Վերլուծություններ

Առաջին հնգյակում՝ 4-րդ տեղում հայտնվել է նախորդ տարի գրանցված «Ալեքս Հոլդինգը», իսկ «Ալեքս Գրիգը» նահանջել է ստորին հորիզոնականներ։ 2 ընկերություններն էլ պատկանում են ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանին։

Հետաքրքիր է՝ ո՞ւմ կվաճառվի Սևան-Հրազդանը։ Եթե, իհարկե, վաճառքի մասին լուրն իրականություն է և ոչ թե համակարգում ինչ-ինչ տրամադրություններ ստուգելու սպեկուլյացիա։

Տնտեսական լրահոսը որքան ծանր է, այնքան էլ՝ խոցելի։ Բավական է մեկ թվի, մեկ ստորակետի վրիպում կամ ընդամենը մեկ սխալ ձևակերպում և համեմատական՝ ամեն ինչ միանգամից փոխում է իմաստը։

Ինչպե՞ս է ադրբեջանական մակնշմամբ խնձորը հայտնվել Հայաստանում, ինչպե՞ս է այն տարածվել վաճառակետերում, ինչպե՞ս են տնտեսվարողները համաձայնել այն վաճառել…

Դատելով պաշտոնական վիճակագրության տվյալներից՝ Հայաստանի տնտեսությունն ավելի արագ է աճում, քան սպասվում էր։ Այսպես, 2017թ. հունվար-մարտին՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ, տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը կազմել է 106.6%։

2017թ. առաջին եռամսյակում, 2016թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ, Հայաստան այցելած զբոսաշրջիկների թիվն աճել է 18.2%-ով: Այս մասին օրերս հայտարարեց ՀՀ տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարության Զբոսաշրջության պետական կոմիտեի նախագահ Զարմինե Զեյթունցյանը: «2016թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ, այցելությունների թիվը Հայաստան աճել է 18,2%-ով, այսինքն՝ 599 հազար 341 այցելու (2016թ. առաջին եռամսյակին կազմել է 498 հազար 291): Հիմնական աճն […]

Մեր տնտեսական լրատվությանը հետևողները կհաստատեն, որ վաղուց ոչինչ չի կատարվում տնտեսության իրական հատվածում: Մեկ ամիս առաջ կարելի էր ենթադրել, որ պատճառն ընտրություններն են: Քաղաքական բոլոր ուժերը միաժամանակ խոսում էին: Խոսում ու սոցիալ-տնտեսական խոստումներ էին տալիս:

ՀՀ Կենտրոնական բանկը 2014 թվականի վերջին փոփոխեց ՀՀ տարածքում գործող բանկերի ընդհանուր կապիտալի նվազագույն շեմը և 5 մլրդ դրամից դարձրեց 30 մլրդ դրամ։ Գործող 21 բանկերը 2 տարի ժամանակ ունեին և պետք է իրենց կապիտալն արդեն 2017թ. հունվար 1-ի դրությամբ համապատասխանեցնեին ԿԲ նոր պահանջին։

2016 տնտեսական տարին հաջող չէր. գրանցվեց տնտեսական ակտիվության թույլ՝ 0,5%-անոց աճ, իսկ ՀՆԱ իրական աճը կանխատվեսվող 2,2%-ի փոխարեն՝ կազմեց ընդամենը 0,2%։

Այլ կերպ ասած՝ նորաստեղծ ֆինանսական կազմակերպությունների հսկողության պալատն արդեն սանձազերծել է սեփականության վերաբաշխման նոր գործընթաց: Իսկ դրա պատճառը կարող են ներկայացնել հարևան երկրի ներքին քաղաքական կյանքին հետևող փորձագետները: Այդ երկրի կառավարական շրջանակներում կլանային պայքարը նոր փուլում է հայտնվել:

Այս տարվա առաջին 2 ամիսների տնտեսական ակտիվության աճը տպավորիչ էր՝ 6%-ի միջակայքում։ Տպավորիչ էին նաև արդյունաբերության և ծառայությունների ոլորտի երկնիշ աճի, արտաքին առևտրի ցուցանիշները։

Կառավարությունը ցանկանում է ամեն գնով պահպանել վստահության մակարդակը՝ ֆիքսել այն որոշակի նիշի վրա և թույլ չտալ, որ իջնի։ Իսկ դրա համար ձեռքբերումները պետք է ներկայացնել առանց շտապելու, ճիշտ ժամանակին և մաս-մաս։

ՀՀ պետական պարտքը 2017 թվականի փետրվարի վերջի դրությամբ կազմել է 2 տրիլիոն 901.3 մլրդ դրամ կամ 5 մլրդ 961.2 մլն ԱՄՆ դոլար։ Տարվա սկզբի համեմատ ՀՀ պետական պարտքն աճել է 25.7 մլրդ դրամով։ Այդ թվում՝ կառավարության արտաքին պարտքը դոլարային արտահայտությամբ գրեթե չի փոխվել և մնացել է 4.3 մլրդ դոլարի սահմաններում։

Ադրբեջանը հստակ ազդակներ է ուղարկում և հասկացնում` «հարգելի բարեկամներ, մեր գազային կազմակերպությունն առաջին խոշոր հարկ վճարողներից է, և չէինք ցանկանա այլ տրամադրություններ առկա տնտեսական և առևտրային հարաբերություններում»:

Եթե աճի այս տեմպերը տրամաբանական ինչ-ինչ բացատրություններ ունեին, ապա ծառայությունների ոլորտի աճի մասին հրապարակված կրկին երկնիշ՝ 11,1 «գոլդ» համարով աճը դժվար է ընկալել ու մեկնաբանել:

Հայաստանի Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը հաշվարկել է ապրիլի 2-ին տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրությունների նախնական արդյունքները` բոլոր 2009 տեղամասերի նախնական տվյալներով:

Նախորդ համարում անդրադարձել էինք Հայաստանի տնտեսության մեջ կատարվելիք (ըստ խոստումների) օտարերկրյա ներդրումներին և որոշ համեմատություններ բերել՝ նախորդ տարիների և մեր հարևան երկրների հետ։

Ապրիլի մեկն այս տարի շուտ սկսվեց: Մոտ 40 օր շուտ սկսվեց իրար խաբելու գործընթացը: Նախընտրական քարոզչության շրջանակներում քաղաքական գործիչները մեծ-մեծ խոստումներ են տալիս:

Այս ընտրարշավի ամենամոդայիկ խոստումներից մեկը դարձել են օտարերկրյա ներդրումները։ Գրեթե բոլորը ներդրումներ են խոստանում. ոմանք՝ շատ, ոմանք՝ քիչ, ոմանք կոնկրետ թվեր են նշում, ոմանք՝ ոչ։

Վարսավիրին հարցնում են՝ քաղցկեղն ինչի՞ց է առաջանում, պատասխանում է՝ տանը սափրվելուց։ Այս կարճ անեկդոտի օգնությանը նախկինում նույնպես մի քանի անգամ դիմել ենք, որպեսզի ցույց տանք, թե պատճառահետևանքային կապ ասվածն ինչպես կարող է խեղաթյուրվել և ներկայացվել` ըստ նպատակահարմարության։

2 տարվա անկումային շրջանից հետո բանկային համակարգի միջոցով ֆիզիկական անձանց կողմից Հայաստան ուղարկվող դրամական փոխանցումները (կամ ինչպես ընդունված է ասել՝ տրանսֆերտները) կարծես թե վերականգնման նշաններ են ցույց տալիս։

Շաբաթվա սկզբից մայրաքաղաքում միանգամից նկատվեց իրանցի զբոսաշրջիկների առատությունը։ Նրանց Հայաստան է բերել Նովրուզ-Բայրամ տոնը՝ իրանցիների ամանորը, որը սկսվում է մարտի չորրորդ շաբաթվանից և տևում 13 օր։ Ընդամենը այդ 2 շաբաթվա ընթացքում Հայաստանն ընդունում է 20-25 հազար իրանցիների։

Մեծահարուստներն ու քաղաքական ուժերն այս բոլոր խոստումներին «Նախընտրական տնտեսական ծրագիր» անունն են տվել: Տվել ու գցել են նախընտրական գործընթաց:

Ճիշտ է, հունվարին աճի տեմպն ավելի բարձր էր՝ 6.4%, սակայն 6.2%-անոց ցուցանիշն էլ վատ չէ։ Մանավանդ, եթե հաշվի առնենք, որ նախորդ տարվա առաջին ամիսներին բավականին բարձր աճի ցուցանիշ ունեինք (այսինքն՝ համեմատության բազան բարձր էր)։

Որքան էլ քննադատաբար մոտենանք ՀՀ իշխանություններին, անհավատալի է, որ ռուսները ցանկանում են և պատրաստ են հայաստանցուն էժան գազ վաճառել, իսկ ՀՀ իշխանությունները՝ ոչ։ Ավելին՝ ՀՀ իշխանությունները թույլ չեն տալիս (այն էլ՝ այս նախընտրական շրջանում)։

Խոշոր ընկերությունների պարտադիր աուդիտի պահանջը վերադառնում է։ Այսինքն՝ խոշոր ընկերությունները կրկին պարտավոր կլինեն իրենց հաշվետվությունները հրապարակել՝ անկախ աուդիտորի կողմից ուսումնասիրություն անցնելուց հետո։ Սա բավականին կարևոր իրադարձություն է տնտեսական կյանքում, որը մնացել է նախընտրական թոհուբոհի ստվերում։

Պարզվում է, որ 2015 և 2016թթ. «Էյր Արմենիա» ընկերությունը ֆիզիկական անձանցից գանձել է ավիատոմսերի արժեքի մեջ մտնող պետական տուրքի գումարը: Ըստ ՊԵԿ-ի, այդ ընկերությունը երկու տարվա ընթացքում գանձել է 683 մլն 753 հազար դրամ: Բարեխղճորեն գանձել է, բայց չարամտորեն չի փոխանցել պետբյուջե:

Ավելի նախանձելի վիճակ իշխող կուսակցության համար դժվար էր պատկերացնել։ Այն աստիճանի նախանձելի, որ ՀՀԿ-ն անգամ չի արձագանքում անիրատեսական խոստումներ տվող ուժերին՝ թույլ տալով, որ դրանով զբաղվեն ուրիշները, իսկ ինքը հանգիստ զբաղվում է իր «գլամուրային» արշավով։

Կոռուպցիայի և մենաշնորհների դեմ պայքարը բոլոր քաղաքական ուժերի ամենասիրած թեման է՝ թե՛ իշխանական, թե՛ ընդդիմադիր։ Այժմ էլ ապրիլի 2-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցող ուժերի մեծ մասը խոստանում է պայքարել այս երևույթների դեմ։

Ապրիլի 2-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցող 5 կուսակցություններն ու 4 դաշինքները լրացրել են գույքի և եկամուտների հայտարարագրերը, որոնք տեղադրված են Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի պաշտոնական կայքում։