Արցախ

Այսօր վաղ առավոտյան Ադրբեջանի զինված ուժերը հարձակում են ձեռնարկել մի քանի ուղղություններով:

ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ’Բրայենը նշել է, որ չնայած Թուրքիայի ժխտումներին, կան բազմաթիվ տեղեկություններ, որ այդ երկիրը սիրիացի վարձկանների է ներգրավում Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմում:

«Ռուսաստանը դեռ գործում է առավելապես ԵԱՀԿ ՄԽ միջնորդական դերակատարության շրջանակում»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքագետ Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի նախօրեին արած մեկնաբանություններին։

ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը հայտարարել է, որ Ադրբեջանն է վարանում համաձայնվել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում առանց նախապայմանների հրադադար հաստատելուն:

«Մարատը 18 տարեկան էր, 3 ամիս առաջ էր մեկնել ծառայության, շատ աշխատասեր, ընկերասեր, թասիբով տղա էր»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախում զոհված Մարատ Զոհրակի Դադոյանի հորեղբայրը՝ Վարդան Դադոյանը:

Մարդասիրական առաքելության համար Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանն ու Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը Հայաստանում հավատարմագրված դիվանագիտական բոլոր ներկայացուցչությունների և միջազգային կառույցների ղեկավարներին ուղարկել են Արցախ այցի հրավեր:

Սպիտակ տան ազգային անվտանգության գծով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենն առաջարկում է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում սկանդինավյան խաղաղապահներ տեղակայել:

Արծրուն Հովհաննիսյանը ներկայացնում է մարտական գործողությունների ընթացքը. ՈՒՂԻՂ

Ադրբեջանի հրետակոծության հետևանքով Արցախի Ակնաղբյուր գյուղում սպանվել է 60-ամյա Սերգեյ Բալայանը, 6 խաղաղ բնակիչ վիրավոր են։

Շուշիի Սուրբ Ղազանչեցոց եկեղեցում (եկեղեցին հրթիռակոծվել է Ադրբեջանի ուժերի կողմից) ռազմական թիրախ չկա:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է հարցին, թե ի՞նչ կարող է Հայաստանն ակնկալել ԵՄ-ից՝ իմանալով, որ ԵՄ որոշ եվրոպական երկրներ արգելափակում են Թուրքիայի նկատմամբ այլ թեմաներով սանկցիաները:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը չգիտի դեպք, երբ Խորհրդային միության որևէ ղեկավար, օրինակ, Ֆրանսիայի կամ եվրոպական որևէ երկրի ղեկավարի հասցեին կոպիտ արտահայտություն թույլ տար:

Ղարաբաղյան հարցում հրադադարի երրորդ փորձի ձախողման գործընթացում Թուրքիայի գործոնն ամենահիմնականն է:

Լեռնային Ղարաբաղում պատերազմի գլխավոր հրձիգը եղել է Թուրքիան, որը Սիրիայից վարձկանների և ահաբեկիչների է տեղափոխել Ադրբեջան, նաև իր զինված ուժերի մի հատված տեղափոխել է Ադրբեջան, այդ թվում՝ ռազմական տեխնիկա, որոշակի զինված խմբեր՝ Պակիստանից:

Հոկտեմբերի 28-ին Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Մասիս Մայիլյանն ընդունել է Բելգիայի Դաշնային խորհրդարանի Ներկայացուցիչների պալատի պատգամավոր Ժորժ Դալմանին:

ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետում այս պահին սովորող այն ուսանողների, որոնց ծնողները զինծառայողներ են, ինչպես նաև ռազմաճակատում գտնվող զորակոչված կամ կամավորական ուսանողների ուսման վարձը մասնակի կամ ամբողջությամբ կվճարեն նույն ֆակուլտետի շրջանավարտները: Նախաձեռնությունը ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պրոֆեսոր Ռուբեն Մելքոնյանինն է, ով հանդես է եկել կոչով՝ ուղղված արտերկրում գտնվող նախկին շրջանավարտներին: Արձագանքը սպասեցնել չի տվել, արևելագիտության ֆակուլտետի շրջանավարտները, Սուրեն Մասումյանը, Սարգիս Մակարյանը, Արթուր Դումանյանը, Արթուր Աթաբեկյանը, Թադևոս Չարչյանը, Արտակ Մխոյանի ընտանիքը, հիմնականում ԱՄՆ-ից, ՌԴ-ից, իրենց պատրաստակամությունն են հայտնել աջակցելու:

Այս պահին էլ մարտական գործողությունները շարունակվում են: Վաղ առավոտյան հյուսիսային և հարավային ուղղություններում մի քանի տեղերում փորձել են հրետանային պատրաստությունից հետո հարձակում իրականացնել: Հյուսիսում շատ մեծ կորուստներ կրելով՝ հետ են շպրտվել՝ դաշտում թողնելով տասնյակից ավելի դիակներ: Հարավային ուղղությամբ այս պահին էլի գնում են մարտական գործողություններ կոնկրետ մեկ բլուրի ուղղությամբ: Բացի դրանից, Մարտունու և Ասկերանի գյուղերի հատվածում, որտեղ նշել ենք, դիվերսիոն խմբեր են ներթափանցել, գիշերվա ընթացքում էլ են մարտեր եղել, առավոտ էլ են մարտեր եղել:

Արցախում գործող բոլոր հիվանդանոցները և բժիշկները պատերազմական իրավիճակից ելնելով աշխատում են քսանչորսժամյա ծանրաբեռնված ռեժիմով:

«Երկու երկրներին էլ ձեռնտու է որոշակի գործընթացներում համակարծիք լինելը, քանի որ կա Միացյալ Նահանգների և, մյուս կողմից էլ՝ տարածաշրջանում Թուրքիայի խնդիրը, հետևաբար՝ երկուսին էլ ձեռնտու է համակարծիք լինելը։ Միևնույն ժամանակ՝ մենք գիտենք, որ Իրանն ու Ռուսաստանը կարող են դիտարկվել՝ որպես մրցակից պետություններ, և կան որոշակի խնդիրներ, որտեղ նրանց շահերը բախվում են։ Սակայն այստեղ կարևոր չէ, թե ում շահերն են համընկնում, կարևորը մեր գործողություններն են։ Երբ մեր բանակը հաղթանակներ գրանցի, ռազմի դաշտում պատժի թշնամուն, ապա միջազգային բոլոր խաղացողների շահերը կհամընկնեն մեր շահերի հետ։ Այս ժամանակ նրանք մեզ հետ հաշվի կնստեն»,- եզրափակեց Ահարոն Վարդանյանը։

«Խաչատուրս շատ լուրջ, համեստ, խելացի, ընկերասեր, ծնողներին լսող, ամեն ինչի ձգտող և հասնող երեխա էր, ինչ նպատակ դնում էր՝ անպայման հասնում էր»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախում զոհված Խաչատուր Գագիկի Ազիզյանի մայրը՝ տիկին Մարիետան:

Հոկտեմբերի 30-ին ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը Ժնևում հանդիպեց Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի տնօրեն Փեթեր Մաուերի հետ:

Ծավալված մարտական գործողությունների ընթացքում թշնամին, կրելով մարդուժի մեծ կորուստներ, խուճապահար փախել է զբաղեցրած դիրքերից։

Մեկ տարի առաջ Ադրբեջան-Ֆրանսիա ռազմատնտեսական համագործակցությանը նոր որակ հաղորդվեց: Մասնավորապես, խոսք էր եղել Ադրբեջանին ՀՕՊ ժամանակակից միջոցների, բազմաֆունկցիոնալ Dassault Rafale կործանիչ-ռմբակոծիչների և տիեզերական ապարատների մատակարարման մասին:

«Վերջին մեկ-երկու ամիսների ընթացքում, մասնավորապես՝ Վաշինգտոնում  Միացյալ Նահանգները Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտգործնախարարների հանդիպման ժամանակ շատ ակտիվ է եղել։ Նախ, կազմակերպել է այդ հանդիպումը, որը մոտ երեք օր է տևել, այսինքն՝ ինտենսիվ շփումներ է եղել ամերիկյան ղեկավարության հետ՝ թե՛ պետքարտուղարի մակարդակով, թե՛ անվտանգության հարցերով խորհրդականի մակարդակով, և թե՛ պետքարտուղարի տեղակալի մակարդակով։ Դրանից հետո, երբ ձեռք բերված պայմանավորվածությունն ըստ էության չի պահպանվել Ադրբեջանի կողմից, շարունակություն է նկատվում, երբ Պոմպեոն զանգահարում է ՀՀ վարչապետին, ինչպես հասկանում եմ՝ ոչ մեկ անգամ, նաև ԱՄՆ նախագահի անվտանգության հարցերով խորհրդականն է անընդհատ կապի մեջ թե Հայաստանի, ու թե Ադրբեջանի արտգործնախարարների հետ։ Այնպես  որ, շատ լուրջ ակտիվություն է նկատվում այս առումով Միացյալ Նահանգների կողմից»,- նշեց Սուրեն Սարգսյանը։

Արցախի նկատմամբ սեպտեմբերի 27-ից թուրք-ադրբեջանական տանդեմի ու միջազգային ահաբեկիչների կողմից սանձազերծված պատերազմը կանգնեցնելու գերտերությունների նախաձեռնությունները, ըստ վերլուծաբանների, շարունակում են տապալվել Թուրքիայի և Ադրբեջանի ջանքերով: Արդյո՞ք հակաահաբեկչական այս պատերազմում հայտարարությունները, ներդրված միջազգային ջանքերը բավարար են, և ինչպե՞ս են գնահատում տարածաշրջանային դերակատարների՝ Ռուսաստանի և Իրանի գործողությունները։ Այս համատեքստում 168.am-ը հարցադրումներն ուղղեց տարածաշրջանային հարցերով վերլուծաբան Կարեն Վերանյանին։

Մեր տեղեկություններով պաշտոնաթող նախագահները դեռեւս Հայաստանից չեն մեկնել: Ամեն դեպքում, վարչապետը եւ կառավարությունը բաց են ստեղծված իրավիճակի հանգուցալուծման առաջարկների համար եւ երբեք չեն հրաժարվել նման առաջարկների քննարկումից»:

«Ադրբեջանն ու Թուրքիան ցանկանում են ամեն կերպ չեզոքացնել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափը և ձևավորել բանակցային նոր ֆորմատ, որը կզբաղվի հակամարտության կարգավորմամբ։ Մինսկի խմբի ձևաչափի տրամաբանությունը ենթադրում է աշխարհաքաղաքական և ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի երեք առանցքային դերակատարների ուղղակի ներգրավում այս հակամարտության մեջ։ Մենք տեսնում ենք, որ վերջին ռազմական գործողությունների հետ կապված՝ հակամարտության մեջ ներգրավված և Մինսկի խմբի անդամ հանդիսացող բոլոր երկրներն արձանագրել են այն կարևոր իրողությունները, որոնք առկա են պատերազմական գործողություններում, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան Արցախյան պատերազմում օգտագործում են ահաբեկիչներ և հրադադարի երեք պայմանավորվածությունները խախտել են։

Ադրբեջանական զինված ուժերը փորձել են թիրախավորել Արցախի Շուշի քաղաքը, հարվածը, սակայն, եղել է հարակից ձորակի ուղղությամբ:

Դեռևս սեպտեմբերի 27-ին, երբ Ադրբեջանը ռազմական գործողություններ սկսեց Արցախի դեմ, քրեակատարողական հիմնարկների դատապարտյալները, կալանավորված անձինք, այդ թվում՝ նաև սպաներ, դիմումներ էին գրել՝ առաջնագիծ գնալու համար: Դատապարտյալները պատրաստակամություն էին հայտնել ռազմական դրությունից հետո վերադառնալ՝ շարունակելու կրել իրենց պատիժը: 

Արցախում ադրբեջանական ագրեսիան ետ մղելիս զոհված ժամկետային զինծառայող 19-ամյա Աշոտ Մուրադյանը թշնամու 5 տանկ, 2 «Ուրալ» և 1 ԱԹՍ էր խոցել: 168.am-ի հետ զրույցում Աշոտի հայրը՝ Հովհաննես Մուրադյանը, պատմեց, որ որդին նաև մի քանի վիրավորների է փրկել: