Հայաստանի ամենաանբացատրելի իրողությունը գործող իշխանության գոյությունն է՝ ապրված ողբերգությունների ու շարունակվող մարտահրավերների պայմաններում։ Այս հակասությունը բացատրելու բոլոր փորձերը հանգում են միագիծ գնահատականների՝ հասարակությունն անտարբեր է, իշխանությունը մանիպուլացնում է․․․
Այդ գաղափարի հեղինակ Հոբսն այն հիմնավորում էր պարզորոշ կերպով՝ քաղաքացիական պայմանագիրը և որպես դրա հետևանք առաջացող պետությունն անհրաժեշտ է, որպեսզի հասարակության մեջ չգործի «բոլորն ընդդեմ բոլորի» (bellum omnium contra omnes) բանաձևը։
