«Տարօրինակ էլ կլիներ, եթե ՌԴ-ն թույլ տար, որ Հայաստանը շեղեր իր ուղին։ Դրեք ձեզ ՌԴ-ի տեղը. ահա ձեր ռազմավարական դաշնակիցը որոշում է փոխել ուղղությունը, դուք ի՞նչ կանեիք։ Բայց ես չեմ կարծում, որ դա էր գլխավոր ու կրիտիկական փաստարկը։ ՀՀ-ն սպասում էր, թե որ կողմն ավելի շահավետ առաջարկ կանի առաջին հերթին` անվտանգության հարցում»։
Կարեն Կարապետյանի նշանակվելուց հետո մինչև տարեվերջ` 3 ամսվա ընթացքում, ԿԲ-ն 3 փուլով իջեցրել էր տոկոսադրույքն ընդհանուր առմամբ 1 տոկոսային կետով, ինչը քիչ փոփոխություն չէ։
Ի վերջո, 400 մլն դոլարը մեր տնտեսության համար հսկայական թիվ է: Իրատեսները կփորձեն հաշվարկել, թե քանի աշխատատեղ կարող է ստեղծվել այդ 34 ծրագրերի իրականացման արդյունքում:
Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահը երեկ հավաստագրեր է շնորհել «օրինապահ հարկ վճարող» 20 տնտեսվարողների։ 168.am-ին տրամադրված ցուցակից երևում է, որ «չեմպիոնների» մի մասը 1000 խոշոր հարկատուների թվում է, մի մասը տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտի ձեռնարկություններ են, մյուս մասը՝ ներմուծողներ։
«Այսօր խաղի կանոնները թելադրում է ոչ թե օրենքը, ոչ թե իրավական դաշտում աշխատելու հանգամանքը, այլ՝ հարկային մարմիները, թե դրանք ինչքան են հավատարիմ, մտերիմ, անձնական կապերով մարդիկ, կամ իշխանության կողմից հովանավորվող մարդիկ, կամ այլ չափանիշներով առաջնորդվող գործարարներ»։
Ինչպե՞ս են ազդում ընտրությունները տնտեսության վրա։ Սովորաբար ընդունված է համարել` ոչ դրական։ Ընտրությունը որոշակի առումով նշանակում է` անորոշություն։ Իսկ անորոշությունը ստեղծում է սպասողական տրամադրություններ։
Հայաստանի մասին խոսելիս, երբ ցանկանում ենք ընդգծել մեր երկրի զբոսաշրջային առավելությունները, գրեթե միշտ շեշտում ենք, որ այստեղ ապահով է. հանցավորության մակարդակը ցածր է։
«Հիմա ունենք այն, ինչ ունենք: Մեր կառավարությունը` նոր կառավարությունը, ասում է` ժողովո՛ւրդ, մենք պետք է ճիշտ ախտորոշենք ու շարժվենք առաջ»:
Ռուսաստանից կատարված դրամական փոխանցումների ծավալը 2016-ին` 2015թ. համեմատ, նվազել է 111.7 մլն դոլարով կամ 11.1%-ով։ Ռուսաստանը շարունակում է մնալ տրանսֆերտների թիվ մեկ աղբյուրը, բայց դրա տեսակարար կշիռը գնալով նվազում է։ 2016 թվականի արդյունքներով` Ռուսաստանից կատարվող դրամական փոխանցումների կշիռն ընդհանուր ներհոսքի մեջ 58.5% է։
2008թ. նոյեմբերի 12-ին ՀՀ այն ժամանակվա վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը ելույթ էր ունենում ԱԺ-ում` 2009թ. պետական բյուջեի նախագծի ներկայացման կապակցությամբ։ Ֆինանսական ճգնաժամն այն ժամանակ աշխարհում արդեն իր սև գործն արել էր, սակայն Հայաստանի տնտեսության վրա դեռ ամբողջ թափով չէր ազդել։
«Ես նույնպես կարծում եմ, որ հիպոթեքային շուկայի զարգացման ուղիներից մեկը պետք է լինի տոկոսադրույքի նվազեցման ուղղությամբ լուրջ աշխատանքներ կատարելը ու բանկերին նույնիսկ հանձնարարականներ տալը, որ նրանք կարողանան ֆինանսական շուկայում ստեղծել, ունենալ ավելի ցածր տոկոսադրույքներով վարկային ռեսուրսներ»։
Շինարարության ոլորտի անկումն արդեն այնքան սովորական է դարձել, որ այդ մասին արդեն գրեթե չենք էլ խոսում։ Տնտեսության երբեմնի շարժիչ ուժը 2009 թվականից ի վեր սկսեց գահավիժել, և այդ պրոցեսը շարունակվում է նաև այժմ։
Պետական գնումների գործընթացում ներդրվում է շահերի հայտարարագրման գործիքը, որը կիրառվում է ամբողջ աշխարհում: Ինչպես այսօր պետական գնումների մասին GIZ-ի աջակցությամբ կազմակերպված սեմինար-քննարկման ժամանակ տեղեկացրեց ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը, գնման մրցույթին մասնակիցն այլևս պարտադիր կերպով պետք է ազգակցական կապերը, փոխկապակցվածությունը հայտարարագրի:
Դատեք ինքներդ` դրամական արտահայտությամբ արտահանման աճը կազմել է մոտ 300 ԱՄՆ դոլար։ Բավարա՞ր է այն, թե՞ ոչ. այս հարցը մի կողմ թողնելով` տեսնենք, թե ինչ ապրանք ենք արտահանել այդ գումարի չափով։ Ամենամեծ բաժինն արձանագրել է «թանկարժեք ու կիսաթանկարժեք քարեր, թանկարժեք մետաղներ և դրանցից պատրաստված իրեր» ապրանքատեսականին։
2016 թվականի պետբյուջեի մասին օրենքով նախատեսվում էր ունենալ 1 տրիլիոն 186.2 մլրդ դրամի բյուջետային եկամուտներ։ Փաստացի 2016 թվականին ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտների չափը կազմել է 1 տրիլիոն 155 մլրդ դրամ։ Այսինքն, 2016 թվականին Հայաստանի պետական բյուջեն ունեցել է նախատեսվածից 31.2 մլրդ դրամով քիչ եկամուտ։
«Մեզ շատ ավելի համապարփակ, համակարգային լուծում է պետք, որը կայուն և աշխատող կլինի։ Այդ իմաստով այն, ինչ անում է վարչապետը, դա, մեղմ ասած, թեթև նախապատրաստությունն է նրա, ինչ դեռ անհրաժեշտ է անել»։
«Իմ կարծիքով՝ կոռուպցիայի դեմ պայքարն այնպես պետք է լինի, որ նույնիսկ «կոռուպցիա» բառն այդտեղ չլինի, բայց կոռուպցիան նվազի։ Այսինքն՝ հստակ գործողություններն են կարևոր, ոչ թե՝ որ անունը լինի՝ կոռուպցիայի դեմ պայքար»։
Նա նշեց, որ տնտեսությանն ուղղված գերակա ուղղության շրջանակում ինքն առանձնացրել էր գործարար կապերի խորացումը Հայաստանի և ԱՄՆ-ի միջև, և ուրախությամբ փաստեց վերջին տարվա ընթացքում այստեղ գրանցված զգալի առաջընթացը:
«Իմ կարծիքով՝ խնդիրը պետք է գլոբալ տեսանկյունից դիտարկել, այլապես՝ 1 դրամ իջեցնել, 6 ամիս անց 3 դրամ թանկացնել, նման կերպ որևէ խնդիր չի լուծվում։ Այսօր տարածաշրջանում Հայաստանը սպառողներին վաճառում է ամենաթանկ էլեկտրաէներգիան՝ ունենալով ատոմակայան, որն արտադրում է ամենաէժան էլեկտրաէներգիան։ Սա է խնդիրը»:
«Եթե խոսում ենք տնտեսական տարվա մասին, ապա անցյալ տարին ոչնչով աչքի չընկավ. դժգույն, գորշ տարի էր, որը ոչինչ կամ գրեթե ոչինչ չտվեց»,- այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում ասաց տնտեսագետ Բագրատ Ասատրյանը։
Կայուն եկամուտ չունեցող վարկառուն կամ հայտնվելու է լուրջ խնդիրների առաջ, կամ կորցնելու է գույքը։ Իսկ կարելի՞ է այս ռիսկը կանխել, և եթե այո` ո՞վ պետք է դա անի։ Իհարկե, Կենտրոնական բանկը։ Ավելին ասենք` նախադեպն էլ ունենք` ԵԱՏՄ մեր գործընկեր ՌԴ-ի օրինակով։
Կառավարությունը նախապես խոստացել է կայանների կառուցման միջազգային մրցույթը հայտարարել այս տարվա փետրվարին: Հետաքրքիր կլինի հետևել մրցութային գործընթացին, և նոր կառավարության գործունեության արդյունավետության առաջին գնահատականները կարելի կլինի արձանագրել հենց այս տարի: Թեկուզ միայն էներգետիկայի ոլորտում:
«Համադրելի գներով, 2016թ. սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսների գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքի ծավալի տարբերությունը 2015թ. նույն ժամանակաշրջանի նկատմամբ կկազմի ոչ թե շուրջ 106 մլրդ դրամ, այլ 94 մլրդ դրամ»։
«Տաշիր» ընկերությունների խմբի սեփականատեր Սամվել Կարապետյանն ընդգրկվել է ՌԴ անշարժ գույքի «արքաների» ցանկում՝ Forbes-ի վարկածով:
Ռուսաստանը Հայաստանին գյուղատնտեսական տեխնիկա կմատակարարի: Այսօր կառավարության նիստում վարչապետ Կարեն Կարապետյանը գյուղնախարար Իգնատի Առաքելյանին հանձնարարեց 15-օրյա ժամկետում կազմակերպել գյուղտեխնիկա արտադրող ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ հանդիպում և քննարկել տեխնիկայի մատակարարման պայմանները:
Ասում ենք` կոռուպցիան Հայաստանում տարածված է, կոռուպցիան լրջագույն խնդիր է։ Այն պետք է լուծել։ Սակայն, ինչպես և ցանկացած խնդրի դեպքում, լուծմանն անցնելուց առաջ, նախ` պետք է հասկանալ խնդիրը, դրա մասշտաբներն ու հետևանքները։ Պարզ ասած` չափել այն։
«Հայաստանը չի հրաժարվել Իրան-ՀՀ երկաթգծի ծրագրից. լուծարվել է միայն մեր կառավարության ավելորդ օղակը, որովհետև նմանատիպ գործառույթ կարող է իրականացնել համապատասխան նախարարության համապատասխան վարչությունը: Չնայած մամուլում տեղ գտած հրապարակումներին՝ Հայաստանը շարունակում է այս ծրագիրը պահել իր օրակարգում և ջանքեր է գործադրում ներդրումներ հայթայթելու համար»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում այս մասին ասաց իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը՝ հավելելով, որ դա ոչ միայն տնտեսական, այլև քաղաքական ծրագիր է:
Հայաստանում բենզինի գինը միշտ հարցեր է առաջացրել։ Այն ժամանակ, երբ բարձրացել է, երբ անփոփոխ է մնացել, և անգամ վերջին շրջանում` երբ նվազել է։ Մեկ տարի առաջ սպառողներին հուզում էր այն հարցը, թե ինչու է Վրաստանում բենզինը շատ ավելի էժան, քան Հայաստանում։
Դիմում ներկայացնելու օրը անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձը հաշվառվում է հարկային մարմնի կողմից, և օրենքով սահմանված կարգով ու ժամկետում նրան տրամադրվում է ՀՎՀՀ:
Ավարտվեց Եվրասիական տնտեսական միությանն անդամակցման երկրորդ տարին: Սակայն ոչ ոք չի շտապում որևէ գնահատական հնչեցնել: Արդեն հասցրել ենք մոռանալ, թե որքան անսպասելի մտանք այդ միության մեջ:
