#հիշողություն

«Սրանց կռիվը հայկական ինքնության դեմ համակարգային է և չի սահմանափակվում միայն ներկայով։ Սրանք բացահայտ մարտնչում են նաև մեր անցյալի դեմ։ Նիկոլը հայ ժողովրդին հայտարարել է «հիշողության պատերազմ», փորձելով այդ կերպ հարմարեցնել մեր պատմությունն Անկարայում նախագծած «ապագային»։ Որովհետև պատմական հիշողությունն է մեծապես ազդում երկրների արտաքին և ներքին քաղաքականությունների վրա։

Արցախի հայկականության ոչնչացումն իրականում հայ-ադրբեջանական համատեղ օպերացիա է, որում Ադրբեջանը զբաղված է հայկական մշակութային ժառանգության, հուշարձանների, գերեզմանատների ֆիզիկական ոչնչացմամբ, իսկ Հայաստանի իշխանությունը ստանձնել է հայ հասարակության հիշողությունից դրանք ջնջելու ստորագույն պարտականությունը, որը Նիկոլ Փաշինյանը ձևակերպում է՝ որպես «սոցիալ-հոգեբանության փոփոխություն»։

Պետությունը վերացումը սկսվում է ազգային ինքնության վերացումով, ինչով և զբաղված է Հայաստանի իշխանությունը, որը մի կողմից՝ փորձում է դատարկել հանրային հիշողությունը (Միրզոյանի հայտարարությունը դրա խտացված արտահայտություններից է) և լցնել ստամոքսը («Այստեղ հաց, այստեղ կաց», ուտելիքի պաշտամունքի փաշինյանական, ՔՊ-ական այլ կարգախոսներ)։

Հիշողությունը բարելավելու համար կարելի է օգտագործել այսպես կոչված Լոկի մեթոդը։ Այս մասին խոսել է նյարդաբան Գալինա Չուդինսկայան: Lenta.ru-ի հետ զրույցում բժիշկը տվել է այլ խորհուրդներ, որոնք կարող են օգնել ձեզ սովորել ավելի լավ հիշել տեղեկատվությունը:

«Ինչն իշխանություններն ու մասնավորապես վարչապետ Փաշինյանն անում են, շատ հստակ է՝ ունի երկար պատմություն: Երկար ժամանակ է՝ Նիկոլ Փաշինյանն ապազգային հայտարարություններ է անում Արարատի դեմ, զինանշանի դեմ, հիմնի դեմ, ուզում է Սահմանադրություն փոխել, նոր Սահմանադրություն պատրաստել, որպեսզի Ցեղասպանության ու Արցախի մասին այդ ռեֆերանսը հանեն»:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը փիլիսոփա, սոցիոլոգ, կրոնագետ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր Վարդան Խաչատրյանն է։

Գարշելի է տեսարանը, որում երկրի ղեկավարը հսկայաքանակ ավտոշարասյունով, տասնյակ թիկնապահներով այցելում է այդ նույն երկրի քաղաքացիներին ու այդ նույն երկրի մետաղակտորե մակետը թափահարելով՝ նրանց համոզում, որ իրենց բնակավայրերը պետք է հանձնվեն թշնամուն։ 

«Առաջինը. այն, ինչ հիշում եք, պետք է շատ վառ գունավորված լինի զգացմունքներով: Նույնիսկ հիմա հեշտությամբ կարող եք մանրամասնորեն հիշել ձեր ամենակարեւոր օրերը՝ երեխայի ծնունդ, հարսանիք, հաղթանակ մրցույթում։ Այս ամենը ձեր հիշողության մեջ դրոշմվում է զգացմունքների միջոցով։ Այդ իսկ պատճառով նման հիշողությունները կոչվում են տպավորություններ։ Իսկ երկրորդ ճանապարհը բազմակի կրկնություններն են»,- նշել է մասնագետը։

Ադրբեջանում գերության մեջ են գտնվում Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության մեծ թվով ներկայացուցիչներ, նախկին նախագահներ, պետնախարարներ։ Նրանք մարդիկ են, անուն-ազգանուններով, կենսագրությամբ, առողջական խնդիրներով, խեղված ճակատագրերով, իրենց սպասող ընտանիքներով։ Նրանց գերեվարման առաջին օրերին այդ լուրը փոթորկեց հասարակությանը, հուզումներ առաջացրեց, բայց ինչպես մյուս իրադարձությունների դեպքում, ժամանակի հետ մոռացության մատնվեց։ 

Ավոկադոն, ծովամթերքը և ամբողջական ձավարեղենը կարող են բարելավել հիշողությունը և մտավոր այլ ունակությունները: Այս մասին հայտնում է Reedus-ը։

Տաբուներ, սրբություններ, ավանդույթ չունեցող հասարակությունը չափազանց կառավարելի է, և նրանից գործնականում կարելի ստանալ այն ամենը, ինչն անհրաժեշտ է կառավարողներին: Այդ արդյունքն ապահովելու համար ամենևին պարտադիր չէ չգրված կանոնների այդ համակարգից դուրս դնել ողջ հասարակությանը: Բավական է, որպեսզի տաբուներ, սրբություններ, ավանդույթ ու հիշողություն չունենան որոշումներ կայացնողները կամ նրանց հիմնական մասը, այսինքն՝ առաջին հերթին՝ պետության քաղաքական ու բյուրոկրատական վերնախավը: Հայաստանում հիմա հենց այդպիսի ժամանակներ են:

Թեև ինտելեկտի բարձրացման համար «կախարդական հաբ» չկա, կան մթերքներ, որոնք կարող են մեծացնել կենտրոնացումը և ամրացնել կարճաժամկետ հիշողությունը: Դրանցից են, օրինակ, ընկույզը, թեյն ու սուրճը, ինչպես նաև նախաճաշի համար՝ շիլան: Նաև ուղեղի բնականոն գործունեության համար կարևոր են նյութերը, որոնք կարող են բարելավել արյան շրջանառությունը և կանխել արյան անոթների պատերին խոլեստերինի առաջացումը:

Իրանի Բիրջանդի բժշկական գիտությունների համալսարանի գիտնականները հետազոտությունների լայնածավալ վերլուծություն են անցկացրել, որոնք ցույց են տվել, որ դարչինը և դրա ածանցյալները կարող են պոտենցիալ բարելավել դեռահասների հիշողությունը և ուսման արդյունքները: