«Ռուսաստանում վիճակը հաստատ լավանալու է»
Հարցազրույց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր, «Երևանի գարեջուր» ընկերության սեփականատեր Հակոբ Հակոբյանի հետ
– Պարոն Հակոբյան, ԵՏՄ անդամակցությունից հետո գործարարները բազմաթիվ խնդիրներ են նշում՝ արտահանումների հետ կապված: Գարեջրի ոլորտում ի՞նչ է կատարվում:
– Այս տարվա կիսամյակի տվյալներով՝ այն ձեռնարկությունում, որի սեփականատերերից մեկը ես եմ` «Կիլիկիա» գարեջուրը, արտահանման ծավալների նվազում չկա, հակառակը` աճ կա: Վերջին ամիսներին որոշ նվազում նկատվում է, բայց ընդհանուր տարվա կտրվածքով այդ անկումը շատ չէ: Ես ԵՏՄ-ի կողմնակիցներից մեկն եմ եղել և սա ես ասում եմ ոչ թե՝ որպես իշխանության ներկայացուցիչ, այլ ես համոզմունքով եմ ասում, որ միշտ ափսոսել եմ, որ մենք ՌԴ-ի հետ անմիջական սահման չունենք, ինչը մեզ շատ է խանգարում: Եթե մենք անմիջական սահման ունենայինք, բնականաբար, ինչպես ԽՍՀՄ-ի ժամանակ էր, մեր ազգը աշխատող ազգ է և ցանկացած իրավիճակից դուրս է գալիս, մենք հաստատ ավելի լավ վիճակի մեջ կհայտնվեինք: Բայց հիմա այդ հանգամանքը, որ սահման չունենք, մի քիչ խանգարում է: Եվ սահմանակետում խնդիր ունենք, որ մեքենաներն օրերով սպասում են, որի վերաբերյալ քննարկումներ են եղել և՛ ՀՀ վարչապետի, և՛ համապատասխան նախարարի, և՛ պատասխանատուների հետ, գործընթացը գնում է, մոտ ժամանակներս` մինչև 1 ամսվա ընթացքում, պետք է լուծվի: Դա շատ կարևոր է, և, եթե դա լուծվի, ժամանակին կարողանանք գնալ ու գալ, ավելի կհեշտանա մեր գործը: Այլ խնդիրներ ես չեմ տեսնում: ԵՏՄ տարածքից եկող ապրանքների դեպքում մեքենան բարձվում է, գալիս է համապատասխան ստացող ձեռնարկություն, բեռնաթափվում է, և 20 օրվա ընթացքում վճարման հարցերն են լուծվում: Մինչդեռ նախկինում պետք է բեռը սահմանին մաքսազերծվեր, նոր գործարարը ստանար: Կարծում եմ` դա բավականին դրական առաջընթաց է:
– Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ դրամը շատ ավելի քիչ է արժեզրկվել, քան ռուսական ռուբլին, ճիշտ չէ՞ր լինի, որ դրամն էլ, թեկուզև՝ արհեստականորեն, համարժեք արժեզրկվեր:
– Իհարկե, ռուսական ռուբլին շատ է արժեզրկվել, և, այդ առումով ոչ միայն տնտեսվարողներն են բավականին վնասներ կրում, այլև մեր ժողովուրդը, քանի որ, երբ արտերկիր գնում-աշխատում էին, գումար էին ուղարկում, 100 դոլարը 100 դոլար էր, իսկ հիմա 50 դոլար է, այսինքն` կիսվել է: Այդ առումով մենք տուժում ենք, բայց դա պետք չէ կապել ԵՏՄ-ի հետ, ԵՏՄ-ն ոչ մի կապ չունի, կարող էինք մտնել ԵՏՄ, ռուսական ռուբլին ոչ թե արժեզրկվեր, այլ արժևորվեր: Դա ԵՏՄ-ի հետ չի կապված, այլ Ռուսաստան-Արևմուտք հարաբերություններն են խնդիրը: Ես կարծում եմ, որ Ռուսաստանում վիճակը հաստատ լավանալու է, որովհետև, թեև ամբողջ աշխարհը հարձակվել է ՌԴ վրա, բայց չեն կարող իրենց նպատակին հասնել:
Իսկ դրամն արժեզրկելու հարցն այնքան էլ իմ ոլորտը չէ, ես ինժեներ եմ, ոչ թե տնտեսագետ: Եվ հետո, ինչպե՞ս կարող են արժեզրկել, փոխարժեքը շուկան է ձևավորում: Եթե փոխարժեքը ձեռքով գրվեր, բնական է, Ռուսաստանում այդքան չէր արժեզրկվի:
– Շատ մասնագետներ կարծում են, որ դրամի փոխարժեքն արհեստականորեն է պահվում:
– Մեր երկրում շատ բաներ են ասվում, իմ մասին էլ շատ բաներ են ասել, որ ես տեղյակ չեմ եղել: Դրա համար այդ ասեկոսեներին ես տեղ չեմ տալիս, այնքան սուտ բաներ են ասվում: Լեզվի տակ փուշ չկա: Վերջին հաշվով, հասարակ ժողովուրդը կարդում է կայքերը, թերթերը, լսում է այն մարդկանց, ովքեր այսօր ընդդիմություն են խաղում, որոնք ժամանակին իրենք եղել են իշխանության, չեն կարողացել իշխանություն պահել, որովհետև շատ հեռու են եղել ղեկավար լինելուց: Այսօր կանգնում ու հազար բան ասում են, բայց ասելով չէ: Վերջին հաշվով, աշխատող մարդը սխալներ անում է, դա լինի իշխանավոր թե ընդդիմադիր, բոլորս էլ սխալական ենք: Պետք չի սխալը վերցնել և… պետք է խորհուրդ տալ սխալ անողին, քննարկել, որ հասկանա, ընդունի: Կամ՝ կարող է մի բան սխալ թվալ, իսկ գործի մեջ մտնելուց հետո տեսնենք, որ ճիշտ է, իսկ առաջին տպավորությունն այն էր, որ նա սխալ է: Չի կարելի: Այսօր մեր լրատվությունը, կներեք, հենց ինչ-որ տեսավ, առանց խորությամբ ուսումնասիրելու, միանգամից տպում է: Դրա համար մեր արտագաղթը որ կա, մեծ մասը դրանից է:
– Այսինքն` արտագաղթի մեղավորն էլ լրատվամիջոցնե՞րն են: Բայց չէ՞ որ մարդիկ իրենց կյանքի փորձով են դատում ու որոշում կայացնում:
– Հիշենք, օրինակ, 1991թ. ԽՍՀՄ-ը վերացավ, դրա համար ակտիվ պայքարեցինք, դրանից հետո հիշենք 1993 թվականը. չէ՞ որ այն ժամանակ արտագաղթ չկար: Ու ճիշտը խոսենք` այն ժամանակ էինք լավ ապրո՞ւմ, թե՞ հիմա:
– Այն ժամանակ հույս կար:
– Դա դնենք մի կողմ: Ե՞րբ էինք լավ ապրում:
– Ապրելակերպի առումով հիմա ավելի լավ է, բայց հույսի գործոնն ինչո՞ւ եք մի կողմ դնում:
– Այն ժամանա՞կ ավելի շատ մեքենաներ կային հանրապետությունում, նույն Երևանում, թե՞ հիմա:
– Հիմա, և դա ցույց է տալիս հասարակության տարբեր շերտերի միջև բևեռացումը, աղքատներն աղքատացել են, հարուստները՝ էլ ավելի հարստացել:
– Բայց այսօր 500 հազար ավտոմեքենա կա երկրում: Դա էլ ինչ-որ չափանիշ է: Ես ընդամենն ասում եմ, որ հիմա ավելի լավ են ապրում մարդիկ, քան 1993թ. կամ 1994 թ.: Լրագրողներն էլ, բոլորս էլ պետք է մտածենք մեր երկրի մասին: Եթե ձեռքերի վրա կա 10 մատ, 9-ը լավ բան կա կատարած ինչ-որ մեկի կողմից, մեկը վատն է, ինչո՞ւ համար վերցնենք մի վատը լուսաբանենք, ես չեմ ասում՝ չլուսաբանենք, բայց գոնե 9-ից 2 լավն էլ լուսաբանենք, որ մեր խեղճուկրակ ժողովուրդը տեսնի: Այ, դրա համար հույս չկա, որովհետև մենակ վատն ենք տեսնում մենք, լավը չի ասվում: Իշխանավորն էլ լավն ասում է, ասում են` սուտ է խոսում:
