«Եթե կարողանան իշխանափոխություն անել, կասեմ, որ մեղավոր եմ, որ չեմ աջակցել հեղափոխությանը»

Հարցազրույց «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավոր Զարուհի Փոստանջյանի հետ

– Մեկ շաբաթ առաջ Դուք ներկայացրեցիք միասնական հարթակի Ձեր պատկերացրած օրակարգը և գործողություների ծրագիր, առաջարկելով, որ եռյակն այն դարձնի առաջիկա հանրահավաքի օրակարգի մի մասը: Նշեցիք, որ Ձեր ներկայացրած օրակարգը պետք է քննարկվի «Ժառանգություն» կուսակցության վարչության նիստում և կուսակցության կողմից հավանության արժանանալու դեպքում առաջարկվի եռյակի անդամ մյուս կուսակցություններին: «Ժառանգության» վարչությունը քննարկե՞լ է Ձեր ներկայացրած առաջարկները:

– Ես այդ առաջարկները և գործողությունների ծրագիրը ներկայացրել էի դեռ 10 օր առաջ տեղի ունեցած կուսակցության վարչության նիստում, այդ ժամանակ տեղի ունեցավ մտքերի փոխանակություն, և վարչության անդամներն ասացին, որ հաջորդ վարչության նիստում կհայտնեն իրենց վերաբերմունքը, իրենք ևս առաջարկներ կներկայացնեն, որից հետո մենք որոշում կկայացնենք:

– Այդ հաջորդ նիստը տեղի չի՞ ունեցել:

– Ոչ, տեղի չի ունեցել, բայց չի բացառվում, որ տեղի ունենա, քանի որ վարչության նիստերը տեղի են ունենում ըստ հստակ ժամանակացույցի:

– Ըստ Ժամանակացույցի՞, թե՞ ըստ անհրաժեշտության:

– Եվ ըստ ժամանակացույցի, և ըստ անհրաժեշտության:

– Քանի որ վարչության նիստ չի հրավիրվել, կարելի՞ է ասել, որ վարչության անդամներն այնքան էլ չեն կարևորում Ձեր ներկայացրած օրակարգի քննարկումը:

– Ոչ, վարչության նիստ անպայման տեղի կունենա, և այդ առաջարկները կքննարկվեն:

– Բայց այդ վարչության նիստը կարող է տեղի ունենալ հանրահավաքից հետո և կորցնել իր արդիականությունը:

– Քանի դեռ այդ պահանջները չեն դարձել միասնական հարթակի օրակարգի մի մասը, դրանք շարունակելու են արդիական մնալ:

– Դուք շարունակելո՞ւ եք հանրահավաքների բոյկոտը, և չե՞ք մասնակցելու հոկտեմբերի 24-ի հանրահավաքին:

– Ես արդեն ասել եմ, որ այն համագործակցությունը, որը կա, ես գնահատում եմ շատ փոքր համագործակցություն, և եթե մենք ցանկանում ենք իրապես համակարգային փոփոխություններ իրականացնել, ապա պետք է ունենանք միացյալ օրակարգ, և պետք է կատարենք միասնական քայլեր և ոչ թե գնանք և ուղղակի անցկացնենք հանրահավաք և հետ վերադառնանք մեր բնակարանները: Ես, իհարկե, ողջունում եմ հանրահավաքի կազմակերպիչներին, համարում եմ, որ բազմակարծությունը և խոսքի ազատությունն այն հիմնարար իրավունքներն են, որոնք այսօր բացակայում են մեր հասարակությունում: Այդ իմաստով ես իսկապես ողջունելի եմ համարում նման հանրահավաքների անցկացումը, բայց որպեսզի ես մասնակցեմ այդ հանրահավաքներին, պետք է ունենամ այդ միասնական հրապարակի օրակարգը և ինձ համար հասկանալի այդ օրակարգից բխող քայլերի հաջորդականությունը, որն այս պահին ինձ համար պարզ չէ:

– Չե՞ք ցանկանում գնալ հրապարակ և ներկայացնել Ձեր օրակարգը և դրա իրականացման համար անհրաժեշտ քայլերի հաջորդականությունը:

– Ես ամեն ինչ էլ կարող եմ, ես ոչնչով կաշկանդված չեմ:

– Այսինքն հնարավո՞ր է, որ լինեք հարթակում, թե՞ կան հարթակում լինելու խոչընդոտներ:

– Ես այն անձն եմ, ով կարող է լինել ցանկացած հրապարակում և ազատորեն ներկայացնել իր տեսակետները, բայց իմ ցանկությունն այն է, որ ոչ թե ես միայնակ գնամ և այնտեղ միայնակ լինեմ, այլ որպեսզի այն կազմակերպված քաղաքական ինստիտուտները, ինչպիսիք կուսակցություններն են, ունենան համարձակություն և ցանկություն` ունենալ միասնական օրակարգ:

– Դուք խոսում եք միասնական օրակարգի մասին, սակայն ներկայացրել եք պահանջներ, որոնք որևէ կերպ չեն կարող ընդունելի լինել ԲՀԿ վերնախավի համար, քանի որ Դուք առաջարկում եք ԲՀԿ-ական օլիգարխների ունեզրկում` նրանց ունեցվածքի պետականացման միջոցով: Արդյո՞ք դա չի նշանակում, որ Ձեր նպատակը ոչ թե միասնական հարթակ ձևավորելն է, այլ եղած միասնության քայքայումը: Ի՞նչ տրամաբանությամբ ԲՀԿ-ականները պետք է աջակցեն մի իշխանափոխության, որի արդյունքը պետք է լինի իրենց ունեզրկումը:

– Ես չեմ առաջարկում ունեզրկում, որովհետև մարդ իր ունեցվածքը վաստակում է արդար քրտինքով և աշխատանքով: Ունեզրկումը դա այլ հասկացություն է, ես առաջարկում եմ հետվերադարձ: Եթե մեր երկրում կան 1 միլիոնից ավելի աղքատներ, ունենք մի քանի միլիարդ դոլարի արտաքին պարտք, բայց ունենք քաղաքացիներ, ովքեր ունեն ոչ օրինական ճանապարհով ձեռք բերված միջոցներ, սա խոսում է ունեցվածքի անարդար ձեռքբերման մասին, որը պետք է հետ վերադարձվի այդ նույն հասարակությանը, որից խլվել են այդ միջոցները:

– Խոսքը վերաբերում է նրան, որ Դուք առաջարկում եք, որ ԲՀԿ-ն իշխանափոխություն անի և ստեղծի մի նոր իշխանություն, որը նրանցից կխլի իրենց ունեցվածքը. որտե՞ղ է այստեղ տարրական տրամաբանությունը:

– Դրա համար պետք է ուսումնասիրել պատմությունը, և կտեսնեք, որ նույնիսկ միապետերի ունեցվածքն է վերադարձվել պետությանը և հասարակությանը:

– Բայց դա չի եղել կամավոր. եղել է միապետներին գլխատելու, միապետությունները վերացնելու ճանապարհով:

– Գիտեք, երբեմն կամավոր էլ է եղել: Ովքեր ավելի հասուն են եղել և գիտակցել են, որ ավելի ճիշտ է հանգիստ և առանց կոպիտ միջամտության բաժանվել ապօրինի սեփականությունից, արել են դա կամավոր: Իսկ ովքեր դա չեն հասկացել և փորձել են դիմադրել, միևնույն է, ստիպված են եղել բաժանվել այդ ապօրինի ունեցվածքից ավելի ցավոտ միջոցների գործադրման արդյունքում: Ես ընդամենն առաջարկել եմ, որ մեր երկրում ապօրինի ունեցվածքի վերադարձը հասարակությանը տեղի ունենա քաղաքակիրթ ճանապարհով, որ այն խլողներն ի վերջո հասկանան, որ վերադարձը կարելի է անել գիտակցված, հասուն և քաղաքական որոշման արդյունքում:

– Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հանդիպելու է Գագիկ Ծառուկյանի հետ: Կարծում եք, որ միացյալ հրապարակի վերաբերյալ նրանք կկարողանա՞ն համաձայնության գալ:

– Ես ոչ թե կարծում եմ, այլ համոզված եմ, որ նրանք պարտավոր են համաձայնության գալ, որովհետև, եթե մենք կորցնում ենք մեր պետականությունը, այդ կորստի ցավն ու սպառնալիքն ազդելու է ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու վրա` անկախ նրա քաղաքական կամ սոցիալական դիրքից: Օրինակ, երբ ես ընթերցում եմ Խրիմյան Հայրիկի հուշերը, նա այնտեղ գրում է, որ Կոստանդնուպոլսում ապրող մեծահարուստ հայերը Եղեռնի օրերին խրախճանքի մեջ էին և մտածում էին, որ Օսմանյան կայսրության սկսած սպանդն իրենց չի հասնի, մինչդեռ նրանք սխալվեցին: Այդ նույն ձևով այսօր էլ, եթե կորցնում ենք մեր երկիրը, կապ չունի, թե մեզանից յուրաքանչյուրն ինչ սոցիալական դիրք կամ կարգավիճակ ունի:

– Գիտե՞ք, թե Րաֆֆի Հովհաննիսյանն ինչ առաջարկներ է ներկայացնելու Գագիկ Ծառուկյանին:

– Ոչ, չգիտեմ:

– Կուսակցության վարչությունում չի՞ քննարկվել այն հարցը, թե ինչ պետք է առաջարկի «Ժառանգությունը», կամ ինչի կարող եք համաձայնել այդ բանակցությունների ընթացքում:

– Կարծում եմ, որ ոչ:

– Հանրահավաքի կազմակերպիչները վստահեցնում են, որ հոկտեմբերի 24-ին լինելու է գործողությունների հանրահավաք: Որպես արմատական ընդդիմության դիրքերից հանդես եկող քաղաքական գործիչ, մտահոգություն չունե՞ք, որ կարող է տեղի ունենալ իշխանափոխություն, որի մասին դուք կիմանաք հեռուստաեթերից կամ կայքերից և անմասն կմնաք այդ զարգացումներից:

– Չեմ կարծում, որ դա տեղի կունենա, իսկ եթե տեղի ունենա, ուրեմն դա հրաշք է:

– Ի՞նչ զգացողություններ կունենաք այդ դեպքում, որ այդքան խոսելով իշխանափոխության անհրաժեշտության մասին` չեք մասնակցել դրա իրականացմանը: Չէ՞ որ Ձեզ կարող են մեղադրել նաև վախկոտության մեջ, որ այդ վճռական պահին չեք եղել ժողովրդի հետ:

– Եթե կարողանան նման բան անել, ես կողջունեմ և կասեմ, որ ես իսկապես մեղավոր եմ, որ չեմ օգնել կամ աջակցել հեղափոխությանը: