Առաջացանք դիրք, որտեղ չորս վիրավոր զինծառայողներ էին` ժամկետայիններ: Ուզում էինք տարհանել, բայց սկսեցին մեզ հետ վիճել, քաշքշել, թույլ չէին տալիս: Ասում էին՝ թողեք, մենք պիտի կռվենք: Մի կերպ համոզեցինք: Ափսոս, անունները չեմ հարցրել:
«Գերմանիայի քայլերը հակազդեցության չեն արժանանա ո՛չ Ռուսաստանից, ո՛չ Արևմուտքից, կարծում եմ՝ Գերմանիան կառուցողական կլինի, և կլինեն մեխանիզմների տեղակայման, նախագահական հանդիպումների հստակ առաջարկներ»,- ասում է գերամանացի վերլուծաբան Ուվե Հալբախը:
Կողը հաստ բան է էլի էդ կռիվը: Դո՛ւ ես խփում, քե՛զ են խփում: Ժպտում ես, կատակում, բայց զոհվելու մասին միտքն անընդհատ գլխումդ է, ընկճվում ես ու նորից ոգեւորվում… Չորս օր այդպես էր… Կռվում էինք ոչ այնքան մարդու, որքան զրահատեխնիկայի դեմ…
«Ինչ վերաբերում է Գետաշենին և մյուս տարածքներին, ապա մեր սահմանները և´ Գետաշենն է, և´ Դաշքեստանն է, և´ Գանձակն է, և այլն: Դիվանագետները պետք է խոսեն մեր ամբողջ հայրենիքի մասին: Սա մեր հայրենիքի մի մասն է, որ մերն է: Թե´ մարդու և թե´ պետության մեծությունն ու փոքրությունը տարածքով չի չափվում, չափվում է գաղափարով»:
Արցախի Հանրապետության վարչապետ Արայիկ Հարությունյանի մոտ մայիսի 12-ին, գյուղատնտեսության ոլորտի պատասխանատուների մասնակցությամբ, հրավիրվել է խորհրդակցություն, որի ընթացքում քննարկվել են հացահատիկային մշակաբույսերի բերքահավաքի, հակահրդեհային կանխարգելիչ միջոցառումների կազմակերպման և առաջիկա այլ անելիքների հստակեցման հետ կապված հարցեր:
Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպան Ռուբեն Մելիքյանը բաց նամակ է հղել «Եվրատեսիլ-2016» երգի մրցույթի կազմակերպիչներին` իր դժգոհությունը հայտնելով Արցախի դրոշի ծածանման առնչությամբ Եվրոպայի հեռարձակողների միության (ԵՀՏ/EBU) հայտարարության կապակցությամբ: Այս մասին տեղեկացրին ԼՂՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակից:
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը հանձնարարություն է տվել նոր զորամասեր կառուցել Լեռնային Ղարաբաղի շփման գծի երկայնքով: Այս մասին հայտնում է RIA Novosti-ն՝ հղում կատարելով Ադրբեջանի ՊՆ-ի մամուլի ծառայությանը:
Ադրբեջանի և Հայաստանի նախագահներ Իլհամ Ալիևի և Սերժ Սարգսյանի հնարավոր հանդիպման ժամկետի մասին դեռ հայտնի չէ:
«Արդյոք իմաստ կա՞ր հանդես գալ այդ նախապայմաններով, եթե պետք է մասնակցեինք նախագահական հանդիպման: Եթե լրացուցիչ երաշխիքներ չկան, այս պահին երևի թե նպատակահարմար չէ հանդիպել»:
Արցախի Հանրապետության Նախագահ Բակո Սահակյանը մայիսի 12-ին անց է կացրել աշխատանքային խորհրդակցություն` հանրապետության շրջվարչակազմերի ղեկավարների մասնակցությամբ:
Մոսկվան ողջունում է ցանկացած քայլ, որն ուղղված է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորմանը և Բաքվի ու Երևանի երկխոսությանը՝ գտնելու փոխզիջումներ:
Արցախն արձագանքում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հայտարարությանն այն մասին, որ եկել է Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հանդիպման ժամանակը:
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները շարունակում են հանդես գալ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հետևողական լուծման օգտին: Այս մասին, ինչպես տեղեկանում ենք ԵԱՀԿ-ի պաշտոնական կայքից, նշված է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներ Ջեյմս Ուորլիքի (ԱՄՆ), Իգոր Պոպովի (Ռուսաստան) և Պիեռ Անդրյոյի (Ֆրանսիա) համատեղ հայտարարության մեջ:
168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ ՊՆ մամուլի խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանը նշեց, որ նման բան պարզապես չի կարող լինել. «Թալիշ գյուղից ամենահեռու դիրքը անգամ մինչ կորուստը եղել է 3-4 կմ, եթե 7 կմ կորցնեինք, Թալիշն էլ հետը կկորցնեինք, կհասնեին Մատաղիս արդեն: Ավելացնելու ոչինչ չունեմ»:
Անդրադառնալով իր վերջին հարցազրույցում արտահայտած տեսակետին՝ հակամարտող կողմերին զենք չվաճառելու վերաբերյալ, Շավարշ Քոչարյանն ասաց, որ դա պետական դիրքորոշում չէ, ինքը հայտնել է իր անձնական մոտեցումը. «Երբ խոսում են՝ եթե ես զենք չմատակարարեմ՝ ուրիշը կմատակարարի, նա չմատակարարի՝ երրորդը կմատակարարի, ապա միգուցե (նորից եմ կրկնում՝ դա իմ անձնական մոտեցումն է) ճիշտ է, որ ընդհանուր առմամբ արգելք լինի հակամարտող պետություններին ընդհանրապես զենք մատակարարելու հարցում»:
«Ուզում եմ խոզերին շատացնեմ, տնտեսությունը մեծացնեմ: Ուզում եմ մաթեմատիկայից լավ լինեմ ու խանութում աշխատեմ, որ իրեն (նկատի ունի եղբորը) տանեմ բուժման»: Տղան որոշել է` ինչ էլ լինի` Շուշիից չի գնալու: «Ուզում եմ մնալ Շուշիում, մինչև կյանքից վերջն էլ մնալու եմ Շուշիում»:
«Ռուսաստանի պաշտոնական դիրքորոշմանը, որն արտայահայտվում է այդ հարցում, մենք քաջ տեղյակ ենք: Կարող են լինել տարբեր շեղումներ, արտահայտություններ, ու մենք պարտավոր չենք ամեն ինչին պատասխանել»,- այս մասին այսօր կառավարության նիստի ավարտից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Շավարշ Քոչարյանը՝ անդրադառնալով ՌԴ դեսպանատան աշխատակցի այն հայտարարությանը, թե քանի դեռ Հայաստանն Արցախը չի ճանաչել, ռուսական զենք Արցախ չի կարող գնալ:
«Մենք պետք է լռեցնենք այն կրակակետերը, որոնք վտանգ են սպառնում Արցախի ու Հայաստանի համար: Ու լռեցնելու ենք: Մենք ի՞նչ մեղք ունենք, որ ադրբեջանական կողմը կրակակետը բերում-դնում է մի գյուղի հետևում ու սկսում է կրակել: Իհարկե, հայկական կողմը պետք է այն լռեցնի, և լռեցնում է»,- ասաց նա:
Ադրբեջանի ապրիլյան ագրեսիան բոլորին ապացուցեց, որ անցած 22 տարիների ընթացքում Բաքուն օգտագործել է բանակցային գործընթացը որպես քող սպառազինվելու և ռազմական ուղիով խնդիրը լուծելու համար, ինչը և հակամարտության գոտում ստատուս քվոյի պահպանման հիմնական պատճառն էր:
Գերմանիայում այցով գտնվող Ադրբեջանի արտգործնախարար Էլմար Մամեդյարովը հանդիպել է Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելի արտաքին քաղաքականության և անվտանգության հարցերով խորհրդական, Անվտանգության և զարգացման քաղաքականության վարչության պետ Քրիստոֆ Հոյսգենի հետ:
ՊԲ հյուսիսային ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկի պահպանության տեղամասում մայիսի 11-ին հակառակորդի կողմից մահացու վիրավորում ստացած զինծառայող 20-ամյա Արմեն Մարտիրոսյանը Գեղարքունիքի մարզի Գանձակ գյուղից էր:
«Դրա նպատակն է ցույց տալ, որ եթե հակամարտությունը կրկին սրվի, եթե Ադրբեջանը քայլեր ձեռնարկի, փորձելով ուժի միջոցով փոխել իրավիճակը, ապա Հայաստանն ունի միջոցներ՝ այն հակառակ ուղղությամբ փոխելու»:
Մայիսի 11-ի ժամը 19:30-ից սկսած հակառակորդը տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից, նռնականետերից և ականանետերից խախտել է կրակի դադարեցման մասին կողմերի միջև ձեռքբերված պայմանավորվածությունը, որը շարունակվել է նաև մայիսի լույս 12-ի գիշերը:
«Մի պահ հանգստացա, ասացի ուրեմն ողջ է, բայց անծանոթի ձայնը զարմացրեց ինձ, հեռախոսի մյուս կողմից ղարաբաղյան բարբառով, բայց ակցենտով մեկն էր խոսում, կողքից ադրբեջաներեն խոսակցություն էր լսվում։ Հետո անցավ ռուսերենի, ասելով, որ հիմա կսպանի Սուրոյին»,- ադրբեջանցու հետ ունեցած խոսակցությունն է վերարտադրում Արմենը, հիշելով, որ հեռախոսի մյուս կողմից կրակոցների ձայն լսվեց, բայց համոզված է՝ օդում էր կրակում։ Արմենը չի հավատում որ իր «от души ախպերը» էլ չկա, հիշում է նրա հումորները․ «Մի բան, որ դուրը չէր գալիս ասում էր՝ «դաժան մի եղիր, խասյաթդ թող»։
Հասարակությունը մի քանի օրերի ընթացքում տեսավ ու լսեց ավելին, քան սովորական պայմաններում տեսնում ու լսում է տարիների ընթացքում: Հասարակությունն իր զավակների կյանքի գնով հաղթեց մարտի դաշտում, բայց նրանից հերթական անգամ խլվեց հաղթանակը:
«Այդ օրերին զանգում ու ասում էր, որ լավ է, ամեն ինչ լավ է լինելու», տխուր ժպտում է Զոյան, պատմում՝ ինչպես են ծանոթացել, ինչպես էր Նվերը գալիս իրենց ֆիզկուլտի դասերին հետեւում, հետո ամեն ինչ մի այլ փուլ մտավ։ «Նա ինձ երբեք անունով չի դիմել, «Նապի» էր ասում, նապաստակ, հետո շատերը սկսեցին Նապի ասել»,-ասում է նա։
Washington Post-ը հոդված և լուսանկարների շարք է հրապարակել՝ նվիրված Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության ապրիլյան սրացմանը: Հոդվածագիրը ներկայացնում է ողջ դիվանագիտական աշխարհին «սառեցված հակամարտություն» անվանումով հայտնի հայաբնակ Լեռնային Ղարաբաղի պատմությունը:
Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված ապրիլյան պատերազմն ու վայրագություններն անպատիժ մնացած ցեղասպանության շարունակություն են, եւ այս հարցն այն կարեւորագույն հարցերից մեկն է, որն այս օրերին քննարկվում է ՀՅԴ Հայ Դատի հանձնախմբերի եւ գրասենյակների խորհրդաժողովում:
Ժորայի մայրը՝ տիկին Մարինեն, որդու մասին խոսելիս՝ ասում է՝ ոչնչից չէր վախենում: Որդուց 10 օրից ավելի լուր չի եղել. «Երբ ասում էին՝ փախածներ կան, կգտնվի, ես չէի հավատում, որ ինքը փախած կլինի: Ինքն այնքան անվախ էր, որ մինչև վերջին շունչը կպայքարեր»:
«Թեեւ ուզում էի հավատալ, որ ողջ է, բայց գիտեի, եթե ողջ լիներ՝ կզանգեր, իմաց կտար։ Ինքը ճարպիկ էր, ամեն վատ դրությունից դուրս կգար։ Մի անգամ էլ մեքենան էր վառվել, կարողացել էր դուրս պրծնել հրդեհից, բայց այս անգամ․․․»,- միտքը չի ավարտում Նարինեն։
