Ձեռք բերելու համար պետք է հաղթահարես կորցնելու վախը. Նիկոլ Փաշինյանը՝ Միլանի հայ համայնքին
Իտալիա պաշտոնական այցի շրջանակում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նոյեմբերի 20-ին ժամանել է Միլան քաղաք, որտեղ նախատեսվում են ՀՀ վարչապետի մասնակցությամբ մի շարք միջոցառումներ և հանդիպումներ:
Ինչպես տեղեկացրին ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից, Նիկոլ Փաշինյանն այցելել է Միլանի Հայ Առաքելական Սուրբ Քառասուն Մանկունք եկեղեցի և հանդիպել Միլանի հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ: Վարչապետին դիմավորել է Արևմտյան Եվրոպայի Հայրապետական պատվիրակ և Սուրբ Աթոռում Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի ներկայացուցիչ Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամյանը:
Բարիգալստյան աղոթքից և Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամյանի ողջույնի խոսքից հետո վարչապետ Փաշինյանը հանդես է եկել ելույթով, որում, մասնավորապես, նշել է.
«Գերաշնորհ Տեր,
Հոգևոր հայրեր,
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հարգելի անդամներ,
Միլանի հայ համայնքի սիրելի ներկայացուցիչներ,
շատ ուրախ եմ այսօրվա առիթի համար։ Շատ ուրախ եմ այսօր այստեղ ներկա գտնվելու և իրար հետ լինելու առիթով։
Շատ խորհրդանշական է, որ ես Իտալիա եմ ժամանել պաշտոնական այցի առիթով, բայց առայժմ գտնվում եմ բացառապես հայկական օրակարգի շրջանակում։ Մենք այստեղ եկանք Վենետիկից, որտեղ մեր պատվիրակության հետ այցելեցինք Սուրբ Ղազար կղզի, Մխիթարյան միաբանություն, և ահա մեր երկրորդ հանգրվանը Միլանի Հայ Առաքելական եկեղեցին է։ Եվ, իսկապես, սա շատ սիմվոլիկ է, որովհետև մենք՝ կապ չունի ինչ օրակարգով և որ երկիր ենք գնում, սկսած Սինգապուր կատարած իմ այցից, մենք տեսնում ենք հայոց պատմության յուրօրինակ նմուշներ։ Աշխարհի բոլոր կողմերում մենք հանդիպում ենք մեր հայրենակիցների հետ, և թերևս մեր այսպիսի սփռվածությունն աշխարհում, որպես կանոն, ընկալում ենք, և դրանում ճշմարտություն կա՝ որպես մեր պատմական դժբախտության հետևանք։ Բայց հիմա՝ այս նոր ժամանակներում, մենք փորձ պիտի անենք այդ պատմական մեր դժվարությունների հետևանքները դարձնելու մի նոր առավելություն մեր ժողովրդի, մեր պետության համար, որովհետև այս ուժը, որ մենք ունենք ամբողջ աշխարհում, այն կառուցողական ուժը, շատ կարևոր եմ համարում։ Սինգապուրի ամենահին եկեղեցին հայկական եկեղեցին է, և ուզում եմ ընդգծել, որ հայերը բոլոր երկրներում, որտեղ եղել են, նպաստել են այդ երկրի շենացմանը, ավանդ են ունեցել այդ երկրի տնտեսության, մշակույթի, գիտության, կրթության մեջ, և սա թերևս մեր ազգին, մեր ժողովրդին բնորոշ ամենակարևոր գիծն է։ Եվ եթե թարգմանենք այս ասածը ժամանակակից տերմինաբանությամբ՝ գիտությունը, կրթությունը, տեխնոլոգիան պետք է դառնան մեր ժողովրդի, մեր պետության 21-րդ դարի առանցքային իմիջը։ Մենք այս իմիջով պետք է ներկայանանք՝ նախ ինքներս մեզ, ապա և աշխարհին։
Սրբազանը խոսեց փոփոխությունների մասին, ես այս ընթացքում հիշեցի, որ 2-3 օր առաջ իմ ֆեյսբուքյան էջում տեղադրել էի Ղուկասի ավետարանից Տասը մնասի առակը, որն, իմ կարծիքով, փոփոխությունների մասին է։ Ներողություն խնդրելով, որ հոգևոր հայրերի ներկայությամբ և այս տանիքի ներքո պիտի խոսեմ Ավետարանից, բայց ես միշտ փորձել եմ Ավետարանի մեջ գտնել ոչ միայն զուտ հոգևոր կամ կրոնական կյանքին, այլև աշխարհիկ կյանքին առնչվող իմաստներ։
Տասը մնասի առակը հետևյալի մասին է, համոզված եմ, բոլորդ գիտեք, բայց իմ խոսքը կառուցելու համար կարճ պատմեմ. մարդը, տերը ինչ-որ տեղ մեկնելուց առաջ ինչ-որ նպատակով հրավիրում է իր ծառաներին և նրանց տալիս է տասը մնաս կամ տասը դրամ, հորդորում է նրանց վերցնել այդ դրամը և խոստանում է, որ վերադարձին պիտի հաշիվ պահանջի այդ դրամի համար։ Եվ երբ վերադառնում է, կանչում է առաջին ծառային և հարցնում է՝ ի՞նչ արեցիր իմ դրամը, նա ասում է՝ ահա ես քո այս դրամն աշխատացրի և շահեցի ևս տասը դրամ, և տերը գովում է նրան, ասում է՝ ևս տասը քաղաքի կառավարիչ կդարձնեմ քեզ։ Երկրորդ ծառային է ասում, նա էլ է ասում, որ ահա քո դրամը կիրառելու արդյունքում ևս հինգ դրամ շահեցի, նրան նույնպես գովում է, ասում է՝ ևս հինգ քաղաքի կառավարիչ կդարձնեմ քեզ։ Եվ երբ հրավիրում է երրորդ ծառային, ասում է, նա ասում է՝ գիտեի, որ խիստ մարդ ես և հնձում ես այն, ինչ չես ցանել, վերցնում ես այն, ինչ չես դրել, և չկորցնելու համար քո տված դրամը ես պահեցի և նույնկերպ վերադարձնում եմ քեզ։ Տերը բարկանում է այդ ծառայի վրա՝ ասելով, որ ինչու այդ դրամը չկիրառեցիր և դրանից շահույթ ձեռք չբերեցիր, և ասում է՝ որպես պատիժ վերցրեք նրանից տասը մնասը և տվեք նրանց, ովքեր շահել են արդեն տասը և հինգ քաղաքներ։ Եվ եզրակացությունը հետևյալն է. երբ նրան ասում են՝ բայց չէ՞ որ նրանք արդեն ունեն այդ գումարը, ինչո՞ւ ես նրանց նոր գումար տալիս, շատ կարևոր պատասխան է հնչում՝ տերն ասում է՝ ով ունի, նրան կտրվի, ով չունի, նրա չունեցածից էլ կվերցվի։
Սա իրականում ինձ համար փոփոխությունների մասին է, թե ինչ է տեղի ունենում այն անհատների, այն, եթե կուզեք, ժողովուրդների հետ, որոնք վախենում են փոփոխություններից, որոնք վախենում են քայլ անելուց, որոնք վախենում են իրենց ունեցածը կորցնելուց։ Այս առակը հենց ճշգրիտ դրա մասին է։ Ուզում եմ ասել, որ մենք անընդհատ այդ տրամաբանության մեջ ենք եղել, մենք անընդհատ վախեցել ենք կորցնել, այսօր էլ շատերը, ցավոք, վախենում են կորցնել։ Մենք վախենում ենք կորցնել մեր ինքնությունը, մենք վախենում ենք կորցնել մեր մշակույթը, մենք վախենում ենք կորցնել մեր երկիրը և դրա արդյունքում իրականում կորցնում ենք, և մեր պատմությունը սա բազմիցս ցույց է տվել։
Այս առակն առաջին հերթին այն մասին է, որ մենք չունեցողի կարգավիճակից, որից անընդհատ վերցվում է, պետք է ինքներս մեզ փոխակերպենք ունեցողի կարգավիճակի, որին անընդհատ տրվում է։ Իսկ սրա համար մենք չպիտի վախենանք ներդնել, մենք չպիտի վախենանք գործողություններից, որովհետև Ավետարանի այդ դրամը, որ ներդրվում էր, շատ մեծ հավանականություն կար, որ նաև կարող էր կորսվել։ Բայց աստվածաշնչյան ճշմարտությունը մեզ ասում է, որ եթե ուզում ես ձեռք բերել, առաջին հերթին պետք է հաղթահարես կորցնելու վախը։ Իհարկե, այդ վախի հաղթահարումը անգիտակից կամ բնազդային երևույթ չէ։ Դրա համար պահանջվում է ջանք, հմտություն և ահա մեր փոփոխությունների, մեր կառավարության ամենամեծ առաքելությունը հետևյալն է՝ օգնենք ինքներս մեզ կորցնելու վախը գործում, որովհետև քանի դեռ չենք դադարել վախենալ մեր տասը մնասը կորցնելուց, երբեք ևս տասը մնաս չենք ունենալու, և սա է մեր կառավարության ամենամեծ առաքելությունը։
Մենք ուզում ենք, որ մենք ճեղքենք և հաղթահարենք այդ վախը, մանավանդ Դուք շատ ճիշտ նշեցիք՝ ահա այդ տասը մնասն է նաև անկախ պետությունը, որը մենք ձեռք բերեցինք, այդ թվում՝ Աստծո աջակցությամբ, համոզված եմ։ Ահա այդ տասը մնասն է նաև Արցախյան հերոսամարտը և մեր ժողովրդի տարած հաղթանակը, որը մենք ձեռք բերեցինք մեր ժողովրդի, մեր ազատամարտիկների ջանքերով։ Եվ ահա ի՞նչ ուրեմն՝ պետք է վախենա՞լ։ Կամ հարցը հետևյալն է՝ իսկ ի՞նչ արեցինք մենք այդ տասը մնասը, ի՞նչ ենք անում։ Ի՞նչ ենք անում մենք մեր պետականության հետ, ի՞նչ ենք անում մենք մեր հաղթանակի հետ, և ի՞նչ արեցինք նախորդ երեսուն տարիներին։ Թույլ տվեք ասել, որ այս ամեն ինչի մեջ մեծ խորհուրդ կա, որ ահա այդ երեսնամյա քաղաքական էլիտայից ժողովուրդը պահանջեց իր հաշիվը, ասեց՝ ահա քեզ տվել ենք տասը մնասը՝ ի դեմս հայ պետականության, եկեք և հաշիվ տվեք, թե ինչ եք արել այդ պետականության հետ։ Պատասխանը մեկն էր՝ գիտեք, որ քանի որ մենք վախեցանք կորցնել այդ պետականությունը, պահեցինք այն տասը մնասի նման, պինդ, փակված, որպեսզի այն վերադարձնենք, և ժողովուրդը՝ «Ձայն բազմաց, ձայն Աստծո» բանաձևով ասաց, որ ձեզնից պետք է վերցվի դա, և վերցվեց դա՝ նկատի ունեմ երկիրը կառավարելու այդ արտոնությունը։ Եվ հետևաբար, ի՞նչ ենք անում մենք, և ի՞նչ ենք անելու մեր ժողովրդի տարած հաղթանակներով։ Մեր ժողովուրդը ջանք է գործադրել և հասել է հաղթանակների, և տասը մնասի հաշիվը պահանջելու ժամանակներն են հիմա եկել արդեն։
2018 թվականի իրադարձությունները հենց տասը մնասի համար պահանջված հաշիվների արգասիքն են։ Ես ուզում ասել, որ ահա նաև այս պատճառով մենք չենք վախեցել և չենք վախենում փոփոխություններից, որովհետև 2018 թվականից հետո Հայաստանի Հանրապետությունում չի եղել մի փոփոխություն, որից հայ ժողովուրդը տուժի, Հայաստանի Հանրապետությունը տուժի, հայ ժողովրդի միասնականությունը տուժի, և այս փոփոխությունների գործընթացը շարունակվելու է։ Մեզ ընձեռված այդ տասը մնասը անընդհատ ներդրվելու է, և անընդհատ մեզ բերելու է նորանոր տասը մնասներ։ Մենք ուզում ենք մեր ժողովրդի առաջ հաշիվ տալու օրն ասենք՝ ահա ներդրել ենք այդ տասը մնասը և ստացել ենք ուժեղ և հզոր Հայաստանի Հանրապետություն, ուժեղ և հզոր կրթություն, ուժեղ և հզոր տնտեսություն, ուժեղ և հզոր բանակ, ուժեղ և հզոր հատուկ ծառայություններ, ուժեղ և հզոր, ի վերջո, ժողովրդին ծառայելով՝ այդ ժողովրդին միասին դարձրել ենք շատ ավելի հզոր, շատ ավելի ուժեղ և շատ ավելի ինքնավստահ։
Գերաշնորհ Տեր,
շնորհակալ եմ, որ Ձեր խոսքով առիթ տվեցիք, որ այն, ինչ ուզում էի ասել, ասեի ավետարանական մոտիվներով։
Շնորհակալ եմ, սիրելի հայրենակիցներ։
Եզրափակելով խոսքս՝ ցանկանում եմ ասել, որ սիրում եմ բոլորիդ, հպարտանում եմ բոլորովդ և խոնարհվում եմ բոլորիդ առաջ։
Շնորհակալ եմ»։
Հանդիպումից հետո վարչապետը պատասխանել է մի շարք հարցերի, որոնք վերաբերում էին Հայաստանում իրականացվող բարեփոխումներին, զարգացման ծրագրերին, ներքին և արտաքին քաղաքականությանը և այլն։
Հանդիպման ավարտին ՀՀ վարչապետը իտալահայ գրող, գիտնական Անտոնիա Արսլանին հանձնել է ՀՀ սփյուռքի նախարարության ոսկե մեդալ և բարձր գնահատել նրա ներդրումը և գործունեությունը գիտակրթական ոլորտում:
Միլան քաղաքը համարվում է Իտալիայի հայ համայնքի կենտրոնը: Միլանի Հայ Առաքելական Սուրբ Քառասուն Մանկունք եկեղեցին բացվել է 1958 թվականին: Այն Իտալիայի Հայոց հոգևոր հովվության կենտրոնն է:
