Ղարաբաղյան գոտում ինչից է անհանգստանում Մոսկվան
«Նույն մոտեցումը կա նաև ԼՂ հակամարտության դեպքում, Ռուսաստանը չի ցանկանում իրավիճակի լարում և ներդնում է ջանքեր գոնե ստատուս-քվոյի պահպանման համար»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքագետ Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով Ռուսաստանի դիրքորոշմանը հայ-ադրբեջանական սահմանին վերջին օրերին գրանցված լարվածության առնչությամբ։
Հիշեցնենք, որ ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան, անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանին վերջին օրերին ծավալված իրադարձություններին, ասել է, որ հայ-ադրբեջանական սահմանին լարվածության աճը հակասում է կողմերի միջև հրադադարի ռեժիմի շուրջ ձեռք բերված պայմանավորվածությանը, որի հետևանքով հայ զինծառայող է զոհվել, և երկու կողմերում էլ կան վիրավորներ։
«Ցավակցում ենք զոհված զինծառայողի հարազատներին և մտերիմներին և շուտափույթ ապաքինում մաղթում վիրավորներին»,- նշել է նա:
Զախարովայի խոսքով` լարվածության աճը հակասում է կողմերի այն հայտարարություններին, որոնք վերաբերում են հակամարտությունը խաղաղ ճանապարհով լուծելուն: ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչը նաև անթույլատրելի է համարել իրավիճակի հետագա էսկալացիան և հակամարտության կողմերին կոչ է արել զսպվածություն ցուցաբերել, հրաժարվել ուժի կիրառումից և միջոցներ կիրառել իրավիճակը կայունացնելու համար։
Մարիա Զախարովան նշել է, որ Ռուսաստանն անհանգստացած է հայ-ադրբեջանական սահմանին իրավիճակի սրմամբ։
Ալեքսանդր Սկակովի գնահատմամբ՝ այս դեպքում Մոսկվայի դիրքորոշումը համընկնում է ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահ մյուս երկրների դիրքորոշումներին, քանի որ չեն պահպանվում Դուշանբեի պայմանավորվածությունները։
Բայց Մոսկվան, նրա խոսքով, անհանգստացած է, քանի որ Դուշանբեի պայմանավորվածություններն են ոտնահարվում, որոնք հնարավոր դարձան, այդ թվում՝ Մոսկվայի ջանքերի շնորհիվ։
«Նշանակություն ունի նաև այն հանգամանքը, որ Մոսկվան չի ցանկանում լարվածություն հատկապես, երբ արդեն իսկ լարված է տարածաշրջանում իրավիճակը տարբեր երկրների միջև հարաբերությունների պատճառով, և լուրջ լարվածությունը մեկ ուղղությամբ կարող է հանգեցնել իրավիճակի բռնկման ողջ տարածաշրջանում։
Խոսքն Իրանի և ԱՄՆ-ի, Վրաստանի և Ռուսաստանի, Թուրքիայի և ԱՄՆ-ի, ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի մասին է, և սա բավականին դժվար իրավիճակ է։ Մենք ականատես եղանք, թե ինչպես Ռուսաստանը փորձեց չսրել հարաբերությունները Վրաստանի հետ, հանդես եկավ մի քանի մեղմացնող դիվանագիտական հայտարարություններով, որոնց նպատակը լարվածության թուլացումն էր։ ԱՄՆ-ի դեպքում ևս Ռուսաստանը ձգտում է հանդիպումների միջոցով հասնել հարաբերությունների էլ ավելի չվատթարացման»,- ասաց Ալեքսանդր Սկակովը՝ հավելելով, թե նույն մոտեցումը կա նաև ԼՂ հակամարտության դեպքում, Ռուսաստանը չի ցանկանում իրավիճակի լարում և ներդնում է ջանքեր գոնե ստատուս-քվոյի պահպանման համար, քանի որ ՌԴ ԱԳ նախարարը մեկ անգամ չէ, որ խոսել է, որ սա բարդ հակամարտություն է, ինչը գիտեն նաև իրենք՝ փորձագետները։
Նա նշեց նաև, որ Մոսկվան ՀԱՊԿ անդամ երկիր է, լարվածությունը ներկայումս հայ-ադրբեջանական սահմանին է, անհրաժեշտության դեպքում պետք է զսպող հայտարարություններով հանդես գա, ՌԴ-ն ՀՀ ռազմավարական դաշնակիցն է նաև, ակտիվ միջնորդ երկիր է։
«Չմոռանանք նշել նաև ապրիլյան պատերազմի մասին, որին նախորդել էր լարվածության ակտիվ շրջան և բանակցային փակուղի, որը համանախագահների ուշադրությունից դուրս էր մնացել, ավելին, միջնորդ երկրները թերագնահատել էին իրավիճակը, ինչն անթույլատրելի էր, քանի որ անդառնալի հետևանքներ թողեց»,- ասաց Սկակովը։
Խոսելով ՀԱՊԿ հնարավոր դիրքորոշումից՝ Սկակովն ասաց, որ, ինչպես աշխարհում, միություններում, միջազգային հարաբերություններում են առանցքային փոփոխություններ տեղի ունենում, այնպես էլ՝ ՀԱՊԿ-ում, քանի որ միտումները թողնում են իրենց հետևանքները նաև ՀԱՊԿ-ի վրա։
«ԼՂ հակամարտության գոտում տեղի ունեցողի հարցում ՀԱՊԿ-ը որևէ պատասխանատվություն չունի։ Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա, եթե ՀՀ-ն լինի վտանգի մեջ, անհրաժեշտ բոլոր երաշխիքները գործի կդրվեն։ Բայց ինչպես տեսնում ենք՝ վերջին ամիսներին իրավիճակն այնքան էլ խաղաղ չի եղել ՀԱՊԿ-ում, բոլոր քննարկումները չէ, որ կառուցողական են եղել, այստեղ ևս գործընթացներ են գնում, որոնք կհանգեցնեն ինչ որ փոփոխությունների։ Ներկայումս դժվար է ասել, թե ինչպիսի, բայց դրանք լինելու են»,- ասաց նա։
Սկակովը նաև նշեց, որ առաջիկա բանակցություններից որևէ դրական ակնկալիք չունի։ «Կողմերը պետք է քաղաքական կամք ունենան լուծել հակամարտությունը, այլապես ոչինչ չի ունենա արդյունք»,- ասաց նա։
