Աշնանը դինամիկ զարգացումների շրջան է սկսվելու
Հարցազրույց ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավար Ռուբեն Հակոբյանի հետ
– Հունիսի 21-ին քառյակը լքեց ԱԺ նիստերի դահլիճը: Կարելի՞ է դա համարել խորհրդարանի աշխատանքների բոյկոտ, և ի՞նչ նախապայմաններ է առաջադրելու քառյակը Նիստերի դահլիճ վերադառնալու համար:
– Արտահերթ նստաշրջանը՝ իր օրակարգով, իր իրավական ընթացակարգով հակականոնադրական էր: Այս նստաշրջանի օրակարգում ընդգրկված էին կենսական անհրաժեշտության օրենքներ, օրենքների նախագծեր, որոնք մինչև լիագումար նիստում քննարկվելը պետք է որոշակի իրավական ընթացակարգեր անցնեին: Դրանց մի մասը պետք է քննարկվեր հանձնաժողովներում, կային օրենքներ, որոնց շուրջ պետք է կազմակերպվեին հանրային քննարկումներ, բայց մոտ չորս տասնյակի չափ օրենքի նախագծեր էին բերել խորհրդարան և, այսպես կոչված՝ ոտքի վրա, փորձում էին բոլոր ընթացակարգերը խախտելով անցկացնել:
Երբ մենք խմբակցությունների ներկայացուցիչներով հանդիպեցինք ԱԺ նախագահի հետ, ես առաջարկեցի վիճակից դուրս գալու ճիշտ լուծում`այն օրենքի նախագծերը, որոնք քննարկում էին անցել հանձնաժողովներում, դրանք քննարկեինք լիագումար նիստում, իսկ այն նախագծերը, որոնք չէին անցել համապատասխան ընթացակարգեր, դրանց քննարկումը հետաձգվեր, որպեսզի պահպանվեին օրենքների ընդունման օրինական ընթացակարգերը: Բայց, ցավոք սրտի, առանց տրամաբանության, առանց բացատրության՝ մեզ ասացին` ո՛չ, կառավարությունը բերել է այս նախագծերը, պետք է դրանք ընդունենք:
Այսինքն՝ տվյալ պահին ԱԺ ղեկավարությունն ԱԺ-ն ներկայացրեց՝ որպես դակիչ մարմին: Մեր այդ ընդվզումը կապված էր հենց դրա հետ՝ որ օրենքը խախտվեց, որ իշխանությունը հայտարարեց, որ ինքը չի հանդուրժում բանավեճ և խոսում է բացառապես ուժային դիրքերից: Այնպես որ, ես ճիշտ եմ համարում, որ հինգ քաղաքական ուժեր որոշում կայացրեցին և լքեցին դահլիճը:
Վերադառնալով ձեր հարցին`կշարունակե՞նք մենք բոյկոտը, թե՞ ոչ, ասեմ, որ այդ հարցերը քննարկվում են, քանի որ օրենքի խախտումները շատ բացահայտ են, մենք դիմելու ենք Սահմանադրական դատարան: Անձամբ ես կարծում եմ, որ բոյկոտը շարունակելը նպատակահարմար չէ, քանի որ քառյակի շնորհիվ խորհրդարանի ամբիոնը դարձավ պայքարի գլխավոր ամբիոնը, և չեմ կարծում, որ ընդդիմությունը պետք է հրաժարվի պայքարի այդ կարևոր ամբիոնից:
– Ի՞նչ տվեց Նիստերի դահլիճը մի քանի ժամով լքելը, եթե այն տևական չէր լինելու: Դուք ինչ-որ արդյունքի հասա՞ք:
– Նախ՝ մենք կսկսենք սահմանադրական գործընթաց, քանի որ համարում ենք, որ անօրինական է եղել այդ ամբողջ գործընթացը` արտահերթ նստաշրջանը՝ իր բոլոր քվեարկություններով:
– Եթե ներկա լինեիք նիստին, ի՞նչ է՝ հնարավորություն չէի՞ք ունենալու սահմանադրական գործընթաց սկսել կամ վիճարկել ընդունված օրենքների սահմանադրականությունը:
– Չէ, դա ուրիշ հարց է. ուղղակի քո ներկայությամբ քեզ վիրավորում են, դու տեսնում ես, որ պատգամավորներն իրար փոխարեն քվեարկում են, դու ահազանգում ես, բայց դա արհամարհում են, երբ փորձում ես քո կանոնադրական իրավունքից օգտվել և 20 րոպեանոց ընդմիջում վերցնել, տեսնում ես, որ բացահայտ ուժի դիրքերից ասում են, որ թույլ չենք տալիս, և վերջ: Տեսնում ես, որ խորհրդարանում բանավեճի մշակույթն ավարտված է մեծամասնության համար, և այդ պահին միակ համարժեք քայլն այն էր, որ մենք արեցինք: Դա պահի համար արված քայլ էր:
– Դուք ասում եք, որ ձեր ներկայությամբ ձեզ վիրավորում էին: Մտահոգություն չունե՞ք, որ դա կարող է կրկնվել նաև մյուս նիստերի ժամանակ:
– Նույն տրամաբանությամբ կգտնեք համարժեք քայլեր: Համենայն դեպս, ես կարող եմ ասել, որ կա խորհրդարանական ճգնաժամ, անկախ այն բանից՝ մենք կշարունակե՞նք մասնակցել նիստերին, թե՞ ոչ: Խորհրդարանական մեծամասնությունը սահմանային գծում է գտնվում. նրանք կարողանում են մի քանի անկախ պատգամավորների հետ լեզու գտնել, մանր ճարպկությունների են դիմում քվեարկությունների ժամանակ, բայց դա ևս երկար չի կարող շարունակվել: Երբ աշնանը քաղաքական ակտիվ գործողությունների ժամանակաշրջանը կսկսվի՝ խորհրդարանական քառյակը շատ ավելի կազմակերպված, շատ ավելի հստակ կգնա համակարգային փոփոխություններ իրականացնելու ճանապարհով:
– Չե՞ք կարծում, որ քանի դեռ չկան հստակ երաշխիքներ, որ նույնը չի կրկնվելու հաջորդ նիստերի ժամանակ, բոյկոտը պետք է շարունակել:
– Ես ոչինչ չեմ բացառում, ուղղակի քայլը պետք է անել՝ ըստ համարժեքության և անհրաժեշտության: Եթե իրենք շարունակեն իրենց նույն կերպ պահել, չի բացառվում, որ մենք թողնենք ամեն ինչ և դուրս գանք փողոց:
– ՀՀԿ-ն ձեզ երաշխիք տվե՞լ է, որ հաջորդ նիստերին ձեզ չեն վիրավորի, կամ չեն խախտի ձեր կանոնադրական իրավունքները:
– Իսկ ո՞վ է ասում, որ մենք սպասում ենք ՀՀԿ-ի երաշխիքներին: Մեր քայլերը համարժեք կլինեն մեծամասնության պահվածքին: Ես չեմ բացառում որևէ տարբերակ, այդ թվում և՝ բոյկոտը: Բայց կարծում եմ, որ պետք է ճկուն լինել և իրավիճակին համարժեք քայլեր անել:
– Հունիսի 21-ին դուք լքեցիք Նիստերի դահլիճը՝ ասելով, որ խախտվում է օրենքը, ձեզ վիրավորում են, և այլն: Սեպտեմբերի 11-ին սկսվելու է ԱԺ հերթական նստաշրջանը: Ի՞նչ է փոխվել կամ փոխվելու այս ընթացքում, որ դուք որոշեք վերադառնալ:
– Մինչև սեպտեմբերի 11-ը ժամանակ ունենք, բավականին քաղաքական ծրագրեր ունենք, որ պետք է իրականացնենք, որոնք առնչվելու են և ԱԺ-ի, և վերջին արտահերթ նստաշրջանի ժամանակ քննարկված օրինագծերի հետ: Մենք այդ ժամանակը ճիշտ կօգտագործենք. կգանք-կհասնենք սեպտեմբերի 11 և միասին կորոշենք՝ ինչ անել: Հիմա ասել, թե ինչ ենք անելու սեպտեմբերի 11-ին՝ ճիշտ չի լինի, որովհետև դինամիկ զարգացումների շրջան է սկսվելու աշնանը, և հիմա կանխորոշել, թե ինչ ենք անելու այն ժամանակ, կարծում եմ՝ անշնորհակալ գործ է:
