«Նկարում ուշադրությո՛ւն դարձրեք հարցական նշանին. հռետորական հարց աղմուկ-աղաղակ բարձրացնողներին ՝ ինչի՞ համար է այդ հարցականը, եթե «ուղղագրական սխալ» կա…»

Բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Լիլիթ Տեր-Գրիգորյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է․ «Ոչնչից մեծ աղմուկ

Պարզվում է, մինչ ես երկու-երեք օր բացակայել եմ ՖԲ-ից, մեծ իրարանցում է սկսվել, հասել ԿԳՄՍ, վերջինս էլ վախեցած արդարացել է, որ ինքը կապ չունի….

Այբբենարանին կից գործող տետրերը երաշխավորված եղել են ՀՀ ԿԳՆ կրթության ազգային ինստիտուտի կողմից, և քննարկվող էջում ուղղագրական ոչ մի սխալ չկա։

Մարդիկ, որոնք չեն տիրապետում հայոց լեզվի ուսուցման առանձնահատկություններին, ոչնչից մեծ աղմուկ են բարձրացրել։ Բացատրում եմ. հայերենը, ինչպես հայտնի է հայոց լեզվին հետևող մարդկանց, ունի գրությամբ և արտասանությամբ տարբերվող բառեր։

Այս պարագայում խոսքը վերաբերում է բաղաձայնական համակարգին՝ բաղաձայնական եռաստիճան և երկաստիճան համակարգերի մի առանձնահատկությանը։ Այդ բառերի, և բնականաբար, երևույթի մասին գրաճանաչության այբբենական փուլում երեխաներին առայժմ ոչինչ չի հաղորդվում, որովհետև ուսուցումը գնում է հնչյունից տառ ուղղությամբ, և երեխան գրքում չպետք է հանդիպի այնպիսի բառերի, որոնցում, իր իմացած օրինաչափությանը հակասող երևույթ կա։ Դիցուք, նրան հանձնարարվում է կարդալ միայն այնպիսի բառեր, որոնցում գրված «դ»-ն արտասանվում է «դ», և չի հանձնարարվում կարդաալ այնպիսի բառ, որում գրված «դ»-ն կարդացվում է «թ»։ Դա ուսուցման մատչելիության համար է արված, և մեթոդիկան նոր չէ։ Սակայն գրաճանաչության հետայբբենական փուլից արդեն, երեխային ընթերցանության և գրության համար հանձնարարվելու են գրական տեքստեր, որոնցում այլևս հնարավոր չէ այդ տարբերակումը ապահովել, և դրանից բացի, արդեն գալիս է ժամանակը, երբ նա պիտի՛ ծանոթանա հայերենի նաև այդ առանձնահատկությանը։ Իսկ նոր լեզվական երևույթը ցանկալի չէ միանգամից «լցնել» երեխայի գլխին։ Ահա թե ինչո՛ւ ընտրվել է երևույթին աստիճանաբար ծանոթացնելու հնարը։ Այսպես, դեռևս «դԴ» հնչյուն-տառերի ուսուցման ժամանակ գրատետրում հանձնարարված է նախ՝ արտագրել «վարդ» բառը, ապա «դ»-ն կետի փոխարեն լրացնել «Վարդան, Վարդանուշ, Վարդուհի» բառերի մեջ, ապա նաև՝ նկար-բառի փոխարեն։ Սա առաջին՝ ավելի մատչելի քայլն է, որպեսզի ուսուցիչը հնարավորություն ունենա երեխայի ուշադրությունը հրավիրելու գրության և արտասանության տարբերության վրա։ Այս դեպքում աննկատ է անցնում երևույթը, քանի որ արդեն ձևավորված ալգորիթմի միջոցով երեխան գիտի, որ կետի փոխարեն պիտի լրացնի նոր ուսուցանված տառը։ Վ-ֆ-ի պարագայում առաջարկված է հակառակ տարբերակը՝ պետք է լրացվի ոչ թե նոր անցած տառը, այլ հինը, բայց երևույթը՝ վ-ֆ երկաստիճան բաղաձայնների համաժամանակյա ամրակայումն արդեն կատարվել է բանավորի ժամին, ուսուցչին մնում է տնային աշխատանքը հանձնարարելուց առաջ երեխաների ուշադրությունը հրավիրել հարցական նշանի վրա և ասել ևս մեկ առանձնահատկության մասին, որն ունի հայոց լեզուն՝ բացատրելով, որ պետք է գրել«վ»։ Ընդամենը այսքանը։

Հ.Գ. Նկարում ուշադրությո՛ւն դարձրեք հարցական նշանին. հռետորական հարց աղմուկ-աղաղակ բարձրացնողներին ՝ ինչի՞ համար է այդ հարցականը, եթե «ուղղագրական սխալ» կա…»։