Միջազգային հայտնի Newsweek պարբերականը Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի համատեքստում ծավալուն հոդվածով անդրադարձել է նաև Ադրբեջանի հայատյաց քաղաքականությանը։ Հոդվածի հեղինակը դոկտոր Էլիզա ֆոն Ջոեդեն-Ֆորջեյն է՝ Ֆիլադելֆիայում տեղակայված Լեմկինի Ցեղասպանության կանխարգելման ինստիտուտի գործադիր տնօրենը։
«Ինչն իշխանություններն ու մասնավորապես վարչապետ Փաշինյանն անում են, շատ հստակ է՝ ունի երկար պատմություն: Երկար ժամանակ է՝ Նիկոլ Փաշինյանն ապազգային հայտարարություններ է անում Արարատի դեմ, զինանշանի դեմ, հիմնի դեմ, ուզում է Սահմանադրություն փոխել, նոր Սահմանադրություն պատրաստել, որպեսզի Ցեղասպանության ու Արցախի մասին այդ ռեֆերանսը հանեն»:
Հունաստանի ազգային պաշտպանության նախարար Նիկոս Դենդիասն, անդրադառնալով Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցին, նշել է, որ պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար։ Այս մասին հույն նախարարը գրառում է կատարել X-ի իր միկրոբլոգում։
Սահմանազատման անվան տակ այս օրերին Փաշինյանի հանցախումբն Ադրբեջանին նվիրեց նոր հողատարածքներ ու բարձունքներ Տավուշի մարզում։
Ցեղասպանությունը ողբերգություն լինելուց առաջ` հանցագործություն է: Ցեղասպանի իրավահաջորդների կողմից դրա ժխտումը` առնվազն հանցակցություն, իսկ առավել հավանական է` այդ հանցագործությունն ավարտին հասցնելու մտադրության նախանշան:
Իսպանիայի Կատալոնիա նահանգի «Արարատ» հայկական ասոցիացիայի նախաձեռնությամբ և Սանտա Կոլոմա դե Գրամենետի քաղաքապետարանի հետ համագործակցությամբ Հայոց ցեղասպանության տարելիցի կապակցությամբ տեղի է ունեցել հիշատակի արարողություն։
Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցին Թուրքիայում քրդամետ քաղաքական կուսակցություններն ու կազմակերպությունները կրկին կոչ են անում ճանաչել անցյալի վայրագությունները և ապագայում հավասար վերաբերմունք ցուցաբերել բոլոր քաղաքացիների նկատմամբ:
«Մենք հիմա այդ փուլում ենք. սա մեզ համար շատ կարևոր ընտրության հարց է, որը բառիս բուն իմաստով ամիսների խնդիր է՝ կամ կարող ենք կասեցնել, կամ հետո ուշ կլինի»,- հավելեց նա:
Հողը, հայրենիքը, ճշմարտությունը՝ ընդդեմ ստի ու չարի. «Պրեսսինգ»` Բագրատ սրբազանի հետ՝ Տավուշից
«Այսօր 1915-ի իրադարձությունները նպատակաուղղված անվանում են ցեղասպանություն, սակայն դրա հետազոտությունը պատմաբանների, այլ ոչ թե քաղաքական գործիչների գործն է»,- APA գործակալության փոխանցմամբասել է նա:
Սրանք դեռ ծաղիկներն են, երբ անկլավները տա, Ադրբեջանը դուրս է գալու դեպի գազամուղ ու Լոռի․ Հրանտ Բագրատյան
Այսօր մենք կանգ ենք առնում՝ հիշելու Մեծ եղեռնի՝ Հայոց ցեղասպանության ժամանակ կորսված կյանքերն ու վերահաստատելու երբեք չմոռանալու մեր խոստումը։
Արցախի Հանրապետության կորստի ու թուրք–ադրբեջանցիների կողմից հայ բնակչության եղեռնի ենթարկելու սպառնալիքի տակ էթնիկական զտման, Հայաստանի Հանրապետության
այաստանին ցեղասպան դրացիները խաղաղութեան հաստատման համար պայմաններ դնելով՝ փաստօրէն կը սպառնան Հայաստանի ամբողջականութեան ու անվտանգութեան, նոյնիսկ՝ գոյութեան»։
Այս մասին նա գրառում է կատարել X-ի իր միկրոբլոգում։
Նիկոլ Փաշինյանը և նրա նույնքան ապաշնորհ ստորադասներն ամիսներ շարունակ հակահայկական հայտարարություններ էին անում։ Սկզբում նա նսեմացրեց Արարատ լեռը, այնուհետև քննադատեց Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրորեն պաշտպանված պետական խորհրդանիշները՝ օրհներգը և զինանշանը։
Իսկ մենք, որպես ժողովուրդ և պետություն, պետք է կարողանանք առաջ նայել, առաջ շարժվել և ակտիվ մասնակիցը դառնալ այսօր աշխարհում տեղի ունեցող բոլոր զարգացումներին’ առանց նահանջելու մեր ինքնությունից ու պատմությունից։
Հայրս՝ Ռուբեն Վարդանյանը ապօրինի ձերբակալվել է ավելի քան 200 օր առաջ։ Դրանից առաջ էլ 120 հազար այլ հայերի հետ գտնվում էր ավելի քան 9-ամսյա շրջափակման մեջ։ Ձերբակալությունից հետո անձամբ ես հորս հետ խոսել եմ մեկ անգամ՝ նոյեմբերին։ Բայց դրանից առաջ նա ամեն երեքշաբթի կարողանում էր զանգել, խոսել մորս հետ։
«Ավրորա» մարդասիրական նախաձեռնության համահիմնադիր Նուբար Աֆեյանը Հայոց ցեղասպանության հիշատակի 109-րդ տարելիցին հանդես է եկել համաշխարհային կոչով՝ կանխելու Հայոց երկրորդ ցեղասպանությունը: Նուբար Աֆեյանի՝ քայլեր ձեռնարկելու համաշխարհային կոչը հրապարակվել է The New York Times, The Washington Post եւ The London Times պարբերականներում, ինչպես նաեւ սոցիալական ցանցերում:
2024 թվականի ապրիլի 24-ը՝ Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցը, տարբերվում է անցած ավելի քան 100 տարիներին Ցեղասպանության զոհերի հիշատակի ոգեկոչման արարողություններից։ Ոչ միայն նրանով, որ այս ապրիլի 24-ին Հայաստանն առավել քան թուլացած է ու պառակտված, անարգվող անցյալով, նվաստացած ներկայով ու խավար ապագայով։
Հայաստանի իշխանությունները Բաքվում պահվող գերիների հարցում ընդունել են ադրբեջանական խաղի կանոնները, ինչը քաղաքականացրել է գերիների վերադարձի հարցը, և դրան մոտենում են բացառապես բանակցային գործընթացի տրամաբանության մեջ։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այս տեսակետը հայտնեց իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը։
Սիրելի՛ ժողովուրդ, այսօր՝ ցեղասպանության տարելիցի նախօրյակին, ջահերի լույսով դուք պատռեցիք խավարը և առատացրիք լույսը հայրենական կյանքի։ Այդ լույսով մենք ցրել ենք ժամանակի մշուշներն ու մռայլը, հաղթահարել ենք անհաղթահարելին, վերապրել ենք անվերապրելին, և այսօր մենք ո՛չ թե ուրացությամբ պետք է մեռնենք, այլ աստվածպաշտությամբ պիտի ապրենք, պիտի ապրենք՝ ջահերի լույսը մեր գլխավերևում պահած, մեր ճանապարհի խավարը ցրելով և Տիրոջը ուղղված աղոթքը մեր շուրթերին․
Ի՞նչ է նշանակում դա «թարգմանաբար», եթե իհարկե չունենք աչքակապությամբ զբաղվելու մտադրություն: Թարգմանաբար դա նշանակում է՝ ես այս ռեգիոնում այլեւս հասել եմ այնպիսի աստիճանի, որ Դուք զբաղվեք միայն գլոբալ հարցերով՝ ինձ հետ խոսեք, իսկ հայ-ադրբեջանական հարցն արդեն լիովին իմ «քաշային կատեգորիայում» է:
Մի՛ մոռացեք, ուղիղ մեկ տարի առաջ Ալիևը հրապարակայնորեն հայտարարել է, որ «Հայաստանը Ադրբեջանի ու Թուրքիայի հավերժական թշնամին է»:
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը քաղաքագիտության դոկտոր, Սթենֆորդի համալսարանի պրոֆեսոր Արթուր Խաչիկյանն է:
Հայոց ցեղասպանության անմեղ զոհերի հիշտակին նվիրված Ջահերով երթի ժամանակ 168.am-ի հետ զրույցում Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի դասախոս, ցեղասպանագետ Սուրեն Մանուկյանը մեկնաբանելով Էրդողանի վերջին հայտարարությունը՝ ասաց.
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի կառավարիչ-գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ Արամ Օրբելյանն է։
Ապրիլի 24-ին ընդառաջ, երբ համայն աշխարհում ոգեկոչվում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը կարճ մեկնաբանությամբ է հանդես եկել, անդրադառնալով Հայոց ցեղասպանության թեմային։ Հայտնի չէ՝ արդյո՞ք Թուրքիայի ղեկավարը պատրաստվում է ուղերձ հղել, ինչպես յուրաքանչյուր տարի, սակայն այս տարի Իրաքից վերադառնալու ճանապարհին իրեն ուղեկցող լրագրողների հետ զրույցում յուրահատուկ ցինիկությամբ ասել է, որ տարածաշրջանում հիմա նոր կարգ է ստեղծվում։
«Իրենք դրսևորում են ստորացվածի, մարդկային արժանապատվություն չունեցողի վարքագիծ»,- ասաց Նիկոյանը՝ հիշեցնելով, որ տարիներ առաջ 3-րդ բանակային կորպուսի հրամանատար գեներալ Խաչատուրովին հեռացրեցին բանակից, որ այսօր՝ հայկական բանակի 35 տարի պահած հայկական դիրքերն այսպես հանձնվեն Ադրբեջանին։
Հայաստանին այս պայթյունավտանգ իրավիճակից կարող են փրկել պայմանականորեն մի քանի հրաժարականների դիմումներ, որոնք անխուսափելի կդարձնեն Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականը։ Հակառակ դեպքում զինված ուժերը, բոլոր իրավապահ կառույցներն իրենց լռությամբ կոլեկտիվ կերպով անստորագիր կհրաժարվեն հայրենիքին ծառայելու պարտականությունից՝ վերջնականապես հաստատելով իրենց մեղսակցությունը պետության դեմ իրականացվող հանցագործությանը։
