«Երբ Հայաստանը ոչինչ չի անում՝ Ռուսաստանին մնում է միայն պայմանավորվել Ադրբեջանի հետ». Հայկ Խալաթյան
Քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանի կարծիքով՝ Ուկրաինայում պատերազմի ելքը պարզ է, միայն ժամանակի հարց է, թե երբ ուկրաինական բանակի դիմադրությունը վերջնական կդադարի:
«Տարբեր ռազմական փորձագետներ, նույնիսկ արևմտյան, երեկ էին ասում, որ 96 ժամում Կիևը կվերցնեն ռուսական զորքերը: Միակ բանը, որ որոշ չափով խոչընդոտում է ռուսական բանակին, այն է, որ դեռ հրաման ու ցանկություն չկա տոտալ պատերազմ վարելու՝ ոչնչացնելով ուկրաինական բանակի ամբողջ անձնակազմը: Ռուսական զորքը աշխատում է, որ հնարավորինս քիչ զոհեր լինեն»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Քաղաքական մեկնաբանի կարծիքով՝ անտրամաբանական կլինի, եթե ռուսական կողմը հիմա պայմանագիր ստորագրի և հանգիստ հետ քաշվի Ուկրաինայից. «Չեմ բացառում, որ ժամանակավոր կառավարություն կստեղծվի, Ուկրաինայի օրենսդրությունը կփոխվի, ֆեդերալիզացիա կլինի, պրոռուսական իշխանություն կբերվի Կիևում: Եթե ռուսական կողմը այդ ամենը չանի, զարմանալի կլինի՝ ինչու են նման պատերազմի գնացել երկու եղբայր ժողովուրդները: Դրանից հետո չի բացառվում նույնիսկ միութենական պետության ստեղծումը»:
Հայկ Խալաթյանն ընդգծեց՝ Արևմուտքը փորձում է Ուկրաինայից Ռուսաստանի համար նոր Աֆղանստան սարքել.
«Ուկրաինայում ավելի շատ կատարում էին Վաշինգտոնի և Լոնդոնի հրահանգները, և ոչ ոք չէր մտածում, որ կարող է մի օր Ռուսաստանը այսպիսի կոշտ պատասխան տա, որը շատ սպասելի էր: Նույն Պուտինին և ՌԴ ներկայիս իշխանություններին շատերը քննադատում էին, որ 2014-15թթ., երբ կարելի էր Ուկրաինայի հարցը շատ հանգիստ լուծել, ռուսական իշխանությունը փորձեց գնալ այսպիսի կոմպրոմիսի, հնարավորություն տվեց Ուկրաինայի իշխանություններին ստորագրել Մինսկի համաձայնագրերը և չվերցրեց իր վերահսկողության տակ Ուկրաինան, որը շատ ավելի հեշտ էր: Դրա համար եմ ասում՝ այս անգամ, հաշվի առնելով և այդ սխալը, և 2008թ. Վրաստանի սխալը, երբ նույնկերպ քննադատում են, որ՝ եկաք-հասաք Թբիլիսիի մոտ, չփոխեցիք իշխանությունը, և հիմա Վրաստանը մինչև այժմ հակառուսական տրամադրություններ ունի, այդ սխալը Մոսկվայում հաշվի կառնեն և չեն կրկնի»:
Նա մանրամասնեց, թե այս զարգացումներում ինչ սպառնալիքներ կան Հայաստանի համար. «Այս պատերազմից օրեր առաջ Ալիևն էր Մոսկվայում, լուրջ փաստաթուղթ ստորագրեց Ռուսաստանի հետ: Ի տարբերություն Ուկրաինայի իշխանությունների՝ պետք է ընդունել, որ մեր թշնամին շատ հմուտ դիվանագիտական աշխատանք է տանում և փորձում է զոհ չդառնալ այդ բախմանը: Ես փորձում եմ ռուս գործընկերներիս հետ քննարկել, հարցնում եմ՝ հիմա ո՞նց եք պատկերացնում՝ Ադրբեջանը և՛ ՌԴ-ի, և՛ Թուրքիայի դաշնակիցն է, որը ՆԱՏՕ-ի անդամ է, և մեծամասամբ ԱՄՆ-ին օգնում է տարբեր հարցերում, ոչ ոք չի պատասխանում: Ես ոնց հասկանում եմ՝ Ալիևը փորձելու է ժամանակ շահել, տեսնել՝ ով է հաղթող դուրս գալիս այս իրավիճակից: Եթե Ռուսաստանն է հաղթող դուրս գալիս, ապա Ադրբեջանը շատ լուրջ ընտրության առաջ է կանգնելու, որովհետև բոլոր հետխորհրդային երկրները պետք է կողմնորոշվեն՝ Ռուսաստանի՞ հետ են, թե՞ Արևմուտքի: Ադրբեջանում այդ ընտրությունը շատ ավելի բարդ է լինելու: Մեզ համար երկու վտանգ կա. Եթե Ադրբեջանն ընդունում է Ռուսաստանը, չեմ բացառում, որ Ռուսաստանը կարող է Ադրբեջանին պարգևատրելու համար Արցախի հարցը լուծել ի օգուտ Ադրբեջանի, մանավանդ, որ հայկական իշխանությունները որևէ դիմադրություն ցույց չեն տալիս: Դա է մեր ամենամեծ խնդիրը, որ Հայաստանի ներկայիս իշխանությունները որևէ կարմիր գիծ Մոսկվայի հետ հարաբերություններում չեն գծում և չեն փորձում պաշտպանել Հայաստանի շահերը: Այս պարագայում, եթե մի կողմը դեմ չէ, իսկ Ադրբեջանը պահանջում է Արցախը, բոլորի համար հասկանալի է, որ գայթակղությունը մեծ է լինելու Մոսկվայի՝ սիրաշահել Ադրբեջանին»:
Նա պարզաբանեց, թե ինչ կարող է տեղի ունենալ, եթե Ադրբեջանը Թուրքիային ընտրի. «Այդ դեպքում չի բացառվում, որ փորձեն ուժային ակցիաների գնալ և՛ Արցախում, և՛ Հայաստանի սահմաններին: Պատկերացրեք՝ 3-4 տարի հետո Ադրբեջանը հրաժարվի ռուս խաղաղապահների մանդատից, Ռուսաստանը դրանից հետո ի՞նչ է անելու: Դրա համար եմ ասում՝ մենք շատ բարդ իրավիճակում ենք: Ներկայիս իշխանությունները, ինչպես նախկինում իրենց անհեթեթ, սխալ քաղաքականությամբ՝ բերեցին մեզ նման կատաստրոֆիկ իրավիճակի, ապա այժմ նրանց պասիվ և ոչ հմուտ արտաքին քաղաքականությունը կարող է մեզ համար լուրջ խնդիրներ ստեղծել, և չգիտեմ՝ ոնց ենք մենք այդ խնդիրները լուծելու հետագայում»:
Հայկ Խալաթյանը նկատեց՝ հայկական կողմը բազմիցս հնարավորություններ է ունեցել խնդիրներ ստեղծել ռուս-ադրբեջանական հարաբերություններում. «Դա կարող էր քաղաքական հետևանքներ ունենալ ներկա իշխանությունների համար, բայց կբխեր մեր շահերից: Ես մի քանի անգամ կրկնել եմ՝ եթե Հայաստանը օգնության համար պաշտոնապես դիմեր Ռուսաստանին, Ռուսաստանը նույնիսկ դժգոհ լինելով՝ ստիպված էր լինելու իր երեսը փրկելու համար այդ օգնությունը տրամադրել, որովհետև նա չի կարող թույլ տալ, որպեսզի աշխարհում ընկալվի, որ իր դաշնակիցը պաշտոնապես դիմեց, ինքը չօգնեց:
Նրանք միշտ ասում էին, որ որևէ պարտավորություն չունեն Արցախի նկատմամբ, որ իրենց պարտավորությունը միայն Հայաստանի նկատմամբ է: Այդ պարագայում և՛ մայիսյան դեպքերը, և՛ նոյեմբերի 16-ի մարտերը, ես նույնիսկ չեմ էլ խոսում 44-օրյա պատերազմից, որի ժամանակ նույնիսկ Ադրբեջանը խոստովանեց, որ պրեվենտիվ նկատառումներից ելնելով՝ հարված էր հասցրել մեր հրթիռային համալիրներին՝ Վարդենիսում տեղակայված. Դա պետք էր օգտագործել, ասել՝ ագրեսիվ ակտ է տեղի ունեցել մեր նկատմամբ, մենք պահանջում ենք ռազմական օգնություն, ինչպես դա արեցին Ղազախստանի իշխանությունները: Երբ մենք ոչ մի բան չենք անում, Ռուսաստանին դա ձեռնտու է. Մոսկվային մնում է միայն պայմանավորվել Բաքվի հետ: Իսկ Բաքուն փորձելու է առավելագույնը ստանալ»:
Մանրամասները՝ 168TV-ի տեսանյութում
