«Այս ընտրություններում ապահովված կլինի քվեների գաղտնիությունը». Tert.am

Ընտրություններին կիրառվող էլեկտրոնային նոր սարքավորումները կօգնեն, որ ընտրական գործընթացը լինի արդարացի, կապահովեն երաշխիքներ, որ տեղի չունենան խախտումներ, և մտահոգությունները, որոնք վերաբերում էին բազմակի քվեարկությանը, «կարուսելին», անձը հաստատող կեղծ փաստաթղթերին, նոր համակարգի առկայության պարագայում հնարավոր կլինի վերացնել:

Tert.am-ի հետ ծավալուն հարցազրույցում այս մասին ասաց Հայաստանում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ռիչարդ Միլսը:

Միաժամանակ, վերջինս նշեց, որ իրենք հաղորդումներ են ստանում այն մասին, որ արդեն իսկ փորձեր են արվում քվեներ գնելու:

Դեսպանը շեշտեց, որ նման երևույթներն ընդունելի չեն, ազատ ու արդարացի ընտրությունների մաս հանդիսանալ չեն կարող: Միլսը խոսեց նաև այն լուրերի մասին, թե ընտրատեղամասերում տեղադրվող նկարահանող սարքերը նկարահանելու են ընտրողի կատարած քվեն և շեշտեց, որ նման բան հնարավոր չէ՝ կոչ անելով բոլորին ազատ արտահայտել իրենց կամքը:

– Դուք կոռուպցիայի և Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության միջև եզրեր էիք տարել: Եթե ճիշտ եմ նկատել, ապա Հայաստանում կոռուպցիայի դեմ պայքարի կարևորության մասին Ձեր խոսքը խստացավ հենց ապրիլյան պատերազմից հետո: Երբ ասում եք, որ կոռուպցիան սպառնում է ազգային անվտանգությանը, նկատի ունեք Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությո՞ւնը:

– Երևի որոշ առումներով ավելի ճիշտ կլինի ասել, որ հակառակն է: ԼՂ հակամարտությունը հանգեցրել է նրան, որ Հայաստանի սահմանները փակ են, ինչը հանգեցրել է նրան, որ փակվել են շուկաները, չկա մրցակցություն, որն էլ հնարավորություն է տվել օլիգարխներին որոշ ճյուղերում գերակա դիրք գրավել: Արդյունքում՝ մրցակցային հնարավորությունները նեղացել են: Նման պայմաններում երկրի իշխանությունները, դատական համակարգը պետք է առավել ուշադիր լինեն խնդիրների հետ կապված, որոնք մրցակցությանն են առնչվում, որոնց արդյունքում քաղաքացիները կարող են ավելի շատ վճարել սննդամթերքի, հագուստի համար:

Սա խոցելի է դարձնում իրավիճակը կոռուպցիայի տեսանկյունից: Սա բնորոշ չէ միայն Հայաստանին և ԼՂ-ին, ցանկացած իրավիճակում, որտեղ պատերազմ կա կամ պատերազմի սպառնալիք, ավելի շատ միջոցներ են ուղղվում պատերազմի սպառնալիքների դեմն առնելու համար, մեծանում է կոռուպցիոն ռիսկը: Այս պարագայում իշխանություններն ավելի մեծ պատասխանատվություն ունեն տնտեսությունը բաց, ազատ և ոչ կոռումպացված պահելու: Կոռուպցիան կարող է ազգային անվտանգությանը և ինքնիշխանությանը սպառնալիք լինել, երբ արտաքին ուժերը կարող են ազդեցություն ունենալ որոշակի օղակներում, ոլորտներում: Մենք չենք ցանկանում, որ նման իրավիճակ լինի Հայաստանում: Մենք ուզում ենք, որ լինի ինքնիշխան Հայաստան, որը կարողանում է ինքն իր որոշումներն ընդունել:

– Դուք միացել եք Հայաստանում ընտրական նոր մեխանիզմների ֆինանսավորմանը: Ինչո՞ւ: Դուք կարծում եք, որ Հայաստանում հնարավոր է նոր, ավելի բարձր որակի ընտրություններ անցկացնել, քան նախկինո՞ւմ:

– Ուրախությամբ ուզում եմ նշել, որ եթե վարչապետն ու կառավարությունը ուզում են ի ցույց դնել իրենց կամքը կոռուպցիայի դեմ պայքարի ուղղությամբ, լավագույնն այն կլինի, որ ապրիլին կայանալիք ընտրությունները լինեն ազատ, արդարացի: Հաշվի առնելով, թե ինչ մեծ կարևորություն ունեն այս ընտրությունները, որոնք առաջինն են խորհրդարանական համակարգի ներքո՝ մենք միացել ենք մեր մյուս գործընկերներին՝ ԵՄ-ին, Գերմանիային, Բրիտանիային, ՄԱԿ-ին, ապահովում ենք աջակցություն, որն ուղղված է ընտրողների նույնականացման սարքավորումների ձեռքբերմանը:

Եվ այո, ես կարծում եմ, որ այն կարող է օգնել գործընթացին, որ այն լինի արդարացի, ապահովել երաշխիքներ, որ տեղի չունենան խախտումներ, և մտահոգությունները, որոնք վերաբերում էին բազմակի քվեարկությանը, «կարուսելին», անձը հաստատող կեղծ փաստաթղթերին, նոր համակարգի առկայության պարագայում հնարավոր կլինի վերացնել:

Այս տեխնոլոգիաներից բացի, կայացավ պայմանավորվածություն կառավարության և ընդդիմադիր ուժերի միջև, ինչը ՀՀ պատմության մեջ առաջին անգամ էր, երբ իշխանություններն ու ընդդիմությունը նստեցին սեղանի շուրջ և ընտրական գործընթացի վերաբերյալ որոշակի պայմանավորվածություն ձեռք բերեցին: Բացի այդ, ընտրություններից հետո կլինի ընտրողների ստորագրված ցուցակի հրապարակում, ինչը ընդդիմությանը հնարավորություն կտա համեմատել ու տեսնել արդյունքները: Այո, ես դրական կարծիք ունեմ այս տեխնոլոգիաների վերաբերյալ: Դրանք կարող են դրական փոփոխություն ապահովել:

Ուզում եմ անդրադառնալ ևս երկու հարցի, որոնք, կարծում, եմ հայ ընտրողի համար կարևոր են: Առաջինը. քվեարկության օրը նոր սարքավորումների կիրառումը հնարավորություն է տալիս նախկինում նկատված երևույթների համար՝ կեղծ անձը հաստատող փաստաթղթեր և այլն, երաշխիքներ ապահովել: Բայց դրանք վերաբերում են միայն բուն քվեարկության օրվան:

Կարևոր է, թե ինչ է կատարվում դրանից առաջ՝ քարոզչության շրջանում: Մեզ հաղորդումներ են հասնում, որ փորձեր են արվում քվեներ գնել, փորձում են մարդկանցից ճշտել, թե ում են տալու իրենց ձայնը: Սրանք ընդունելի չեն, ազատ ու արդարացի ընտրությունների մաս հանդիսանալ չեն կարող: Բոլոր կուսակցություններին, ովքեր նման բան են անում, ուզում եմ կոչ անել, որ դադարեցնեն, դա օրինական չէ: Հայաստանի քաղաքացիներն ու ընտրողներն էլ պետք է այս երևույթների մասին փորձեն հաղորդումներ ներկայացնել ՄԻՊ-ին կամ ոստիկանությանը, որպեսզի այս երևույթները չպահպանվեն, որ ընտրությունները արդար անցնեն, թափանցիկ, իսկ դա բոլորի համար լավ կլինի:

Իսկ մինչ այդ, երբ նման հաղորդումներ են մեզ հասնում, կան դրանց վերաբերյալ ապացույցներ, մենք այդ հարցի շուրջ կհրավիրենք իշխանությունների կամ համապատասխան կուսակցությունների ուշադրությունը՝ շեշտելով, որ դա անօրինական է: Երկրորդը. որևէ մեկը երբեք չի կարող իմանալ, թե ընտրողն ում օգտին կքվեարկի: Կան համապատասխան երաշխիքներ, որոնք ապահովում են քվեարկության գաղտնիությունը: Այս աջակցության շրջանակներում տեսանկարահանվող սարքեր են տեղադրվելու ընտրատեղամասում, և խոսակցություններ են շրջանառվում, որ դրանց միջոցով հնարավոր կլինի տեսնել, թե քվեախցում ում օգտին քվեարկեց ընտրողը: Նման բան հնարավոր չէ: Սրանք բարձր ճշգրտությամբ տեսանկարահանող սարքեր չեն: Դրանց տեղադրման նպատակը ամենևին էլ այն չէ, որ տեսնես, թե ում օգտին է քվեարկում ընտրողը:

Իմ բոլոր հայ բարեկամներին ուզում եմ կոչ անել, որ այս ընտրություններում ապահովված կլինի նրանց քվեների գաղտնիությունը, նրանք կարող են ընտրել ում ցանկանում են՝ ՀՀԿ-ին, ԲՀԿ-ին կամ որևէ այլ ընդդիմադիր ուժի:

Ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքում: