Հայերը սովամահ են լինում Ադրբեջանի ձեռքից. ինչո՞ւ Բայդենն ավելին չի անում օգնելու համար. latimes.com
Անցյալ տարի Պարենի համաշխարհային օրը Նախագահ Բայդենը վերահաստատեց իր հավատարմությունն աշխարհին, որտեղ «ոչ մի երեխա չպետք է քաղցած գնա քնելու, ոչ մի ծնող չպետք է անհանգստանա, թե ինչպես կերակրի իր ընտանիքին, և ոչ ոք ստիպված չպետք է լինի դիմակայել պարենային անապահովությանը»: Նույն ելույթում Բայդենն ընդգծեց, թե ինչպես է Միացյալ Նահանգները միայն այդ տարի հատկացրել ավելի քան 9 միլիարդ դոլար մարդասիրական օգնություն՝ փրկելու համար աշխարհի խոցելի համայնքներին:
Ցավոք, Բայդենի խոստումը չի հասնում Լեռնային Ղարաբաղում ապրող հայերին, ովքեր Խորհրդային Միության փլուզումից ի վեր Ադրբեջանի հետ հակամարտության մեջ են:
Անցյալ տարվա դեկտեմբերից Ադրբեջանի կառավարությունը՝ իր նավթային դիկտատոր Իլհամ Ալիևի գլխավորությամբ, ապօրինի շրջափակել է Լեռնային Ղարաբաղում ավելի քան 120,000 հայերին, այդ թվում՝ 30,000 երեխաներին աշխարհին կապող միակ ճանապարհը: Այն այսօր տեղի ունեցող աշխարհի ամենաանտեսված հումանիտար ճգնաժամերից մեկն է:
Սահմանափակելով Լաչինի միջանցքով մատակարարվող սննդամթերքի, դեղորայքի, գազի, էլեկտրաէներգիայի և այլ կարևոր մատակարարումների հասանելիությունը, Ադրբեջանը կյանքի պայմաններն այնքան անտանելի է դարձրել, որ հայերը ստիպված են լքել տարածաշրջանը:
Այս ամսվա սկզբին Լեռնային Ղարաբաղի մայրաքաղաք Ստեփանակերտի 40-ամյա բնակիչը մահացավ սովից՝ դառնալով տարածաշրջանում խրոնիկական թերսնման և սպիտակուցի անբավարարության առաջին զոհը: Սննդի բացակայությունը նույնպես նպաստել է վաղ փուլերում վիժումների թվին, որոնք, ըստ տեղեկությունների, այս ամառ գրեթե եռապատկվել են:
Սնունդը որպես զենք օգտագործելը դարձել է ավտոկրատների համար հայտնի գործիք՝ խաթարելու անմեղ մարդկանց կյանքը՝ միաժամանակ փորձելով պարտադրել զիջումներ, որոնք ձեռնտու են իրենց շահերին: Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը փաստացի պատանդ է պահել պարենամթերքի համաշխարհային մատակարարումը` հարձակվելով Ուկրաինայի նավահանգիստների վրա և խաթարելով հացահատիկի արտահանումը Սև ծովով, քանի որ երկու երկրները միասին արտահանում են համաշխարհային ցորենի 30%-ը, համաշխարհային արևածաղկի ձեթի 60%-ը և աշխարհի եգիպտացորենի 20%-ը:
Ադրբեջանը դիմում է նմանատիպ խաղագրքի՝ փորձելով պարտադրել իր կամքը հայ ժողովրդին՝ փորձելով կոտրել նրա ոգին և վճռականությունը սննդի միջոցով: Պետդեպարտամենտն աշխատում է Եվրամիության պաշտոնյաների հետ, փորձելով վերաբացել Լաչինի միջանցքը: Սակայն այդ ջանքերը մինչ այժմ ձախողվել են:
Սպիտակ տան ղեկավարության բացակայությունը ստիպել է համաշխարհային բեմի այլ դերասաններին լրացնել այդ բացը: Այս ամիս Միջազգային քրեական դատարանի նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոն հրապարակեց պայթուցիկ զեկույց, որտեղ ասվում էր, որ Լեռնային Ղարաբաղի ադրբեջանական շրջափակումը գնահատելիս «հիմնավոր հիմքեր կան ենթադրելու, որ ցեղասպանություն է իրականացվում»: Եվ զեկույցում ասվում է. «Առանց անմիջական կտրուկ փոփոխությունների, հայերի այս խումբը մի քանի շաբաթից կկործանվի»։
Լինելով 20-րդ դարի ցեղասպանության զոհ՝ հայերը շատ լավ գիտեն մարդկության դեմ նման հանցագործությունների սարսափները և զգում են, որ իրենց ձայնն ու մտահոգությունները կրկին անտեսվում և զոհաբերվում են ռեալպոլիտիկի զոհասեղանին:
Միջազգային խաղի վարպետության այս տեսակն ակնհայտ էր ՄԱԿ-ում այս ամսվա սկզբին, երբ Անվտանգության խորհուրդն արտակարգ նիստ հրավիրեց՝ քննարկելու մարդասիրական իրավիճակի վատթարացումն այն բանից հետո, երբ Հայաստանը համաշխարհային հանրությանը կոչ արեց օգնել վերջ տալ շրջափակմանը: Մինչ Ֆրանսիան և այլ երկրներ օգտվեցին առիթից՝ ընդգծելու միջազգային իրավունքի և մարդասիրության սկզբունքները՝ որպես շրջափակումը վերացնելու պատճառ, այլ պատվիրակություններ, օրինակ՝ Մեծ Բրիտանիան, որը նավթի զգալի ներդրումներ ունի երկրում, հետ կանգնեց Ադրբեջանին դատապարտելուց։
Եվ չնայած տեղում առկա ապացույցներին, ՄԱԿ-ի Ադրբեջանի ներկայացուցիչը պնդեց, որ հայերը Լեռնային Ղարաբաղում երջանիկ են և լավ սնված՝ կիսվելով Instagram-ի գրառումների տպագրություններով, որոնք իբր ցույց են տալիս, թե ինչպես են հայերն ամուսնանում և նշում ծննդյան տարեդարձերը:
Բայդենի համար, որպես նախագահ, ով ստանձնել է պաշտոնը, պնդելով, որ մարդու իրավունքները ուշադրության կենտրոնում են լինելու իր արտաքին քաղաքականության մեջ, այս ողբերգությունը սպառնում է փչացնել իր ժառանգությունը:
Այսպիսով, ի՞նչ կարող է նա անել: Սկզբի համար նա կարող է սկսել միանշանակ կոչ անելով անհապաղ դադարեցնել շրջափակումը և ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա պատժամիջոցների միջոցով, ինչպես կոչ է արել պատգամավոր Ադամ Բ. Շիֆը (D-Burbank): Նա կարող է կիրառել Ազատության աջակցության ակտի 907-րդ բաժինը, որն արգելում է ԱՄՆ-ի օգնությունն Ադրբեջանի կառավարությանը, սահմանափակումներ, որոնցից նա, ինչպես իր նախկին նախագահները, ամեն տարի հրաժարվում է նախագահ դառնալուց հետո: Եվ նա կարող է ուղղորդել Սամանթա Փաուերին՝ Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալության, ավելի շատ ռեսուրսներ և գումար հատկացնել Լեռնային Ղարաբաղի հայերին օգնելու համար:
ԱՄՆ-ի կողմից Ադրբեջանի ավտորիտարիզմը թույլ տալն այժմ կյանքեր է արժենում և Ադրբեջանին քողարկում է անպատիժ անել այն, ինչ ցանկանում է: Ժամանակը սպառվում է Լեռնային Ղարաբաղում ապրող հայ ժողովրդի համար. եթե Բայդենը իսկապես հավատում է, որ ոչ մի երեխա չպետք է քաղցած քնի, ապա նա պետք է գործի շատ ավելի հրատապ՝ կոտրելու Ադրբեջանի շրջափակումը։
ՍՏԵՖԱՆ ՊԵՉԴԻՄԱԼՋԻ
Հրապարակման պատրաստեց 168.am-ը
