Արձակուրդ կյանքից
Բոյկոտն ընդհանրապես քաղաքական գործունեության ձևերից մեկն է։ Դրանով կարող են զբաղվել ընդդիմադիր քաղաքական ուժերը, իշխանությունը նույնպես կարող է բոյկոտել որևէ իրադարձություն, անգամ պետությունները՝ միջազգային հարաբերություններում, երբեմն բոյկոտում են համաշխարհային այս կամ այն կառույցի աշխատանքը կամ որևէ միջոցառում։
Սովորաբար բոյկոտը գրեթե բոլոր դեպքերում համարվում է դիրքորոշման արտահայտման ծայրահեղ, որպես կանոն՝ ապակառուցողական միջոց։ Մենք, սակայն, հիմա ապրում ենք իրականությունում, որում բոյկոտը ոչ թե ծայրահեղ միջոց է, բացառություն, այլ ամենօրյա կյանք, օրինաչափություն, որը դրսևորվում է ամենատարբեր ձևերով ու ամենատարբեր հարթություններում։
Ընդդիմությունը գրեթե ամեն քառօրյայի ընթացքում բոյկոտում է խորհրդարանի աշխատանքները, իշխանությունը բոյկոտում է ընդդիմության կազմակերպած լսումները (չհաշված առանձին վերցրած մի Գուգոյի), պետությունը բոյկոտում է այն ռազմաքաղաքական կառույցի առաջարկած օգնությունը, որին պաշտոնապես մաս է կազմում․․․
Բոյկոտվող այս քաղաքական իրականության անբաժանելի մաս է կազմում հասարակության չհայտարարված, բայց համատարած բոյկոտը պետական ու հանրային կյանքին, քաղաքականությանն ընդհանրապես։ Հենց այդ բոյկոտի արտահայտությունն է մեր չափից ավելի անհատականացված կյանքը, որում մարդկանց մեծամասնությունն առաջնորդվում է «շառից-փորձանքից հեռու» սկզբունքով՝ ներպարփակվելով սեփական ընտանիքում, լավագույն դեպքում՝ փոքր խմբային միջավայրերում՝ ակամայից բոյկոտելով այն ամենայնը, ինչը կապված է պետության հետ։
Արդյունքում՝ մենք ապրում ենք փոխադարձաբար բոյկոտվող ու իրարամերժ մի քանի իրականություններում՝ միմյանց բոյկոտող ընդդիմությամբ ու իշխանությամբ, երկուսին էլ բոյկոտող հասարակությամբ, որն իր հերթին՝ բոյկոտվում է քաղաքականությամբ զբաղվողների կողմից։
Ու երևի պատահական չէ, որ ներքին կյանքում արտահայտվող այս տոտալ բոյկոտը տրանսֆորմացվում է նաև արտաքին հարաբերություններում։ Չնայած արտաքին մակերեսային ներգրավվածությանը, Հայաստանը բովանդակային առումով այլևս համաշխարհային քաղաքականության սուբյեկտ չէ և չհայտարարված միջազգային բոյկոտի արդյունքում վերածվել է օբյեկտի, որի շուրջ ակտիվ աշխարհաքաղաքական առևտուր է ընթանում։
Փոխադարձաբար բոյկոտվող իրականություններով ապրող պետությունը զուրկ է ոչ միայն զարգացման հեռանկարից, այլև լրջորեն վտանգում է անգամ ընթացիկ գոյությունը։ Հասարակությունը, դրա մաս կազմող իշխանական ու ընդդիմադիր քաղաքական միավորները, պետությունը, հանրային ամենատարբեր շերտերն իրենց բազմազանությամբ հանդերձ՝ պետք է համաձայնություն ունենան պետության կյանքի գոնե մի քանի առանցքային հարցերի շուրջ։ Հայաստանում դա գործնականում բացակայում է և համաձայնությունը կայացել է միայն փոխադարձաբար իրար բոյկոտելու՝ լայն իմաստով, կյանքից արձակուրդ վերցնելու հարցի շուրջ։ Խնդիրն այն է, սակայն, որ այդ «արձակուրդից վերադառնալուց» հետո պետություն այլևս կարող է չլինել։
Հարություն Ավետիսյան
