«Ադրբեջանի գերնպատակն է, որ հայությունն ինքն Արցախը ճանաչի Ադրբեջանի կազմում՝ ֆիզիկական ինչ-որ անվտանգության երաշխիքի դիմաց, ինչը չի լինելու». Դավիթ Բաբայան
Մարտի 25-ին Ադրբեջանի զինված ուժերը, հերթական անգամ ոտնահարելով 2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունները, Շուշի-Լիսագոր հատվածում դիրքային առաջխաղացում են ապահովել դեպի Արցախի Հանրապետության տարածք։
Ստեփանակերտ-Ղայբալիշեն-Լիսագոր ճանապարհին հարակից բարձունքներից մեկին ադրբեջանական զինված ուժերի դիրքային առաջխաղացումից հետո ռուս խաղաղապահները դիրքավորվել են տվյալ բարձունքին և վերահսկում են այն:
2020 թվականի նոյեմբերի 9-ից հետո Ադրբեջանը բազմիցս կոպտորեն խախտել է ձեռք բերված պայմանավորվածությունները և իր համար առաջխաղացում ապահովել։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության նախագահի խորհրդական, հատուկ հանձնարարությունների գծով ներկայացուցիչ, ԱԳ նախկին նախարար Դավիթ Բաբայանն Ադրբեջանի ամբողջ գործողությունները որակեց՝ ցեղասպան քաղաքականություն հայության դեմ։
«Այս ամենը չի տեղավորվում որևէ սահմանի մեջ։ 21-րդ դարում հայտարարել, որ կամ արցախահայությունը պետք է ինտեգրվի Ադրբեջանին, կամ լքի իր հայրենիքը, ուղղակի խայտառակություն է։ Բայց մենք տեսնում ենք, որ տեղի ունեցողը ոչ միայն չի դատապարտվում, այլ ինչ-որ տեղ խրախուսվում է: Եվ խրախուսվում է շահերով, անտարբերությամբ, փողով՝ մենք ունենք նման իրավիճակ։
Այստեղ ցավալին այն է, որ երբ նման հայտարարությունները հնչում են Ադրբեջանից, հասկանալի է, բայց նման բան են ասում նաև հայի ազգանունով մարդիկ։ Լավ, ինչպե՞ս տարբերակենք ադրբեջանցի այն տականքին, որն ասում է՝ պետք է հայերին մորթենք ու արյունը Նովրուզի քաբաբի հետ խառնենք, և այն մյուս տականքին, որն ունի հայի ազգանուն ու ասում է՝ «բայրաքթարի փայ դառնան» ղարաբաղցիները։ Հիմա այս երկուսից ո՞վ է ավելի վտանգավոր։ Իհարկե ցավալի է, բայց ունենք այն, ինչ ունենք»,- նշեց Դավիթ Բաբայանը։
Դավիթ Բաբայանի մեկնաբանությամբ՝ պետք է հասկանալ, որ այս մարտահրավերը, որի միջով անցնում ենք, ինքնամաքրվելու հնարավորություն է, առանց դրա շատ վատ է լինելու։
Իսկ ինչ են նշանակում Ադրբեջանի նախագահի և պատգամավորների հայտարարությունները, ի՞նչ նկատի ունեն, երբ ասում են, թե արցախահայությունը երկու ճանապարհ ունի. կամ լքել Արցախը, կամ ինտեգրվել Ադրբեջանին: Արդյոք դա տեղահանման կո՞չ է, տեղահանման ծրագրի հանրայնացո՞ւմ, հարց բարձրացրեց Դավիթ Բաբայանը:
«Իսկ ո՞ւր է միջազգային հանրությունը, որտե՞ղ են միջազգային դատարանները, որտե՞ղ են մեր ինքնաթուխ տեղական մարդու իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվողները, որտե՞ղ են այդ կազմակերպությունները, հարյուրավոր կազմակերպություններ կան, որոնք ամեն պատեհ ու ոչ պատեհ առիթով խոսում են: Հիմա որտե՞ղ են, չեն կարողանո՞ւմ, թող ասեն, գոնե դրա մասին իրենք ասեն։ Բայց այս իրավիճակն իսկապես օրհասական է, սա ցեղասպանության ծրագրի հանրայնացում է։ Ինչ տարբերություն կա Դեր Զորի մարդկանց, որոնք բռնի տեղահանվել են իրենց տներից ու սպանվել, և նման կոչերի միջև։ Սա ի՞նչ վերջնագիր է, որն Ադրբեջանը ներկայացնում է մեզ, սա վերջնագիր է ոչ միայն մեզ, այլև ողջ մարդկությանը, բարոյականությանը և միջազգային իրավունքին։
Մենք ո՞ւմ հետ պետք է ինտեգրվենք, մի երկրի հետ, որը սպանում ու մորթում է մեզ։ Նույն ադրբեջանցի տականքն ասում էր՝ հային մորթեմ ու արյունը խառնեմ Նովրուզի քաբաբին, բայց դրան զուգահեռ՝ տարբեր երկրների ղեկավարներ շնորհավորում էին Ալիևին Նովրուզի համար, մի մարդու, ով կանգնած է այդ տականքի մեջքին։ Մենք Ադրբեջանի հետ ինտեգրում չենք ուզում, սա ոչ թե ինտեգրում է, այլ գաղութացում, համակենտրոնացման ճամբարի ստեղծում է։
Ադրբեջանի գերնպատակն այն է, որ հայությունն ինքը Արցախը ճանաչի Ադրբեջանի կազմում, որ մենք ինքներս աղաչելով-պաղատելով՝ մնանք այստեղ՝ ինչ-որ ֆիզիկական անվտանգության երաշխիքի դիմաց, ինչը չի լինելու, սրանով մենք կբարոյազրկվենք, դա կլինի ինքնացեղասպանություն։ Գիտեք ինչ, կարելի է պարտվել, լինում է այդպես, երբ պետությունը, ժողովուրդը պարտվում է, կորցնում է տարածքներ, զոհվում են հազարավոր մարդիկ, բայց կամավոր հանձնվե՞լ, հրաժարվել սեփական հողից ու ժառանգությունի՞ց, եթե նման բան լինի, ապա դրանից հետո կորցնելու ենք ցանկացած բարոյական իրավունք, նույնիսկ՝ ազգ կոչվելու»,- շեշտեց Դ. Բաբայանը։
Հիշեցնենք, որ դեկտեմբերի 12-ին, ժամը 10։30-ի սահմաններում, ադրբեջանական կողմը խախտելով 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության դրույթները, բնապահպանական պատճառաբանություններով փակել է Արցախն աշխարհին կապող կյանքի միակ ճանապարհը՝ ոտնահարելով քաղաքացիական բնակչության կենսական շահերն ու իրավունքները: Այս պահին Ստեփանակերտի Հանրապետական հիվանդանոցում կան հիվանդներ, որոնց պետք է տեղափոխեն Երևան՝ վիրահատելու համար, սակայն ճանապարհի փակ լինելու հետևանքով նրանց տեղափոխումն անհնարին է դառնում։
