Տարածաշրջանային բոլոր ճանապարհներն անցնում էին Հայաստանով. Ինչի՞ դիմաց հանձնվեց Ղարաբաղը. ի՞նչ արեցին ռուսները. Գագիկ Աղաջանյան
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում «Ապավեն» միջազգային բեռնափոխադրող ընկերության հիմնադիր և գործադիր տնօրեն Գագիկ Աղաջանյանն է։
Նրա խոսքով՝ եթե խոսքը զուտ Միջանցքի բացմանն է վերաբերում, այդտեղ որևէ օգուտ չկա Հայաստանի համար, բայց եթե առհասարակ բոլոր կոմունիկացիաների բացման մասին է խոսքը, ապա դա լրիվ այլ պատմություն է։ Ճանապարհները պետք բացվեն, բայց ոչ միակողմանի։ Վաշինգտոնյան Հռչակագրի 3-րդ կետն այդ հույսը տալիս է, եթե խոսքը միայն Զանգեզուրի միջանցքի մասին չէ:
«Տարածաշրջանային բոլոր երկաթուղիներն անցնում էին Հայաստանով, բացառությամբ՝ Վրաստանի ու Ադրբեջանի։ Նույնիսկ Ադրբեջանից Իրան ճանապարհն էր անցնում Հայաստանով։ Ի՞նչ տեղի ունեցավ 30 տարում։ Հայաստանը խորհրդային տարիներին, ըստ էության, երկաթուղային խաչմերուկ էր Վրաստանի, Ադրբեջանի և Թուրքիայի միջև, որովհետև, բացի Ադրբեջանի և Վրաստանի միջև ուղիղ կապից, մյուս բոլոր կոմունիկացիաներն անցնում էին Հայաստանով՝ Ադրբեջանից Թուրքիա, Վրաստանից Թուրքիա, Վրաստանից Իրան: Ադրբեջանից Իրան երկաթուղին ևս Հայաստանով էր անցնում: 2007-2017թթ․ ընթացքում` 10 տարում կառուցվեց Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղին:
Շատ լավ հասկանալով, որ Հայաստանը պետք է շրջանցել, կառուցվեց Բաքու-Թբիլիսի-Կարս այդ երկաթուղին։ Որևէ բանկ այդ կառույցը չֆինանսավորեց, դա արեց Ադրբեջանը, ու Հայաստանը շրջանցվեց հյուսիսից։ Այլ հարց է, որ վրացիները հիմա իրենց գլխին են տալիս։ Հետո կառուցվեց Հայաստանը շրջանցելու՝ արևելյան ճանապարհը»,- ասաց Գագիկ Աղաջանյանը:
Նա հիշեցրեց նաև, որ 2020թ. 44-օրյա պատերազմից օրեր առաջ Բաքվում Ադրբեջանի, Իրանի և Ռուսաստանի միջև հուշագիր ստորագրվեց, որով Ադրբեջանը երաշխավորեց, որ Դերբենդից ռուսական երկաթուղին Բաքվով՝ Ռեշտ-Աստարա երկաթուղով, միանալու է իրանական երկաթուղուն, այսինքն՝ Հայաստանը շրջանցվեց նաև արևելքից:
«Այդ ճանապարհի երաշխիքը տրվեց այն ժամանակ, երբ Ռուսաստանը լրջագույն խնդիրներ ուներ Ուկրաինայում` բոլոր կողմերից շրջափակվում էր: Հետևաբար, ո՞ւր պետք է դուրս գար, բնականաբար՝ դեպի հարավ, Եվրոպան փակված էր, Չինաստանի, Ճապոնիայի հետ խոսելը դժվար էր, ավելի հեշտ էր խոսել Իրանի և Թուրքիայի հետ:
2020թ․ պատերազմից օրեր առաջ Ռուսաստանի, Ադրբեջանի ու Իրանի նախարարները վերջնականորեն ստորագրեցին Բաքվով Ռեշտ-Աստարա այդ ճանապարհը կառուցելու համաձայնագիրը։ Ի՞նչ էր դա նշանակում: Այս 3 հոգու ստորագրելը նշանակեց, որ Ղարաբաղը եղավ այն գինը, որ Ռուսաստանը դուրս գա դեպի Հնդկական օվկիանոս։ Ալիևը պահանջեց դեպի աշխարհ դուրս գալու գինը, և Ռուսաստանը վճարեց այդ գինը, որը հենց Ղարաբաղն էր։ Այդ երկաթուղով Ադրբեջանը ՌԴ-ին երաշխավորված ճանապարհ տվեց դեպի Իրան, իսկ դա նշանակում էր՝ Պարսից ծոց, արաբական աշխարհ, Հնդկաստան: Արդյունքում՝ դրա դիմաց Ադրբեջանը ստացավ Ղարաբաղը»,- ասաց Գագիկ Աղաջանյանը:
Մանրամասները՝ տեսանյութում:
