Աշխարհ

Սեպտեմբերի 13-ին Հայաստանը դիմել է Եվրոպական դատարան՝ պահանջելով միջանկյալ միջոցներ կիրառել ընդդեմ Ադրբեջանի: Այս մասին տեղեկանում ենք Միջազգային իրավական հարցերով ՀՀ ներկայացուցչի ֆեյսբուքյան էջից։

Սեպտեմբերի 13-ին՝ ժամը 00:05-ից, Ադրբեջանն ինտենսիվ կրակում է Վարդենիսի, Սոթքի, Իշխանասարի, Արտանիշի, Գորիսի և Կապանի ուղղություններով, կիրառելով հրետանային միջոցներ, ականանետներ, ԱԹՍ-ներ և խոշոր տրամաչափի զինատեսակներ՝ թիրախավորելով թե՛ ռազմական, թե՛ քաղաքացիական ենթակառուցվածքները:

«Ադրբեջանը նույնպես փորձարկում է Մոսկվայի՝ միաժամանակ երկու ճակատով գործելու կարողությունը։ Ամեն դեպքում, կարծում եմ, որ Վաշինգտոնը չի թողնի Հայաստանին՝ արդեն երկու ոտքով տարածաշրջան մտնելու հույսով»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց տարածաշրջանային և անվտանգության հարցերով ռուսաստանցի քաղաքագետ Գրիգորի Տրոֆիմչուկը՝ անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանին բռնված իրավիճակին ու Ադրբեջանի հարձակողական գործողություններին:

Նիկոլ Փաշինյանի նախագահությամբ տեղի է ունեցել ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի արտահերթ նիստ, որն անցկացվել է տեսակոնֆերանսի ձևաչափով:

Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունը (ՀԱՊԿ), որին անդամակցում է Հայաստանը, ներկա պահին գագաթնաժողով է անցկացնում Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին տիրող իրավիճակի հարցով: Նիստն ընթանում է տեսակոնֆերանսի ձևաչափով:

Փետրվարին սկսված ռուս-ուկրաինական պատերազմը, որն ի սկզբանե Ռուսաստան-Արևմուտք պատերազմ էր, Ադրբեջանի և Թուրքիայի համար հիանալի հնարավորություն ստեղծեց հարձակվելու Հայաստանի վրա՝ ինչպես իրենց երազած Սյունիքով միջանցքը վերցնելու, այնպես էլ՝ Արցախի հարցն առհասարակ փակելու համար, ուստի սպասելի էր, որ հիմա, երբ Ռուսաստանը խիստ ծանր օրեր է ապրում, Ադրբեջանը պետք է հարձակվեր Հայաստանի վրա. ի դեպ, սպասելի էր, որովհետև այդ մասին ահազանգում էինք դեռևս այս տարվա սկզբին՝ փետրվարին։

ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշն անդրադարձել է հայկական ուղղությամբ Ադրբեջանի հարձակմանը՝ կողմերին կոչ անելով քայլեր ձեռնարկել՝ լարվածությունը թուլացնելու համար:

Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Ֆրանսիան ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդի նիստում կբարձրացնի հայ-ադրբեջանական սահմանին բախումների հարցը:

««Էլեկտրամատակարարման հարցի լուծման գործիքակազմի» վերաբերյալ եվրոպական որոշման նախագիծը, որին ծանոթացել է The Guardian-ը, ռուսական կամ որեւէ այլ ներմուծվող գազի գների սահմանափակումներ չի բովանդակում»,- գրում է հրատարակությունը:

Մեծի Տանն Կիլիկիո Արամ Ա կաթողիկոսը պատգամ է հղել սեպտեմբերի 13-ին Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած ագրեսիայի վերաբերյալ՝ շեշտելով. «Այո՛, հայոց բանակին կողքին համահայկական ու համաժողովրդային դիմադրութիւն ցեղապաշտ, արիւնարբու ու յարձակողապաշտ Ազրպէյճանի դէմ: Փաստօրէն այլ ճանապարհ չկայ»։

ԱՄՆ սենատոր Գարի Փիթերսը դատապարտել է Ադրբեջանի չհրահրված հարձակումը Հայաստանի վրա՝ կոչ անելով պատասխանատվության ենթարկել Ադրբեջանին և անհապաղ դադարեցնել Միացյալ Նահանգների աջակցությունը այդ երկրին:

Եվրոպայի խորհրդի նախարարների կոմիտեի նախագահողը և Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի նախագահը հայ-ադրբեջանական սահմանին տեղի ունեցող ռազմական գործողությունների առնչությամբ կոչ են անում թուլացնել լարվածությունը և հարգել հրադադարը: Այս մասին ասված է ԵԽԽՎ մամուլի հաղորդագրության մեջ։

Փաշինյանի գլխավոր նպատակն է սեփական իշխանության պահպանումը: Պատրանքներ չկան, հանուն դրա նա պատրաստ է զոհաբերել ինչ ասես:

Բելառուսի Հանրապետությունը անհանգստությամբ է հետևում հայ-ադրբեջանական սահմանին իրավիճակի հերթական սրմանը: Այս մասին ասված է երկրի արտաքին գործերի նախարարության տարածած հաղորդագրությունում:

Միացյալ Նահանգների վարչակազմը, հավանաբար, այս շաբաթ կհայտարարի Ուկրաինային մոտավորապես 600 միլիոն դոլար գումարի զինամթերքի հերթական մատակարարման մասին։

Մամուլի հաղորդագրությունում հիշատակվում է ՀՀ ՊՆ հաղորդագրությունն առ այն, որ սեպտեմբերի 13-ին ժամը 00:05-ին ադրբեջանական զինուժը սկսել է հայկական դիրքերի ինտենսիվ գնդակոծությունը՝ հրետանային և խոշոր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից՝ նաև ԱԹՍ-ների կիրառմամբ։

ՇՀԿ-ի երկխոսության գործընկերոջ կարգավիճակ ստանալու՝ Մյանմայի հայտը կքննարկեն կազմակերպության պետությունների ղեկավարների՝ սեպտեմբերի 15-16-ին կայանալիք հանդիպմանը:

ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը հեռախոսազրույց է ունեցել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ։ Զրույցի ընթացքում պետքարտուղարը Ալիևին կոչ է արել դադարեցնել ռազմական գործողությունները, ասված է Պետքարտուղարության տարածած հաղորդագրությունում։

Կիպրոսի արտաքին գործերի նախարարությունը խորը մտահոգություն է հայտնել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև լարվածության կտրուկ սրացման կապակցությամբ՝ դատապարտելով Ադրբեջանի կողմից սեպտեմբերի 13-ի վաղ ժամերին սանձազերծված հարձակումը: Այս մասին հայտնում է  Կիպրոսի Հանրապետության ԱԳՆ-ի հայտարարությունը:

«Ազնավուր» հիմնադրամի համահիմնադիր և հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Նիկոլա Ազնավուրը կոչ է արել միջազգային հանրությանը, գործընկեր երկրներին և նրանց ղեկավարներին՝ անհապաղ արձագանքել Հայաստանի վրա Ադրբեջանի հարձակմամբ ստեղծված իրավիճակին:

Գործարար, «Reddit» կայքի և «Initialized Capital» վենչուրային ընկերության համահիմնադիր Ալեքսիս Օհանյանը անդրադարձել է Հայաստանի վրա Ադրբեջանի հարձակմանը:

Որքան ուշագրավ են միջազգային կառույցների, ՀՀ գործընկեր երկրների արձագանքները, այնքան էլ հայկական կողմի դիվանագիտական ձևակերպումները, որոնք ռեգիոնալ աշխարհաքաղաքականության առումով ուշագրավ ելևէջներ են պարունակում:

Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության (ԵԱՀԿ) գործող նախագահ, Լեհաստանի արտաքին գործերի նախարար Զբիգնև Ռաուն և ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղար Հելգա Մարիա Շմիդը կոչ են արել անհապաղ դադարեցնել կրակը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին՝ նկատի ունենալով հաղորդագրությունները տեղի ունեցող զինված բախումների մասին: Այդ մասին հայտնում են ԵԱՀԿ քարտուղարության հաղորդակցության և ԶԼՄ-ների հետ կապերի բաժնից:

Մեծ Բրիտանիայի վախճանված թագուհուն՝ Եղիսաբեթ Երկրորդին, հրաժեշտ տալ ցանկացողների հերթն արդեն սկսել է Լոնդոնում ձեւավորվել դեռ նախքան նրա աճյունը քաղաք բերելը, չնայած այն բանին, որ հանրության հրաժեշտը միապետին Միացյալ Թագավորության մայրաքաղաքում սկսվելու է միայն սեպտեմբերի 14-ին:

Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության երկրների առաջնորդները սեպտեմբերի 13-ի երեկոյան կքննարկեն հայ-ադրբեջանական սահմանին լարվածության աճը: Ինչպես տեղեկացնում է  «Московский комсомолец» լրատվամիջոցը, այս մասին հայտնել է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի օգնական Յուրի Ուշակովը։

Հնդկաստանը՝ որպես Քսանի խմբի նախագահ, պլանավորում Է միավորման գագաթնաժողովն անցկացնել հաջորդ տարվա սեպտեմբերի 9-ին եւ 10-ին Նյու Դելիում:

«Ոչինչ չի կարող արդարացնել Ադրբեջանի հանցավոր ագրեսիան Հայաստանի դեմ. Եթե ​​մենք հիմա գործենք, կարող ենք դադարեցնել այս պատերազմը։ Մենք դա պարտական ​​ենք Եվրոպայի անվտանգությանը և առաջին հերթին՝ հայ ժողովրդին»,- Եվրոպական խորհրդարանի այօրվա նիստում ասել է ֆրանսիացի պատգամավոր Ֆրանսու-Խավիեր Բելամին՝ ներկայացնելով սեպտեմբերի 13-ին Հայաստանի վրա ադրբեջանական հարձակման մանրամասները եւ ստեղծված իրավիճակը։

«Պատահածը սադրանք չէր՝ ինչպես իշխանություններն էին կոչում, սա բացահայտ ագրեսիա է Հայաստանի դեմ, անկախ և ինքնիշխան Հայաստանի դեմ»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով ՀՀ սահմաններին թշնամու հերթական ագրեսիային՝ նշեց  Սփյուռքահայ մամուլի գործիչ, հրապարակախոս և վերլուծաբան Վաչե Բրուտյանը:

Առաջին օրերը կնվիրեն արարողակարգային հարցերին. նստաշրջանի օրակարգի, պատվիրակությունների կազմի եւ աշխատանքի կարգի հաստատմանը:

Սպասվում է, որ, բացի համագումարին մասնակցելուց, քահանայապետը պատարագ կմատուցի 3 հազար ուխտավորների համար, որոնք Ղազախստանի մայրաքաղաք են ժամանել Կենտրոնական Ասիայի երկրներից և մյուս հարևան պետություններից: