Ալեքսեյ Շոր.փառատոնային բացահայտում

«Արմենիա» առաջին միջազգային մրցույթ-փառատոնի յուրահատուկ բացահայտումներից էին ժամանակակից կոմպոզիտոր Ալեքսեյ Շորն ու նրա ստեղծագործությունները: 2017/18 թթ. համերգաշրջանում Շորը Մալթայի դաշնակահարների միջազգային մրցույթ-փառատոնի, ինչպես նաև 11 այլ ﬕջազգային մրցույթների՝ այդ թվում «Արմենիա»-ի ռեզիդենտ կոմպոզիտորն է: Շուրջ 10 օր հայ ուկնդիրն ու Հայաստան ժամանած հանդիսականը մեր երկրի տարբեր բեմահարթակներում թե՛ փառատոնի և թե՛ մրցույթի շրջանակներում ունկնդրեց կոմպոզիտորի լավագույն գործերից:

Մալթացի կոմպոզիտորի անունը հայտնի դարձավ հայ երաժշտասերներին Հայաստանի պետական երիտասարդական նվագախմբի շնորհիվ «Արմենիա»-ի մեկնարկից առաջ: Գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր Սերգեյ Սմբատյանի ղեկավարությամբ կոլեկտիվը Հայաստանում ներկայացրել է «Բյուրեղապակյա պալատ» բալետից «Վերդիանա» նախերգանքը և այլ ստեղծագործություններ: Ի դեպ, նախերգանքը համաշխարհային պրեմիերա էր, մինչդեռ ամբողջական բալետն առաջին անգամ հանդիսատեսի դատին կհանձնվի Մալթայում հուլիսի 21-ին:

…Նա հիացնում է հանդիսատեսին ու քննադատներին իր ստեղծագործությունների ներդաշնակությամբ, ռոմանտիկ հուզականությամբ ու տարբերվող ոճով. վերջինս առաջին հայացքից պարզ է, սակայն, Շորի երաժշտությունը կատարողից պահանջում է ուժեղ անհատականությանը բնորոշ գծեր, անսահմանման նվիրում:

Ալեքսեյ Շորն այն կոմպոզիտորներից է, ում գործերը հնչում են ամբողջ աշխարհում հեղինակավոր Մալթայի սիմֆոնիկ, Սանկտ Պետերբուրգի պետական ակադեմիական սիմֆոնիկ, Viva Musica, Orchestre National des Pays de la Loire, Բուխարեստի ֆիլհարմոնիկ, Slovak Sinfonietta և այլ նվագախմբերի ու լավագույն մենակատարների կատարմամբ՝ հայտնի փառատոններում:

Եվ պատահական չէ, որ Հայաստանի պետական երիտասարդական նվագախմբի և Մշակույթի աջակցության եվրոպական հիմնադրամի նախաձեռնությամբ կազմակերպված «Արմենիա» առաջին միջազգային մրցույթ-փառատոնի շրջանակում նրա գործերը հնչեցին ոչ միայն հայաստանյան կոլեկտիվների (Ֆիլհարմոնիկ, Երիտասարդական ու Կամերային նվագախմբեր, Խաչատրյան տրիո, Աբգար Մուրադյան դուետ), այլև դասական ոլորտի բազում կարկառուն ներկայացուցիչների՝ ջութակահարներ Մաքսիմ Վենգերովի, Ռոման Կիմի ու Ֆյոդոր Ռուդինի, թավջութակահար Նարեկ Հախնազարյանի, դաշնակահար Նարե Արղամանյանի կատարմամբ:

Ռոման Կիմը Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի և դիրիժոր Էդուարդ Թոփչյանի ղեկավարությամբ կատարեց Շորի «Բազեի թռիչքը» պիեսը՝ ջութակի և նվագախմբի համար: Փառատոնի մեկնարկն անթերի էր:

Նարեկ Հախնազարյանը, ով իր ելույթով հիացրեց հայ ունկնդրին, նույնպես կատարեց կոմպոզիտորի գործերից: «Համերգային երեկոյին շատ հետաքրքիր ծրագիր է սպասվում: Կատարելու ենք Ալեքսեյ Շորի Երեք պիեսները՝ թավջութակի և նվագախմբի համար: Սա հայաստանյան պրեմիերա է»,-իր ելույթից առաջ նշել էր հանրահայտ թավջութակահարը:

Կոմպոզիտորի՝ «Մանհեթենի տարվա եղանակները» ցիկլը՝ ջութակի և լարային նվագախմբի համար հնչեց Ֆյոդոր Ռուդինի և Հայաստանի ազգային կամերային նվագախմբի կատարմամբ: Իսկ մրցույթ-փառատոնի ռեզիդենտ կոմպոզիտորի՝ դաշնամուրի և նվագախմբի համար գրված «Ճանապարհորդության նոթատետր» կոնցերտի համաշխարհային պրեմիերան վստահվեց Նարե Արղամանյանին և Ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբին: Վերջինս արժանացավ հոտնկայս ու բուռն ծափահարությունների.դրան հետևեցին բազում «բիս»-եր:

«Արդեն կատարել եմ Շորի բազմաթիվ գործեր Ղազախստանում, Գերմանիայում, Մալթայում: Շորը հիանալի ժամանակակից կոմպոզիտոր է։ Նրա կոմպոզիտորական ոճն ավելի շատ ռախմանինովյան, շոպենյան ոճ է: Մեծ ուրախությամբ եմ ստանձնել Ալեքսեյ Շորի ստեղծագործության համաշխարհային պրեմիերայի կատարումը և հույս ունեմ, որ ապագայում էլ հայ հանդիսատեսին դարձյալ կներկայացնեմ որոշ գործեր Շորից»,- ընդգծել էր Նարե Արղամանյանը։

Փառատոնային համերգների գագաթնակետը Մաքսիմ Վենգերովի մասնակցությամբ երեկոն էր, որի ընթացքում հայ ունկնդիրն աշխարհահռչակ ջութակահարի և Երիտասարդական նվագախմբի կատարմամբ (դիրիժոր՝ Սերգեյ Սմբատյան) վայելեց գեղեցիկ մի ստեղծագործություն՝ Շորի՝ «Միայնակ նավարկում» պիեսը՝ ջութակի և նվագախմբի համար: Ալեքսեյ Շորի ստեղծագործության մասին խոսելիս Վենգերովը նկատեց. «Հիանալի երաժշտություն է, շատ մեղեդային: Կարծում եմ՝ հանդիսատեսին հաճելի կլինի»։

Դե իսկ դաշնակահարների մրցույթի ընթացքում ոլորտում իրենց առաջին քայլերը կատարող արտիստներն իրենց մեկնաբանությամբ հատվածներ ներկայացրին Շորի «Մանկության հիշողություններ»-ից:

Շորի բոլոր ստեղծագործությունները հայ ունկնդիրն ընդունեց մեծ ջերմությամբ ու ոգևորությամբ, ինչը մեծ հաջողության վկայությունն էր: Կոմպոզիտորը խոստովանեց՝ հպարտ է, որ իր գործերը հնչում են նման երաժիշտների կատարմամբ: