ Նույն վիճակն է նաև կաթի և կաթնամթերքի շուկայում»։

Շատ կարևոր է, որ հայ ընտրողները մերժեն նոր Սահմանադրությունը: «Ոչ» քվեն՝ վարչապետի նկատմամբ անվստահության քվեարկություն է: Նա այլևս չի կարող շարունակել մնալ իր պաշտոնում այն բանից հետո, երբ ժողովուրդը մերժի իր առանցքային նախաձեռնությունը։ Նա այլընտրանք չի ունենա, քան հրաժարական տալ:

Վարդանյանի դատավարությունը երեկ շարունակվել է՝ չնայած նրա առողջական վիճակի վատթարացմանը և դատավարությունը հետաձգելու բազմաթիվ միջնորդություններին։ Մասնավորապես, Ռուբենի զարկերակային ճնշումը եղել է վտանգավոր բարձր, ինչը պահանջել է բժշկական օգնություն։ Նրա զարկերակը նորմայից զգալիորեն բարձր է եղել: Նա հյուծված տեսք է ունեցել ու մի քանի անգամ ուշագնացության եզրին է եղել։

Ադրբեջանը փորձում է հետին թվով վերաշարադրել Լեռնային Ղարաբաղի հայկական պատմությունն ու մշակույթը։ Այս մասին Մոսկվայում ԱՊՀ երկրների ինստիտուտի և միջազգային «Լազարևյան ակումբի» կազմակերպած կլոր սեղանի ժամանակ հայտարարել է ՌԴ Պետդումայի պատգամավոր Կոնստանտին Զատուլինը:

Հայաստանը շարունակում է առաջ քաշել Ադրբեջանին ուղղված առաջարկը՝ կնքել սպառազինությունների փոխադարձ վերահսկման երկկողմ պայմանագիր: Սրա մասին ՄԱԿ մարդու իրավունքների խորհրդի 58-րդ նստաշրջանի բարձրաստիճան հատվածում հերթական անգամ խոսել է ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը:

«Մենք՝ Թուրքիան, Ադրբեջանն ու Վրաստանը, մասնակցում ենք շատ կարևոր նախագծերի մշակմանը, որոնք ունեն բավականին բարձր ռազմավարական գործառույթ», – ասել է Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը իր վրացի գործընկեր Մակա Բոչորիշվիլիի հետ Թուրքիայում հանդիպումից հետո, հաղորդում է Վրաստանի Առաջին ալիքը։

Վրաստանի արտգործնախարար Մակա Բոչորիշվիլին առաջին պաշտոնական այցով գտնվում է Թուրքիա, հայտնում է Վրաստանի Առաջին ալիքը։