Դատավարության ապօրինի ընթացքը եւ մարդու տարրական իրավունքների խախտումն ու անտեսումը անվիճարկելի են։ Մեզ համար պարզ է, որ բազմաբնույթ ճնշումների ներքո կորզված հավանական ցուցմունքները չեն կարող հանդիսանալ որեւէ փաստական հիմք՝ Արցախի պետականությունն ու նրա գոյության փաստը հարցականի տակ դնելու համար։
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Ռուբեն Վարդանյանի, Բակո Սահակյանի և մեր մյուս հայրենակիցների վերաբերյալ «դատավարություններն» ադրբեջանական իշխանությունն օգտագործելու է` հայ ժողովրդի արժանապատվության հաշվին ինքնահաստատվելու, մեր ազգային գիտակցությունը նսեմացնելու, մեր մեջ լարվածությունն ու պառակտումը խորացնելու նպատակով:
ՇՊՀ դասախոս, քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանն այն կարծիքին է, որ հայ-ամերիկյան ռազմավարական համագործակցության կանոնադրությունն ընդամենը թղթի կտոր է և ոչինչ չի տալու Հայաստանին:
Մտահոգ սրտով ենք հետևում Ադրբեջանում ապօրինաբար պահվող հայ պատանդների հանդեպ իրականացվող անարդար և շինծու դատական գործընթացներին: Բաքվի քաղաքական ղեկավարության կողմից հստակ ուղղորդվող՝ մարդու հիմնարար իրավունքներին, գերիների մասին միջազգայնորեն ընդունված նորմերին հակասող այս վարքագծի հերթական ցուցիչը հունվարի 17-ին կատարվելիք և բացառապես քաղաքական նպատակներ հետապնդող դատավարությունն է:
Վաղը՝ հունվարի 17-ին, Բաքվում կմեկնարկի արդեն մեկ տարուց ավելի Բաքվի բանտերում ապօրինի պահվող Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարների գործով դատական նիստը։
16 հայ պատանդների նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից սկսվող ապօրինի ու կեղծ դատավարության կապակցությամբ Արցախի Ազգային ժողովը հայտարարություն է տարածել
• Եվրամիությունը Հայաստանին չի սպասում։ Ավելին, դա ցանկությամբ կամ մեկ հայտարարությամբ չի լինում։ Պատահական չէ, որ ՌԴ տարբեր պաշտոնյաներ արտահայտվեցին այդ հարցի կապակցությամբ։ Օրինակ՝ Դմիտրի Պեսկովն ու Մեդվեդևը հայտարարեցին, որ եթե, այնուամենայնիվ, Հայաստանը դառնա ԵՄ անդամ, ապա այդ դեպքում բոլոր այն արտոնությունները, որը Հայաստանն ունի ԵԱՏՄ կազմում լինելով, կչեղարկվեն։ Երկիրը չի կարող գտնվել մաքսային երկու գոտիներում՝ և ԵԱՏՄ-ում, և՛ ԵՄ-ում։
Հունվարի 17-ին Ադրբեջանում կմեկնարկի Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարների գործով դատական նիստը։ Այս մասին տարվա սկզբին հայտարարել էր դատավորների կոլեգիայի անդամ Անար Ռզաևին՝ ընդգծելով, որ գործով մեղադրյալները 15-ն են։
Հայաստանի ու Միացյալ Նահանգների արտաքին գերատեսչությունների ղեկավարները Վաշինգտոնում ստորագրեցին ռազմավարական գործընկերության մասին կանոնադրություն։ Բլինքենը հայտնեց, որ առաջիկա շաբաթներին ԱՄՆ մաքսային և սահմանային պարեկային թիմ կուղևորվի Հայաստան՝ հայ գործընկերների հետ աշխատելու սահմանային անվտանգության կարողությունների զարգացման վրա։
Վաղը որ այս տարածաշրջանը կիսեցին, այդ համաձայնագիրը ձեռքներդ ո՞ւր եք վազելու. Գրիգոր Բալասանյան
Նիկոլ Փաշինյանն ասում է՝ ինձ վրա հույս չդնեք, կարող է լինել նոր պատերազմ, բախումներ, կորուստներ, այստեղ ես մեղք չունեմ, փոխարենը՝ ինչ ուզում եք՝ արեք, ուզո՞ւմ եք՝ պաշտպանեք, ուզո՞ւմ եք՝ ոչ։
Հունվարի 14-ին Հայաստանի Հանրապետության և Միացյալ Նահանգների միջև ստորագրված Ռազմավարական գործընկերության մասին կանոնադրությունը առաջին հայացքից կարող է թվալ նշանակալի հանգրվան։ Սակայն այս փաստաթուղթն ավելի շուտ Փաշինյանի կառավարության թերացումների արտացոլանքն է, քան երկկողմ առաջընթացի արգասիք։
Ադրբեջանի պարագայում պատմությունը բոլորովին այլ է. Բայդենը և Բլինքենը Ադրբեջանին ֆինանսավորում են ավելի քան 100 միլիոն դոլար արժողությամբ ամերիկյան բեռնատար ինքնաթիռներ ձեռք բերելու համար՝ Բաքու զինամթերք փոխադրելու համար միլիարդավոր դոլարների նոր գործարքների շրջանակում:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան, իրավապաշտպան, «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ գործադիր տնօրեն Լարիսա Ալավերդյանն է։
Մինչ Ալիևը սպառնում է պատերազմով, Նիկոլ Փաշինյանը պնդում է, որ Հայաստանում կյանքը եռում է, խաղաղությունը կառուցվում է։
«Ագրեսորի համար ՀՀ իշխանությունը կանաչ լույս է վառում՝ ի պատասխան հնչեցվող պահանջների խոսելով խաղաղության մասին։ Ադրբեջանը մարդասպան պետություն է՝ բառիսուղիղ և փոխաբերական իմաստով, իսկ Հայաստանի Կառավարությունը կանաչ լույս է վառում, որ համապատասխան աշխարհաքաղաքական զարգացումների ժամանակ ագրեսորը նոր տարածքներ պոկի Հայաստանից»։
Նիկոլ Փաշինյանը Տավուշում սահմանազատման և սահմանագծման ոչ իրավական, «պիլոտային» գործընթացի օրերին Կիրանցի և Ոսկեպարի բնակիչներին պատերազմով էր վախեցնում և վստահեցնում, որ սահմանի ճշգրտման են գնում պատերազմ թույլ չտալու համար:
Նիկոլ Փաշինյանն օրերս իր ֆեյսբուքյան էջում Ալիևին ուղղված մի քանի կետանոց առաջարկներ էր ներկայացրել։ Այդ առաջարկներից մեկն էլ վերաբերում է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը լուծարելուն։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Հակոբ Բադալյանն է։
Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանն այն կարծիքին է, որ խաղաղությունը հնարավոր է միայն պարտադրանքով:
Արցախի Զբոսաշրջության և մշակույթի զարգացման գործակալությունը նախաձեռնել է նոր՝ Ադրբեջանի կողմից օկուպացված Արցախի Հանրապետության մայրաքաղաք Ստեփանակերտի մոնումենտալ արվեստի կոթողների հաշվառման նախագիծ:
«ԴԱՍԵՐ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանիզրուցակիցները «Հանրային ռադիոյի» լրագրող, 44-օրյա պատերազմում նահատակված Դավիթ Գևորգյանի մայրը՝ Ալիսա Գևորգյանն ու24News.am լրատվական կայքի գլխավոր խմբագիր Նարեկ Գալստյանն են։
Հայաստանի այս իշխանությունը մեր երկրի ռազմավարական դիրքերը հանձնելով Ադրբեջանի վերահսկողությանը՝ պայմաններ է ստեղծել թուրք-ադրբեջանական տանդեմի պլանների իրագործման համար. իսկ պլանը հայկական գործոնի ոչնչացումն է։
168.am-ը գրել էր՝ Ալիևը Փաշինյանի ռազմավարական գործարքի առաջարկին պատասխանել է այլ փոխշահավետ գործարքով: Մասնավորապես, Ադրբեջանի գլխավոր դատախազությունը Հայաստանի պատկան մարմիններին հրավիրել է համագործակցել Արցախի՝ Բաքվում կալանքի տակ գտնվող նախկին ռազմաքաղաքական ղեկավարների դեմ քրեական գործով՝ «քննության ընթացքում արծարծված դրվագներում որպես կասկածյալ կամ վկա անցնող անձանցից շատերն այժմ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում են» խոսույթով:
«Ի պաշտոնե ներգրավված եմ եղել բանակցություններում, մասնակցել եմ Անվտանգության խորհրդի նիստերին և տեղյակ եմ՝ ինչ է բանակցվել։ Երբ Փաշինյանը հայտարարեց Արցախի նշաձողն իջեցնելու մասին, Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանի հանձնարարությամբ ես էլ եմ մասնակցել արևմտյան պաշտոնյաների հետ բանակցություններին, ու իրենք էլ ասում էին, որ հարցը պետք է քննարկվի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության համատեքստում։ Եվ երբ մենք խոսում էինք ինքնորոշման իրավունքի մասին, ասում էին՝ հիմա դրա ժամանակը չէ։ Ինքնավարության մասին զրույցներ ավելի շատ եղան շրջափակման ժամանակ, ու իրենք ասում էին՝ չէ, ի՜նչ ինքնավարություն»։
Ինչ վերաբերում է իշխանական քարոզչամեքենայի կողմից ամեն օր տարածվող այն թեզին, թե պայքարը վախ է ծնում ժողովրդի մոտ և հավասարազոր է պարտության, Էլբակյանը շեշտեց՝ մարդկանց պատերազմով վախեցնում է հենց ՀՀ այս իշխանությունը, որովհետև իրենց դեպքում է, որ պատերազմը հավասար է պարտության։
Մինչև 2023թ․ մարտի վերջ Նիկոլ Փաշինյանը քանիցս հայտարարել է, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան ցանկանում են ցեղասպանություն իրականացնել, և միջազգային հանրությունը պետք է կանխի դա։
«Ալիևը Հայաստանն անվանում է ֆաշիստական պետություն, ինչը միջազգային հարաբերությունների տեսանկյունից հավասարազոր է պետությանը ծնող հայհոյելուն, և չի կարելի դա ուղղակի անպատասխան թողնել, որովհետև դա ենթադրում է, որ նման մեղադրանքներ հնչեցնող կողմը որոշակի քայլերի է գնալու:
Նիկոլի դեպքում ընտանիքապետություն ասելն էլ է վիճելի, քանի որ նա ընտանիք չունի։ ՀՀ ընտանեկան օրենսգրքի 1-ին հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ ամուսնությունը, հետևաբար՝ ընտանիքը, արձանագրվում է միայն ՔԿԱԳ մարմնում։ Իսկ իրենք խոստովանել են, որ այդպիսի փաստաթուղթը՝ «ԶԱԳՍ-ի վկայականը», բացակայում է։ Իբր գնում ենք դեպի խաղաղություն, բայց ինչպե՞ս է Նիկոլը պատասխանում Ալիևի՝ օրեր առաջ արած խայտառակ ագրեսիվ հայտարարությանը։ Ալիևն ասում է, թե իրենց խաղաղության պայմանագիր պետք չէ, իսկ իրեն իրոք պետք չէ, նա այսօր հաղթածի դիրքերից է մոտենում, թելադրողն է։ Խաղաղության պայմանագիր չի լինելու։
Իսկ Ռուսաստանը դեռ 2023 վերջին հայտնել էր իր դիրքորոշումը, որ դեմ չէ ԵԱՀԿ ՄԽ լուծարմանը, քանի որ ԵԱՀԿ Մինսկի համաժողովի համանախագահների մանդատը Լեռնային Ղարաբաղի կարգավորման շրջանակներում կորցրել է իր արդիականությունը: