«Ակնհայտ է, որ վարչապետին հերթական անգամ սխալ են զեկուցել ոլորտի պատասխանատուները». Նավիկ Խաչատրյանը` ICAO-ի ստուգումների բնույթի մասին

Ավիացիոն փորձագետ Նավիկ Խաչատրյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրում է. «Վարչապետի հարց ու պատասխանից ավիացիային վերաբերող փոքր մասը լսելուց հետո ինձ մոտ մասնագիտական համերաշխության ցանկություն առաջացավ։ Ճիշտ է, ես պետական ապարատում երբեք չեմ աշխատել, բայց մասնավորում էլ գրեթե նույնն է. ավիացիոն մասնագետն այնքան բարձր է վարձատրվում՝ համեմատ երկրի միջինի, որ ինքը կարիք չունի` օրինազանցություն գործի կամ դրամաշորթություն կամ խաբեբայություն անի, կամ կոռուպցիայի մեջ թաթախվի։ Իր միակ խնդիրը կարիերայի ընթացքում հետևելն է իր պարտականությունների արագ, պատշաճ ու անթերի կատարմանը, որ գործատուի մտքով անգամ չանցնի իրեն գործից հանել։

Ես ինքս շահույթով աշխատող «Արմավիայում» 2006-2008 թվականներին օրական 14-15 ժամ աշխատում էի, որպեսզի պարտականություններս հասցնեմ, և արածիս որակը չտուժի, որպեսզի գործատուն ինձնից միշտ գոհ մնա։ Մասնագետը չի կարող լինել կոռուպցիոներ, դա շատ քիչ հավանական է, այդպիսին կարող է լինել ղեկավարը, գործատուն, բայց ոչ՝ մասնագետ աշխատողը։

Ինչևէ, վերջին օրերին որոշ կայքերում խոսվում էր, որ 2015 թվականին այն ժամանակվա ՔԱԳՎ-ն` Քաղաքացիական ավիացիայի գլխավոր վարչությունը, անցել էր ICAO-ի համապատասխանության աուդիտը բարձր արդյունքներով։ Թեմային երեկ վարչապետն էլ անդրադարձավ։ Այդ աուդիտով ICAO-ն ստուգում է ՔԱԿ-ի գործառույթների համապատասխանությունը երկրում գործող օրենքներին և նորմատիվ ակտերին, ICAO-ի Standard And Recommended Practices (SARP) ստանդարտներին: Աուդիտը արվում է ամեն 8 տարին մեկ անգամ, մեզ մոտ հաջորդը կլինի 2023 թվականին։

Ըստ 2015 թվականին ICAO-ի կողմից իրականացված USOAP (Universal Safety Oversight Audit Programme) աուդիտի` պետք է ստուգվեր Հայաստանի ՔԱԳՎ-ի` այդ պահին առկա գործառույթների և կատարած աշպատանքի արդյունավետ համապատասխանեցումը ICAO-ի ստանդարտներին։

Ես ինքս հաշվարկեցի այն, ինչ դրված է ICAO-ի կայքում, և այսպես` Հայաստանի մասով ունենք հետևյալ արդյունքները` Legislation-95,45%, Organization-100%, Licensing-96,81%, Operations-94,03%, Airworthiness-84.87%, Accident Investigation-67,68%, Air Navigation Services-86,98%, Aerodromes-73,1%։

Այսպիսով` աուդիտի ենթակա 8 սեգմենտների ընդհանուր համապատասխանության արդյունքը կլինի` 87,37%։ Սա տարածաշրջանում և աշխարհում բավական բարձր արդյունք է: Համեմատության համար հաշվեցի մի քանի երկրների ընդհանուր արդյունքները` Վրաստան` 88%, Թուրքիա` 83,15%, Ադրբեջան` 71%, նաև, օրինակ, Ռուսաստան` 70,32%…

Սա աուդիտ է, ոչ թե հարցաշար: Ճիշտ է, դու լրացնում ես նախօրոք ուղարկված հարցաշարերը (ընդհանուր թվով` մոտ 6-7 հազար հարց), բայց հետո գալիս են ICAO-ի աուդիտորները և ստուգում են քո ուղարկածի համապատասխանությունը իրականությանը։ Սա էլ ICAO-ի աուդիտի պաշտոնական կայքն է: Դուք ինքներդ հեշտությամբ կարող եք մուտք գործել այս հղումով և ստուգել ցանկացած երկրի արդյունքները: Մկնիկը պահում ես ստուգվող սեգմենտի գրաֆիկական սյունակի վրա, անմիջապես բերում է աուդիտ արված համապատասխանելիության տոկոսը, կարող ես նաև բոլոր 8 սեգմենտների միջինը հաշվել։

Հավատացեք սա շատ բարդ աուդիտ է, բազմակի անգամ ավելի դժվար, քան փետրվարին ՔԱԿ-ում EASA-ի անցկացրած անվտանգության աուդիտը։ Ակնհայտ է, որ վարչապետին հերթական անգամ սխալ են զեկուցել ոլորտի պատասխանատուները։ Ավիացիան կարող են և պետք է զարգացնեն միայն ավիացիոն մասնագետները։ Պետությունը պետք է աջակցի և արդյունավետորեն վերահսկի։

Ավիացիան` ավիատորներին…»: