«Պաշտոնը պատասխանատվություն է, այլ ոչ թե իրավունք ու վայելք». Կարեն Կարապետյան. «Հրապարակ»
«Հրապարակ» թերթի լրագրողը զրուցել է ԱԺ պատգամավոր Կարեն Կարապետյանի hետ
– Պարոն Կարապետյան, Վանաձորում ավարտվեցին ավագանու ընտրությունները, իսկ վերջինիս կողմից քաղաքապետ ընտրվեց ՀՀԿ ցուցակի առաջին համարը՝ Մամիկոն Ասլանյանը: Մինչ ընտրությունները տարբեր խոսակցություններ կային, որ նրա թեկնածությունն առաջադրելու հարցում Դուք եք աջակցել: Սակայն ամբողջ ընտրությունների ընթացքում Դուք որեւէ կերպ չարտահայտվեցիք:
– Ճիշտ եք նկատել, որ նախընտրական ողջ ընթացքում որեւէ կերպ չեմ արտահայտվել, եւ դա մտածված քայլ է եղել: Այո, դրական վերաբերմունք ունեցել եմ, եւ Մամիկոն Ասլանյանի՝ որպես ցուցակի առաջին համարի թեկնածության առաջադրման փուլում իմ դիրքորոշումն այդպիսին է եղել: Սակայն ընտրական գործընթացի ժամանակ չեմ արտահայտվել մի պարզ պատճառով. հասարակությունն ինքը պետք է իր որոշումը կայացնի եւ հետագայում նաեւ պահանջի իր կողմից ընտրված համայնքի ղեկավարից: Անկախ նրանից, թե ես ինչ եմ մտածում, չպետք է խանգարել, որ մարդն իր կամքով, իր պատկերացումներով կատարի իր քվեարկությունը: Ուստի, կրկնում եմ, չնայած իմ դրական վերաբերմունքին, չեմ ցանկացել իմ կողմնակիցներին արհեստականորեն ուղղորդել:
– Այնուամենայնիվ, կարծում եմ, հետեւել եք ընթացքին: Գո՞հ եք նախընտրական արշավից:
– Բնականաբար, հետեւել եմ եւ ափսոսում եմ հատկապես երկու (եթե էլի դեպքեր եղել են, որոնց տեղյակ չեմ, ներողություն եմ խնդրում) միջադեպի առումով, երբ ուղղակի անթույլատրելի վերաբերմունք դրսեւորվեց իմ կողմից շատ հարգված մարդկանց հանդեպ: Թե Վանաձորի Ավետարանական հավատքի եկեղեցիների միության նախագահ Ռաֆիկ Գրիգորյանի (որին ես համարում եմ լուսավոր ու մտավորական մարդ), թե գրող Սամվել Խալաթյանի ընտանիքի հետ կապված միջադեպերն ուղղակի անթույլատրելի եւ դատապարտելի են, եւ եթե ընտրական գործընթացներ չլինեին, գուցե ինքս ռեակցիա տայի: Իսկ մնացյալ առումներով, ընդհանուր առմամբ՝ գոհ եմ, քանի որ, չնայած մասնակի թերություններին, թե ՀՀԿ-ն, թե «Լուսավոր Հայաստանը», ԲՀԿ-ն, ՀՎԿ-ն, ՀՅԴ-ն, բարեբախտաբար, կեղտոտ տեխնոլոգիաներ չկիրառեցին: Ինքս իմ կողմից ուղղակի ամեն ինչ արել եմ, որպեսզի առավելապես պահպանվեն քաղաքակիրթ ընտրարշավի կանոնները, եւ թույլ չտրվի ընտրարշավը տեղափոխել անձնական վիրավորանքների, անվանարկումների ու վարկաբեկումների դաշտ: Ցավոք, որոշ դեպքերում նույնը չես կարող ասել սոցիալական ցանցերում այդ ուժերի ֆեյքերի մասին, որոնք հաճախ դուրս էին գալիս թույլատրելիի բոլոր սահմաններից: Եվ երեւի թե բոլոր քաղաքական ուժերը նաեւ այս դաշտի մասին պետք է լրջորեն մտածեն: Ի վերջո, ընտրություններով կյանքը չի ավարտվում, ընտրություններին հաջորդում են այլ օրեր, երբ միմյանց աչքերի մեջ պիտի նայենք:
– Իսկ ընտրությունների արդյունքից գո՞հ եք:
-Այստեղ արդեն իմ գոհ կամ դժգոհ լինելն ամենաէականը չէ: Կարեւորը, որ ընտրողների քվեն ստացած քաղաքապետը կարողանա արդարացնել ընտրությունների արդյունքները: Իմ խորհուրդն է Վանաձորի նորընտիր քաղաքապետին՝ անձնական մոտեցումներն ու նկրտումները մի կողմ դնել եւ աշխատել մարդկանց համար, լինել բոլորի քաղաքապետը՝ անկախ նրանից, թե նրանք որ քաղաքական ուժին են ձայն տվել:
Միշտ պետք է հիշել, որ պաշտոնը ժամանակավոր է, առաջնայինը պատիվն ու արժանապատվությունն են, նաեւ՝ կատարված աշխատանքը: Ես հասկանում եմ, որ համայնքային բյուջեի, նաեւ պետբյուջեից ստացվող միջոցների սղության պայմաններում լուրջ չէ շատ արագ ու կտրուկ փոփոխություններ ակնկալել, թեկուզեւ լրացուցիչ ձայներ կորզելու համար քաղաքական ուժերը չարդարացված մեծ սպասելիքներ առաջացրին:
Համայնքի բյուջետային մուտքերը տարեկան նույնիսկ 10 մլրդ. դրամով ավելացնելու պարագայում տասը տարում հազիվ հնարավոր կլինի վերականգնել 1985 թվականի Վանաձորի բնակֆոնդը, վերականգնել բոլոր ճանապարհները: Իսկ ակնկալվող մուտքերը հողի հարկից, գույքահարկից կամ տեղական այլ տուրքերից, ինչպես նաեւ պետբյուջեից տրվող գումարները, բնականաբար, ներկայումս հեռու են նման թվեր ապահովելուց: Կարելի է եւ պետք է մտածել որոշակի վարկային ռեսուրսներ ներգրավելու մասին, թեկուզ դրանց սահմանագիծն էլ մեծ չէ, եւ պետք է շատ զգույշ մոտենալ այդ հարցին:
Սակայն վերոնշյալը հիմք չէ ձեռքերը ծալած նստելու: Առաջին հերթին ֆինանսների կառավարման արդյունավետության բարձրացման շնորհիվ հնարավոր է տեսանելի ու շոշափելի արդյունքներ արձանագրել: Մեր հասարակությունը բավական գիտակից է. եթե մարդիկ տեսնում են, որ ջանք է գործադրվում, սակայն հնարավորությունները չեն բավարարում, ընկալում են:
Բայց եթե զգում են, որ հնարավորությունների սղության հետ նաեւ անսիրտ ու անարդար վերաբերմունք կա, հիասթափվում են: Կարծում եմ՝ հիասթափությունը հենց մեր գլխավոր խնդիրներից մեկն է, որը հանգեցնում է քաղաքական ուժերի նկատմամբ բացասական վերաբերմունքի, արտագաղթի եւ այլն: Իսկ նման մթնոլորտում նույնիսկ լավագույն ծրագրերը հնարավոր չէ կյանքի կոչել: Բոլորս շատ լավ գիտենք, որ մարդիկ սոցիալապես ծանր վիճակում են, սակայն այդ վիճակն առավել է խորանում, երբ առնչվում են տեղական մանր ու միջին չինովնիկների կողմից անարդարացի վերաբերմունքի:
Նորընտիր քաղաքապետի առաջնային խնդիրը պետք է լինի հնարավորինս վերացնել չինովնիկական քաշքշուկները, անտարբերությունը մարդկանց խնդիրների նկատմամբ, անարդարությունը եւ համանման այլ խնդիրներ: Ես ծնունդով լոռեցի եմ եւ չեմ կարող, բնականաբար, անտարբեր մնալ մարզի որեւէ բնակավայրի, որեւէ քաղաքացու առնչվող խնդիրներին: Պաշտոնը պատասխանատվություն է, այլ ոչ թե իրավունք ու վայելք: Ցավոք, հենց այս հոգեբանության բացակայությունն է հաճախ մեր «տունը քանդել»: Անթերի մարդ չկա, սակայն յուրաքանչյուրս մեր տեղում մեր պատասխանատվության չափը պիտի գիտակցենք:
Միայն վերին էշելոններում ընթացք ստացած փոփոխություններով շատ բանի չենք հասնի: Փոփոխությունները պետք է սկսել ներքեւից եւ, առաջին հերթին՝ հոգեբանության փոփոխությամբ, որ ոչ թե ամեն մի չինովնիկ մտածի, թե ինչպես այսօր մի բան գողանա, որ տուն տանի, այլ պատասխանատվություն զգա երկրի ոչ միայն այսօրվա, այլեւ վաղվա համար: Երկիրը մեկինը կամ երկուսինը չէ, այլ՝ բոլորինս: Եվ եթե մասնավորաբար Մամիկոն Ասլանյանն ու իր թիմն աշխատեն վերը նշված խնդիրների ուղղությամբ, ապա կունենան իմ ամբողջական աջակցությունը:
Հակառակ դեպքում, թեկուզ դարձյալ կլինի աջակցություն իմ կողմից, սակայն նաեւ կարժանանան սուր քննադատության: Իսկ աջակցություն միշտ կլինի, քանզի մենք մեր տարաբնույթ ծրագրերով ոչ թե այս կամ այն համայնքի ղեկավարին կամ պաշտոնյային ենք օգնում, այլ ժողովրդին, մեր հայրենակիցներին, մեր պետությանը:
– Իսկ այն, ինչ կատարվեց ավագանու առաջին նիստում, երբ 13 (լավ, ՀՅԴ-ն էլ հետը՝ 15) մանդատ ունեցող թեկնածուն 19 քվեով ընտրվում է քաղաքապետ, նորմա՞լ եք համարում:
– Որքան էլ ես շահագրգիռ կողմ լինեմ, միեւնույն է, զուտ քաղաքականության տեսակետից ցավում եմ կատարվածի համար: Ոչ թե նրա համար, որ ՀՀԿ թեկնածուն է ընտրվել, այլ նրա համար, թե ինչ կատարվեց իրականում: Եթե ընտրողների մոտ որպես ընդդիմադիրներ ներկայացած քաղաքական ուժերը համատեղ համաձայնագիր են ստորագրում, բնականաբար ենթադրելի է, որ պետք է պահպանեին իրենց իսկ կնքած համաձայնությունը: Սակայն այսօր ունենք այն, ինչ ունենք:
Եվ առկա վիճակից առաջին հերթին եզրակացություններ պետք է անեն հենց այդ ուժերը, քանզի եթե մի լոկալ տարածքում երեք քաղաքական ուժեր չեն կարողանում գտնել 18 վստահելի, հավատարիմ մարդ, ապա դա ինքնին մտահոգիչ է հատկապես եկող տարի կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունների շեմին, երբ պետք է կարողանան վերահսկել ընտրական գործընթացը:
Ընդ որում՝ սա բացասական հետեւանքներ կարող է ունենալ նաեւ հետագայի համար, քանի որ ցանկացած իշխանություն, երբ զգում է, որ կարող է իրեն ձեռնտու արդյունք ապահովել այս կամ այն ճանապարհով, առավել հանգիստ է զգում իրեն: Իսկ դա անթույլատրելի է:
Մյուս կողմից՝ գտնում եմ, որ արդարացված չէ բոյկոտելու քաղաքականությունը: Քաղաքը բազում խնդիրներ ունի, եւ եթե ամիսներ շարունակ կաթվածահար արվի քաղաքապետարանի գործունեությունը, հազիվ թե հնարավոր լինի որեւէ արդյունքի հասնել: Չէ՞ որ վանաձորցին միայն ՀՀԿ-ին չէ ձայն տվել, այլ նաեւ նշյալ ուժերին:
Իսկ ինչի՞ համար է քվե տվել ընտրողը, բոյկոտելո՞ւ: Ես ուզում եմ հավատալ, որ նշյալ ուժերի խնդիրը Վանաձորում դրականորեն ինչ-որ բան փոխելն է, այլ ոչ թե սոսկ պաշտոնը: Ինչ վերաբերում է վերոնշյալ չորս հոգուն «հայտնաբերելուն», ապա չեմ կարծում, թե դա է այսօր գերխնդիրը:
Իրականում, իմ համոզմամբ, նույն այդ քաղաքական ուժերը պետք է մի կողմ դնեն իրենց ամբիցիաները եւ զսպող դեր ունենան տեղի իշխանությունների համար, որպեսզի համատեղ ջանքերով՝ թե համագործակցությամբ, թե քննադատությամբ հնարավոր լինի Վանաձորի ու վանաձորցիների համար դրական գործ անել:
Ոչ ոք որեւէ ուժի ինչ-որ բան սովորեցնելու կամ խրատելու իրավունք չունի, այդ թվում՝ ես: Ուղղակի, առիթից օգտվելով, ներկայացրի իմ տեսակետը: Իսկ թե որքանով դրանք հաշվի կառնվեն թե տեղական իշխանությունների, թե ընդդիմադիրների կողմից, ժամանակը ցույց կտա:
Անի ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ