«1915-ի Ցեղասպանությունը օրինագծից դուրս թողնելը համապատասխանում է Թուրքիայի անօրինական ակնկալիքներին». Բելգիայի հայերի միության հայտարարությունը

Ապրիլի 24-ին Ներկայացուցիչների պալատը պատրաստվում է քվեարկել ժխտողական ելույթներ արգելող օրենք, բայց ոչ հայերի, արամեացիների, ասորիների և Պոնտոսի հույների 1915 թ. Ցեղասպանությանը վերաբերող ելույթները: Մեր կազմակերպությունները լիովին աջակցում են ժխտման արգելքի սկզբունքը, այն ուղեկցող ատելությունը եւ բռնության հրահրումը, բայց դատապարտում են այս տեքստի ներկա ձեւակերպումը:

Ապրիլի 24-ին օրինագծի քվեարկության օրն է, ինչպես նաեւ Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը: Եթե Բելգիայի Ներկայացուցիչների պալատը ցանկանում էր վիրավորել 1915-ի ցեղասպանության զոհերի հիշատակը, ապա նրանք ավելի լավ օր չէին կարող ընտրել:

Հետևաբար, խնդրում ենք Խորհրդարանում ներկայացված յուրաքանչյուր կուսակցությունից տեքստը փոփոխել` 1915 թվականի ցեղասպանության ժխտումը ներառելու ակնկալիքով: Եթե հաջորդ ընտրություններից առաջ որևէ փոփոխություն չկատարվի, ապա կուսակցությունները պետք է հստակ և հրապարակայնորեն պարտավորվեն քվեարկության օրը աշխատել օրենքը փոփոխելու համար, եթե այն ընդունվի ներկա տեսքով ապրիլի 24-ին:

1915-ի Ցեղասպանությունը օրինագծից դուրս թողնելը համապատասխանում է Թուրքիայի կառավարության անօրինական ակնկալիքներին: Թեև ժխտողականությունը հիմնականում քաղաքական փոքրամասնության ուժերի դիսկուրսի մաս է կազմում, սակայն վտանգավոր է ժողովրդավարության և հասարակական խաղաղության համար, ապա 1915-ի Ցեղասպանության Ժխտողականությունը Թուրքիայում իրականացվում է պետական մակարդակով` ազդելով իր բելգիական սփյուռքի մեծամասնության վրա:

Թուրքիայի ժխտումը հնարավորություն տվեց լռեցնել բռնությունը և ատելությունը խրախուսելը և արդարացնելը իր իսկ կողմից: Հետևանքները իրականություն են: Թուրքիայում հազվադեպ հայեր, ովքեր համարձակվում են հրապարակայնորեն արտահայտվել, ենթարկվում են վախի, մահվան սպառնանքների կամ ել սպանվում են:

2007-ին սպանված լրագրող Հրանտ Դինքը ամենահայտնի օրինակն է: Թուրքիայի միակ հայ պատգամավոր Գարո Փայլանին մշտապես սպառնում են, քանի որ նա հայ է: Երկուսն էլ խաղաղության, երկխոսության և ճշմարտության մարդիկ են:

Հայերի հանդեպ ատելությունը Եվրոպա է արտահանվում թուրք դիվանագետների և այդ երկրի կառավարության ազդեցության տակ հայտնված մարդկանց կողմից: Օրինակ Շվեդիայում, թուրքական գլխավոր կազմակերպության փոխնախագահը ստիպված էր հրաժարական տալ 2016 թ. ապրիլին Ստոկհոլմի կենտրոնական հրապարակում «մահ հայ շներին» բղավելուց հետո:

Բելգիայում իսկ, մեր սիրելի երկիրում, 2007-ին Սան-Ջոսում տեղի ունեցած խռովության ժամանակ հայի ռեստորան ջարդեցին, գոռալով «սպանեք նրան, նա հայ է»: Անհասկանալի պատճառներով իշխանությունները որոշեցին ոչ ոքի չդատապարտել: Իսկ հայկական ռեստորանի տնօրենը ստիպված էր լքել տարածքը և մնաց միայնակ ծանր ֆինանսական կորուստներով հանդերձ: Սակայն այս տեսակի դեպքերը չեն արձանագրվում բելգիական եւ եվրոպական մակարդակներով ռասիզմի դեմ պայքարի համար պատասխանատու հաստատությունների կողմից:

Ներկա պահին այս օրինագիծը Եվրամիության որոշման և Եվրախորհրդի կոնվենցիայի փոխակերպում է: Ցավալի է, որ Բելգիան հաշվի է առնում առաջարկված բայց ոչ պարտադրված սահմանափակումները, եվրոպական տեքստերի կողմից միայն այն ցեղասպանությունների ժխտելը և մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունները, որոնք պատժվել են միջազգային դատարանների կողմից: Ավախ 1915-ի Ցեղասպանությունը միջազգային դատարանների կողմից դատավճռի չի արժանացել:

Քանի որ այս սահմանափակումը Եվրոպայի անդամ պետությունների համար պարտադրական չէ, Ներկայացուցիչների պալատից մենք խնդրում ենք ներառել տվյալ օրենքի շրջանակում Բելգիայի կողմից պաշտոնապես ճանաչված բոլոր ցեղասպանությունները:

Հիշեցնենք, որ Բելգիան ճանաչեց հայերի Ցեղասպանությունը 1998 թվականին (Սենատում), այնուհետեւ 2015-ին Ներկայացուցիչների պալատի քվեարկությամբ և Վարչապետ Շառլ Միշելի հայտարարությամբ:

Մամլո հաղորդագրությունը ստորագրել են՝

Comité des Arméniens de Belgique
Centre culturel du peuple de Mésopotamie
Fédération des Assyriens de Belgique
Fédérations des Araméens (syriaques)
Association des Grecs pontiques «Kamian K’en Argos»