Ստեփան Սաֆարյանը` ՕԵԿ-ի և Մարտի մեկի մասին. «Արթուր Բաղդասարյանն ակնհայտորեն խոստովանում է, որ սխալ որոշում է կայացրել»

Ապրիլի 25-ի ասուլիսում  «Օրինաց Երկիր» կուսակցության (ՕԵԿ) նախագահ Արթուր Բաղդասարյանի` իշխանական կոալիցիայից դուրս գալու, ընդդիմություն դառնալու և մի շարք այլ հայտարարությունների շուրջ զրուցեցինք «Ժառանգություն» կուսակցության վարչության քարտուղար, վերլուծաբան Ստեփան Սաֆարյանի հետ:

 – Ինչպե՞ս եք գնահատում ՕԵԿ-ին` որպես ընդդիմադիր նոր ուժ:

– Գիտեք, Արթուր Բաղդասարյանի հայտնած մտքերը, թե Սերժ Սարգսյանի հրաժարականի հարցը դնելն իր կողմից բարոյական չի լինի, որ իրենք մնացել են ընկերներ, ուղղակի հիմա ամեն մեկն իր ճանապարհով է գնում, և այլն, ցույց են տալիս, որ ՕԵԿ-ն այդքան էլ չի հայտարարում իր` ընդդիմադիր լինելու մասին:

– Բայց նա ասում է` ինչպե՞ս պահանջեմ Սերժ Սարգսյանի հրաժարականը, եթե նա հեռանում է:

– Չէ, նաև ասում է` ի՞նչ պայմանավորվեմ հեռացող մարդու հետ, այդ համատեքստում է ասում: Իսկ ընդհանրապես ինքն ասում է, որ իշխանափոխության խնդիր չի դնում, ավելին, հասկացնում է, որ շարժվում է դեպի 2017-18 թթ. ընտրություններ: Այսինքն, ՕԵԿ-ը ոչ թե դարձել է ընդդիմադիր, այլ մխրճվել է նախընտրական արշավի մեջ:
– Ձեր կարծիքով` ՕԵԿ-ի քայլը տեղավորվում է, այսպես ասած, իշխանական նախագծի՞ շրջանակներում, որի նպատակն ընդդիմադիր դաշտը վերահսկելն է, թե՞ Արթուր Բաղդասարյանն անկեղծորեն գնում է դեպի նախագահություն:

–   Ես չեմ ասում` գնում է դեպի նախագահություն: Առջևում նախևառաջ՝ խորհրդարանական ընտրություններն են: Ըստ էության, մեծ մասամբ դա կախված կլինի 2017 թ. խորհրդարանական ընտրություններում քաղաքական ուժերի արձանագրած արդյունքներից: Հետևաբար՝ միանգամայն հասկանալի է, թե ինչու է Արթուր Բաղդասարյանը խուսափում լիարժեքորեն այդ մասին հայտարարելուց: Իմ կարծիքով` նա ոչ թե ընդդիմություն է դարձել, այլ շարժվում է դեպի ընտրություններ:

– Արթուր Բաղդասարյանը նաև պարզաբանեց  , թե ինչու 2008 թ. հայտնի իրադարձություններից հետո ընդդիմադիր ՕԵԿ-ը կրկին դարձավ իշխանական կոալիցիայի անդամ: Նա ասաց, որ կայացրել է այդ որոշումը` ելնելով այն մոտեցումից, որ երկրում չլինի քաղաքացիական պատերազմ և արտաքին ագրեսիա, և ներողություն խնդրեց այն մարդկանցից, «ովքեր ճիշտ չեն հասկացել իր որոշումը»: Ձեզ համար ընդունելի՞ են այս փաստարկները:

– Եթե Արթուր Բաղդասարյանն ինքն է ներողություն խնդրում մարդկանցից, ապա, կարծում եմ, դրանով ամեն ինչ ասված է: Այսինքն՝ նա ակնհայտորեն խոստովանում է, որ սխալ որոշում է կայացրել: Այստեղ երկու կարծիք լինել չի կարող: Այո´, այնուամենայնիվ, և´ բարոյական, և´ քաղաքական առումով ճիշտ չէ հասարակությանը ներկայանալ այլ կերպ, հետո ուրիշ բան անել: Հնարավոր է` քաղաքական ուժը չկարողանա հասնել իր նպատակին, բայց կտրուկ փոխել նպատակները և կտրուկ անցում կատարել մեկ այլ դաշտ` ըստ էության, հիասթափության մատնելով ընտրողներին, սա, իհարկե, հակաքաղաքական և հակաբարոյական է: Հետևաբար, կարծում եմ` «Օրինաց Երկիրը» գոնե այսօր գիտակցում է իր կատարած սխալը, և նրա հայտնած ներողությունը դրա արտացոլումն է: Կների՞ նրան հասարակությունը և ընտրողը, ժամանակը ցույց կտա: Դա արդեն իմ խնդիրը չէ:

– Ձեր գնահատմամբ` որևէ ուժի` կոալիցիա մտնել-չմտնելն ի՞նչ կապ ունի արտաքին ագրեսիայի հետ:

– Ես հետևում էի ասուլիսի այդ հատվածին, երբ Արթուր Բաղդասարյանը, պատասխանելով այդ հարցին, նույնիսկ լրագրող Մհեր Արշակյանին հրավիրեց սուրճ կամ թեյ խմելու: Անկեղծ ասած` ինձ համար դա համոզիչ չէ: Այն, որ 2008 թ. մարտի 4-ին Լեռնային Ղարաբաղի և Ադրբեջանի շփման գծում եղավ սադրանք, դրանում կասկած չկա: Երևի հիշում եք, որ շփման գծում դիրքային շատ լուրջ բախումներ գնացին, եղան զոհեր: Բայց, ներեցեք, դրա մեղավորն ամենևին ընդդիմությունը կամ ներքաղաքական զարգացումները չեն, դրա մեղավորն իշխանությունն է, որը, սահմանը թուլացնելու հաշվին զբաղված էր ներքաղաքական խնդիրներով: Եթե արտաքին գործերի նախարարը, բան ու գործը թողած, զբաղված էր Մարտի մեկն արդարացնելով, եթե պաշտպանության նախարարը, սահմանը թողած, պիտի կենտրոնանար ներքաղաքական գործընթացների վրա (եթե հիշում եք, Փաստահավաք խումբը նույնպես բացահայտեց բանակի միջամտությունն այդ գործընթացներին), այդ դեպքում «Օրինաց Երկրի» ճիշտ ու սխալ քայլի, արտաքին ագրեսիան կանխելու խնդիր չկա: Եթե հարցն այդ տեսանկյունից ենք գնահատում, ապա «Օրինաց Երկիրը», այդ տրամաբանության շրջանակներում, ավելի է մեծացրել սադրանքի վտանգը, որովհետև իշխող ուժի ուշադրությունը բացառապես կենտրոնացած է եղել իշխանությունը պահելու վրա:

– Արթուր Բաղդասարյանի այս «մեղայականը» բավարար չէ՞, որ ոչ իշխանական ուժերը ՕԵԿ-ին նույնպես ընդունեն իրենց համագործակցության ձևաչափի մեջ:

– Նորից եմ կրկնում` եթե ՕԵԿ-ը չի դնում վաղաժամ ընտրությունների և իշխանափոխության խնդիր և կարծում է, որ բարոյական չէ այդպիսի հարց դնելը, այդ դեպքում չգիտեմ` ինչի՞ն կարող է նա միանալ:

– Բայց չէ՞ որ քառյակի մի մասը ևս չի դնում Սերժ Սարգսյանի հրաժարականի հարցը:

– Դրա համար էլ քառյակի օրակարգն այս պահին հստակ չէ, եթե խոսում ենք միջկուսակցական ձևաչափի մասին: Խորհրդարանում կան մի շարք օրենսդրական խնդիրներ, և այս առումով` նրանք ունեն իրենց օրակարգը, սակայն որպես միջկուսակցական միավորում` այդ օրակարգը չկա: Եթե այդ չորս ուժերից երկուսը դնում են ամբողջական իշխանափոխության խնդիր և դա են համարում իրենց օրակարգում թիվ մեկ հարցը, ապա դժվարանում եմ ասել` ինչին կարող է միանալ ՕԵԿ-ը: Իմ կարծիքով` չի կարող:

– Պետրոս Մակեյանն ասում է https://168.am/2014/04/17/354771.html , որ «ՕԵԿ-ի իրական կնքահայրը Սերժ Սարգսյանն է»: Համամի՞տ եք այս գնահատականի հետ:

– ՕԵԿ-ը ստեղծվել է 98 թվականին, և այդ ժամանակվանից ի վեր` չի եղել պակաս այն լուրերի, որ ՕԵԿ-ի կազմավորման հարցում դերակատարում է ունեցել այն ժամանակվա Ազգային անվտանգության ծառայության պետ Սերժ Սարգսյանը: 99 թվականի խորհրդարանական ընտրություններում մրցակցում էր, այսպես ասած, քառյակը` Ռոբերտ Քոչարյանը` իրեն սատարող ուժերով, Սերժ Սարգսյանը` իրեն սատարող ուժերով, Վազգեն Սարգսյանը` «Միասնություն» դաշինքով, և Սամվել Բաբայանը` իրեն սատարող ուժերով, և այն ժամանակ նկատելի էր, որ ՕԵԿ-ը վայելում է Սերժ Սարգսյանի աջակցությունը: Իհարկե, 2006 թվականին ՕԵԿ-ի և Ռոբերտ Քոչարյանի հարաբերությունները լարվեցին, բայց 2008 թվականը ցույց տվեց, որ, համենայն դեպս, Սերժ Սարգսյանի և Արթուր Բաղդասարյանի հարաբերություններն ամենևին վատ վիճակում չեն, առավել ևս հիմա Արթուր Բաղդասարյանը դրանք գնահատում է` որպես ընկերական: Ուստի, այո´, կարելի է ասել, որ ՕԵԿ-ը լոյալ է իշխանության նկատմամբ:

– Իսկ Դուք համաձա՞յն եք Ա. Բաղդասարյանի այն կարծիքի հետ, որ կառավարության փոփոխությունից, սահմանադրական բարեփոխումների վերաբերյալ հայեցակարգի հրապարակումից և Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունից հետո, որ այլևս չի հավակնելու երկրի ղեկավարի պաշտոնին, Հայաստանում ստեղծվել է նոր իրավիճակ:

– Նոր իրավիճակ չի ստեղծվել ընդհանրապես: Նոր կառավարության մեջ այնպիսի մարդիկ են, ում հետ Արթուր Բաղդասարյանը և ՕԵԿ-ը նախկինում աշխատել ու համագործակցել են, եղել են նույն կառավարության, կոալիցիայի մեջ: Կառավարության իմաստով որևէ փոփոխություն չի եղել. Սերժ Սարգսյանը հայտարարել է, որ այս կառավարությունը շարունակելու է նախորդի քաղաքական գիծը, ընդամենը պիտի ապահովի վստահություն բարեփոխումների նկատմամբ, ստեղծի պայմաններ ներդրումների համար, ապահովի տնտեսական աճ և այլն: Հետևաբար՝ այս առումով ոչինչ չի փոխվել: Թերևս կարող են բավարարված չլինել ՕԵԿ-ի որոշ ամբիցիաներ, և ոչ ավելին:

– Մասնավորապես, վարչապետի՞ իմաստով:

– Գիտեք, ես դա այնքան էլ լուրջ չեմ համարում, որովհետև չեմ ուզում հավատալ, որ ՕԵԿ-ն իսկապես շատ միամիտ կուսակցություն է և չգիտի, որ վեց պատգամավորով հնարավոր չէ վարչապետ ունենալ: