Կրկին ու կրկին խոնարհվում ենք Հայրենիքի պաշտպանության դիրքերում հերոսաբար զոհված զինվորների, սպաների ու քաղաքացիների հիշատակի առաջ: Այդ հերոս տղաներն իրենց կյանքի գնով պարտադրեցին դասեր քաղել եւ երկրում արմատական փոփոխություններ նախաձեռնել: Նրանք են վաղվա հզոր Հայաստանի երաշխավորը:
Արցախի Հանրապետության Նախագահ Բակո Սահակյանն ապրիլի 2-ին մասնակցել է Ստեփանակերտի ուռուցքաբանական կենտրոնի նոր մասնաշենքի բացման արարողությանը:
Ապրիլի 1-ին և լույս 2-ի գիշերը արցախա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում հակառակորդը տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից, հրադադարի պահպանման ռեժիմը խախտել է շուրջ 35 անգամ՝ հայ դիրքապահների ուղղությամբ արձակելով ավելի քան 330 կրակոց:
Արցախի Հանրապետության Նախագահ Բակո Սահակյանն ապրիլի 2-ին ընդունել է «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի պատվիրակությանը՝ գործադիր տնօրեն Արա Վարդանյանի գլխավորությամբ:
«Տպավորություն է, որ Հայաստանն այդ առաջարկի վերաբերյալ որոշ վերապահումներ ունի, որի պատճառով էլ շեշտը դնում է վերահսկողական մեխանիզմների ներդրման հարցի վրա, ինչից հրաժարվում է Ադրբեջանը»։
Մեր դիտարկմանը, որ ստատուս-քվոյի պահպանման դեպքում գրեթե ամեն օր զոհ և վիրավոր ենք ունենում, Վ.Հարությունյանը նշեց, որ դա ցավալի է, բայց կա՛մ հանձնվում եք, կա՛մ շարունակում ենք մեր պայքարը, այնպիսի մթնոլորտ չկա, որ Ադրբեջանը համաձայնի դրան. «Աշխարհում դրվածքը դա է: Իսկ գալ համաձայնության, որ տարածքներ չվերադարձնենք, հնարավոր չէ այնպես, ինչպես մենք 100 տարի չենք համակերպվում Ցեղասպանության հետ»:
«Որոշակի գումար ծախսվել է նաեւ կամավորների ընտանիքներին փոխհատուցումների տրամադրման ուղղությամբ: Պետք է նշել, որ այս աշխատանքներում ծախսվել են ոչ միայն հատուկ հաշվեհամարին ստացված գումարները, այլեւ կառավարութան եւ ռազմական բյուջեի հաշվին բավական մեծ ծախսեր են կատարվել պաշտպանական համակարգերի բարեավման ուղղությամբ»,-ասաց նա:
«Վիեննայում և Սանկտ Պետերբուրգում համանախագահները լիովին համաձայնեցին Հայաստանի առաջարկած մոտեցումներին, նույնիսկ Ադրբեջանը համաձայնեց, բայց, վերադառնալով Բաքու, հրաժարվեց դրանից: Ինչո՞ւ: Որովհետև դա իր մարտավարությունն է»,- ասաց Վ.Հարությունյանը:
«Ի պատասխան ուժ կիրառելու Ադրբեջանի շարունակական սպառնալիքներին` միջազգային հանրությունը հստակ զգուշացնում է, որ դա չի հանդուրժվի։ Հայաստանը՝ որպես Արցախի անվտանգության երաշխավոր, ապահովելու է Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի անվտանգությունը։ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների հետ մենք շարունակելու ենք ղարաբաղյան հիմնախնդրի բացառապես խաղաղ կարգավորման գործընթացն առաջ մղելուն ուղղված քայլերը»։
«Լարվածության խոշոր բռնկումից մեկ տարի անց ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացը նորից վտանգի առջև է կանգնել։
Մենք հաշվի ենք առնել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի վերջին հայտարարությունները և լիակատար աջակցություն ենք հայտնել հրադադարի համաձայնագիրը խաթարող ցանակացած քայլից զերծ մնալու կողմերին ուղղված կոչին:
«Մենք պետք է ավելի մեծ աշխատանքներ տանենք մեր միջազգային գործընկերների հետ՝ ներկայացնելու համար բուն խնդիրն ու դրա առանձնահատկությունները։ Այս աշխատանքները, կարծում եմ, թե՛ Հայաստանում և, թե՛ Արցախում ավելի ինտենսիվ կատարվում են»,-նկատեց Մելիքյանը։
Ցավոք, հակառակորդի ստոր և սադրիչ գործողությունների հետեւանքով ունեցանք անդառնալի կորուստներ: Զոհվեցին տասնյակ զինծառայողներ, նահատակվեցին նաև խաղաղ բնակիչներ: Հավե՜րժ փառք ու պատիվ մեր բոլոր մարտիրոսներին: Նրանց պայծառ հիշատակը միշտ վառ կմնա մեր սրտերում, նրանց խիզախությունն ու սխրանքը ուղենիշ կհանդիսանան գալիք սերունդների համար:
ՊԲ առաջապահ զորամասերը տիրապետում են օպերատիվ-մարտավարական իրադրությանը և շարունակում վստահորեն իրականացնել մարտական հերթապահություն։
«Չի բացառվում, որ Հայաստանը հաշվի է առնում «Ղարաբաղյան առևտրի» այս հնարավոր դետալը՝ այդ պատճառով հրաժարվելով բանակցել ռուսական առաջարկի շուրջ»,- ասել է նա։
Մարտի 31-ին Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունում ԱԳ նախարար Կարեն Միրզոյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել գերատեսչության 2016 թ. գործունեության արդյունքների ամփոփմանը նվիրված աշխատանքային խորհրդակցություն՝ ԱԳՆ ղեկավար կազմի և կենտրոնական ապարատի աշխատակիցների մասնակցությամբ։
Մարտի 31-ին՝ ժամը 14:45-ի սահմաններում, ՊԲ արևելյան ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկի պահպանության տեղամասում, հակառակորդի կողմից հրադադարի պահպանման ռեժիմի խախտման հետևանքով, մահացու վիրավորում է ստացել ՊԲ պայմանագրային զինծառայող, 1993թ. ծնված Գոռ Գևորգի Հովհաննիսյանը։
«Արդարություն Հայաստանում» արշավի Սփյուռքի հայտնի հայերը ՀՀ-ում անցկացվելիք խորհրդարանական ընտրություններից հետո այցելելու են նաև Արցախ։ Այս մասին քիչ առաջ լրագրողների հետ զրույցում տեղեկացրեց հանրահայտ ռոք երաժիշտ Սերժ Թանկյանը։ Նա մանրամասնեց, որ Արցախ են այցելելու իրենց ողջ խմբով։
«Մենք բոլորս վրեժ ունենք լուծելու: Մեր ընկած առյուծների վրեժը մե՛նք պետք է լուծենք՝ ավելի լավ երկիր կառուցելով, ավելի առաջադեմ և ավելի պաշտպանված, ավելի բարեկեցիկ երկիր դառնալով: Քաղաքակիրթ ազգերը զենքով վրեժ չեն լուծում: Զենքով հմտորեն պաշտպանվում են: Իսկ վրեժը լուծում են՝ ավելի ուժեղ և ավելի լավը դառնալով: Դա՛ է հաղթանակի միակ ուղին»:
Մարտերն ու բռնությունը, որին ականատես եղանք մեկ տարի առաջ և որը վատագույնն էր վերջին երկու տասնամյակում, պատճառ դարձավ ոչնչացումների, տառապանքի և մարդկային կորուստների:
Ապրիլյան պատերազմից հետո Արցախում զգալի փոփոխություններ տեղի ունեցան: Առաջին հերթին շտկումներ մտցվեցին պաշտպանական համակարգի մեջ, նորարարություններ եղան: Ինչպես տեսանք, ապրիլյան պատերազմը որակապես տարբերվում էր 1991-1994 թվականների պատերազմից, այն պարզ պատճառով, որ այս անգամ օգտագործվում էր ավելի ժամանակակից զինտեխնիկա, անօդաչու թռչող սարք, հրետանի:
Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման «Լավրովի պլան» գոյություն չունի, քննարկվում են միայն ԵԱՀԿ-ի Մինսկի խմբի համանախագահների՝ Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի եւ Ֆրանսիայի կոլեկտիվ առաջարկները:
Համակարգման խորհրդի նախագահ է նշանակվել Արցախի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Մարատ Մուսայելյանը:
ՊԲ առաջապահ զորամասերը շարունակում են վստահորեն իրականացնել իրենց առջև դրված մարտական խնդիրը՝ անհրաժեշտության դեպքում դիմելով նաև պատասխան գործողությունների:
«Առաջնագծում կանգնած զինվորների անվտանգության տեսանկյունից զգալի քայլեր են արվել, հագեցվել են համապատասխան տեխնիկայով: Եղել են նոր զինատեսակներով համալրումներ, որոնք ինչ-որ առումով երևում են, սակայն, ընդհանուր առմամբ, ամեն ինչ չէ, որ ասվում է: Գործընթացներ կան, որոնք իրենց խոսքը կասեն կոնկրետ իրավիճակներում: Հաշվի առնելով կատարված աշխատանքը` այսօր վստահաբար կարող ենք ասել, որ մեկ տարի անց ունենք ավելի պաշտպանված սահմաններ»:
ԱՄՆ-ը փորձում է կազմակերպել Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի հանդիպումը: Ապրիլյան պատերազմից հետո Ալիև-Սարգսյան հանդիպում տեղի է ունեցել 2016-ի մայիսին՝ Վիեննայում և հունիսին՝ Սանկտ Պետերբուրգում:
«Ինձ անհանգստացնում է, որ ո՛չ Տեր-Պետրոսյանը, ո՛չ պաշտոնական Երևանը չեն հայտարարում՝ որպես բանակցությունների վերսկսման պայման՝ Ստեփանակերտի մասնակցության հարցը։ Տպավորություն է ստեղծվում, որ Երևանում որոշակի ուժեր առաջ են մղում «Միացում» պրոյեկտը»։
Քաղաքական եւ ռազմական փորձագետները համոզված են, որ Ադրբեջանի համար անհամեմատ դժվար կլինի կրկին գնալ նման սրացման, եւ այստեղ իր դերն է խաղում զսպման այդ շեմի իջեցումը, վերջերս էլ նախագահը չափից ավելի շատ խոսում էր «Իսկանդերի» մասին, եւ ոչ միայն. կարծում եմ՝ այսպես հայկական կողմը ցանկանում է ցույց տալ, որ եթե ապրիլյան պատերազմի նման ինչ-որ նոր զարգացումներ լինեն, այս անգամ, միգուցե, հայկական կողմը ստիպված լինի գնալ սեփական նախաձեռնությամբ էսկալացիայի ավելացման»,- ընդգծեց քաղաքագետը:
«Ամռանը կարելի է սպասել որոշակի առաջընթաց բանակցությունների վերսկսման հարցում։ Երկու կողմերն էլ լուրջ միջազգային ճնշման տակ են, չնայած չկան պաշտոնական բանակցություններ»։
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները Ստեփանակերտում hատարարեցին, որ համաձայնության են հասել ԵԱՀԿ անձնական ներկայացուցչի թիմի ընդլայնման հարցում (+7), որն ըստ էության հնարավոր է դարձնելու ԵԱՀԿ անձնական ներկայացուցչի դաշտային օգնականների մասնակցությամբ, շփման գծում առավելպարբերաբար դիտարկումներ իրականացնեու հարցը:
