ԲՈՀ-ի նախագահը`Տարոն Մարգարյանի պաշտպանության մասին. «Ես էլ եմ շատ նեղված, շատ…»
Հարցազրույց Բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի (ԲՈՀ) նախագահ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր Լիլիթ Արզումանյանի հետ:
–Վերջերս Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանի պաշտպանությունը տեղի ունեցավ, որն անցկացվեց ԲՈՀ-ի կանոնակարգի որոշակի խախտումներով, այսինքն` որոշ մարդիկ, այդ թվում՝ լրագրողներ, ցանկություն ունեին, սակայն չկարողացան մասնակցել այդ պաշտպանությանը: Արդյոք ԲՈՀ-ը պատրաստվո՞ւմ է հաստատել այս կերպ անցած պաշտպանությունը, թե՞ կրկնակի պաշտպանություն պետք է նշանակվի:
– Նախ՝ մենք դա չենք կարող կանոնակարգային խախտում համարել: Ճիշտ է, ընդհանրապես պաշտպանությունը հրապարակային է, սակայն, եթե մեր կանոնակարգով նշվի, որ հրապարակային չլինելու դեպքում խախտում է, այդպես չենք կարող անել: Երկրորդը՝ ոչ հրապարակային պաշտպանությունը գաղտնի պաշտպանությունն է, հատուկ հրամանով, եթե այստեղ օտար, դրսից մարդիկ, այսինքն՝ բացի մասնագիտական խորհուրդների անդամներից, եղել են նաև այլ մարդիկ, արդեն այդ պաշտպանությունը մենք չենք կարող համարել ոչ հրապարակային: Ես ընդունում եմ, որ այն, ինչ եղավ, ընդունելի չէ, բայց իրավաբանորեն ես այդ իրավասությունը չունեմ՝ արձագանքելու և ինչ-որ ձևով պատժամիջոց սահմանելու առումով:
– Այսինքն, ըստ Ձեզ՝ այս պաշտպանությունը ԲՈՀ-ի կանոնակարգի խախտում չի՞ արձանագրել:
– Արձանագրված չէ, որովհետև ժուռնալիստների առաջ դռները փակել են ինստիտուտում, բայց դա մենք չենք կարող հաշվել՝ որպես ԲՈՀ-ի կանոնակարգի խախտում. ԲՈՀ-ն այստեղ կապ չունի, հասկանո՞ւմ եք:
– Բայց չէ՞ որ պետք է ապահովվի ազատ պաշտպանությունը, այսինքն` բաց պաշտպանությունը, տվյալ դեպքում այդքան էլ բաց չի կարելի համարել քաղաքապետի պաշտպանությունը:
– Հենց դա է, այդքան էլ, ոչ այդքան էլ… դա ես չեմ կարող ասել, հասկանո՞ւմ եք… ԲՈՀ-ն այստեղ նստած, այդտեղ այդպես են արել, մենք ի՞նչ անենք:
– Դուք չե՞ք մասնակցել պաշտպանությանը:
– Ոչ: Ճիշտն ասած, եթե մենք իմանայինք, որ այդ տարբերակը կլինի, հաստատ ներկայացուցիչ կուղարկեինք, բայց ի՞նչ մտքներովս անցներ…
– Տիկին Արզումանյան, իսկ այս պարագայում, երբ արդեն տեղյակ եք, որ, թեև պաշտպանությունը բաց էր, բայց, փաստորեն, լրագրողների մուտքը փակ է եղել, և ոչ միայն նրանց մուտքը, ի՞նչ կարող եք անել:
– Իմ իմանալով՝ հետո բացել են, և լրագրողներն էլ են ներս մտել:
– Դա այդքան էլ այդպես չէ: Իսկ այժմ, երբ Դուք արդեն տեղեկացված եք, թե ինչպես է տեղի ունեցել պաշտպանությունը, իրավունք, իրավասություն ունե՞ք չեղյալ հայտարարել այն, թե՞ ոչ:
– Ոչ, ոչ, բոլորովին:
– Կամ չհաստատել՝ այդ պատճառաբանությամբ:
– Ոչ, իհա՛րկե ոչ: Դա հիմք չի չհաստատելու համար:
– Բայց ըստ Ձեզ՝ պաշտապանությունը բաց չի եղել, չէ՞:
– Չէ, չեմ կարող ասել, որ բաց չի եղել: Հենց դա եմ ասում, չեմ կարող ասել, մենք ունենք երկու տեսակի պաշտպանություն, այսինքն` սովորական պաշտպանություն և գաղտնի պաշտպանություն: Սա գաղտնի պաշտպանություն համարել չենք կարող, սա համարվում է բաց պաշտպանություն, որովհետև, բացի մասնագիտական խորհրդի անդամներից, այնտեղ եղել են նաև այլ մարդիկ, հիմա լրագրողներին թողել են, թե չեն թողել, դրան մենք որևէ ձևով արձագանքել չենք կարող: Ես ինքս շատ օրինապաշտ մարդ եմ, այսօր այն, ինչ կատարվում է համակարգում, բավարարված չեմ բոլորովին և փորձելու եմ ամեն ինչ անել, որ համակարգը մի քիչ, այսպես ասած, կարգի ընկնի, բայց այս պարագայում, անկեղծ ասած, ձեր ասած տարբերակով որևէ բան անելու իրավասություն չունեմ: Հիմա ես պետք է անեմ իմ գործը, դուք հանգիստ եղեք՝ որպես ժուռնալիստ և որպես քաղաքացի, որ ես իմ գործը կանեմ շատ բարեխղճորեն: Այսինքն` ի՞նչ ես պետք է անեմ. աշխատանքը ԲՈՀ գալուց հետո պետք է անպայման գնա փորձաքննության: Դուք, խնդրում եմ, մի մոռացեք, որ ԲՈՀ-ը գնահատում է ոչ թե անձին, այլ իր աշխատանքը, որը դրվում է մեր սեղանին, և այն, որ աշխատանքն օբյեկտիվ կգնահատվի՝ մի՛ կասկածեք: Ես, ճիշտն ասած, մի քիչ էլ չեմ հասկանում արձագանքը հենց Տարոն Մարգարյանի հետ կապված, որովհետև, եթե վերցնենք, որ պաշտոնյա է և պաշտպանել է, ապա բազմաթիվ պաշտոնյաներ մինչև այս պաշտպանել են: Իսկ թե ինչի՞ հենց նրա շուրջ այս աղմուկը եղավ, ես մի քիչ այնքան էլ լավ չեմ հասկանում, դրա մեղքի բաժինը նաև ունեն նրանք, ովքեր փակել են այդ պաշտպանությունը: Այդպես չպետք է լիներ, պետք է իրականում բաց լիներ, և ժուռնալիստները գնային: Ժուռնալիստների այդ աստիճան շահագրգռվածությունը մի քիչ ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչո՞ւ հենց այս պաշտպանությունն այսպես աղմուկ հանեց:
– Դուք ընթացքում չե՞ք տեղեկացել, որ չեն թույլատրում մարդկանց ներկա լինել պաշտպանությանը:
– Ընթացքում՝ ոչ: Ինձ զանգեցին ժուռնալիստները և հարցրեցին` փա՞կ է, թե՞ բաց է, իսկ ես պատասխանեցի, որ բաց է, և իրենք իրավունք ունեն մասնակցել: Հետո ասացին, որ թույլ են տվել և ժուռնալիստներին թողել են ներս մտնել: Հեռախոսով կապվելը, հասկանո՞ւմ եք, անիմաստ է, որովհետև պաշտպանության ժամանակ հեռախոս չի աշխատում, որ զանգեինք, ասեինք՝ բացեք, բայց մինչ այդ էլ ասել էինք, որ հանկարծ նման պրոբլեմ չլինի: Մենք, օրինակ, կանոնակարգ ունենք, կետով գրված է, թե քանի հոդված պետք է հրատարակած լինի, որքան մարդ պետք է ներկա լինի, քվորումն այսպես պետք է լինի, և այլն: Դրանք են բոլորը համարում խախտում, բայց որ ժուռնալիստներին ներս չեն թողել՝ դա որևէ իրավական թղթով գրանցված չէ, որ ես դա համարեմ խախտում: Եթե ժուռնալիստներին ներս չեն թողել, ես՝ ԲՈՀ-ի նախագահ լինելով, դա իրավական խախտում համարել չեմ կարող, որովհետև իրավական փաստաթղթերով նման բան չկա: Ես ի՞նչը համարեմ խախտում, որ մարդ ներս չե՞ն թողել:
– Այսինքն` ԲՈՀ-ի կանոնակարգով որևէ խախտում չի՞ եղել Տարոն Մարգարյանի պաշտպանության ժամանակ:
– Ոչ, չկա, որպես խախտում այդպիսին գրանցել չեմ կարող: Խախտում կլիներ, եթե պաշտպանությունը լիներ գաղտնի, օրինակ՝ մարդ չլիներ, բայց պաշտպանությունը բաց պաշտպանություն էր: Գաղտնի պաշտպանության ժամանակ մենք հրաման ենք տալիս, որ այդ պաշտպանությունը գաղտնի է, և այդ դեպքում որևէ մեկը ներս մտնելու իրավունք չունի: Մնացած դեպքերում նման բան արձանագրված չի: Բայց նաև, եթե որևէ մեկը կա օտար՝ խորհրդի անդամներից բացի, դա արդեն գաղտնի չէ: Իսկ թե այդ օտարներն ովքե՞ր են, ժուռնալիստնե՞ր են, թե՞ դրսից են՝ ընկեր են, կամ ծանոթ են, կամ բարեկամ են՝ կարևոր չէ, դա արդեն համարվում է բաց պաշտպանություն:
-Այսինքն` այստեղ ինստիտուտի խնդիրն է եղել:
– Միա՛յն. մենք այստեղ անելիք չունեինք որևէ ձևով: Եթե մենք նախօրոք իմանայինք, որ դռները կփակեին և ժուռնալիստներին ներս չեն թողնի, գուցե մենք ինչ-որ բան ձեռնարկեինք: Չգիտեմ, թե ինչի՞ համար է դա արվել, նաև չեմ հասկանում ժուռնալիստների այդ բուռն հետաքրքրությունը: Ճիշտն ասած՝ ինձ համար էլ էր դա զարմանալի: Ես էլ և՛ շատ նեղված էի, և՛ շատ զարմացած էի, որովհետև կարծես հենց ժուռնալիստներին ներս չեն թողել, որովհետև ներսում լիքը օտար մարդ է եղել: Աշխատանքը դեռ ԲՈՀ չի եկել: Դրա համար մի քիչ շուտ է աշխատանքի մասին խոսելը: Պաշտպանությունից հետո գործը գալիս է ԲՈՀ, որից հետո նոր մենք նայում ենք թղթերը, տեսնելու՝ խախտում կա՞, թե՞ ոչ:
– Պաշտպանությունից հետո որքա՞ն ժամանակ հետո է աշխատանքը գալիս ԲՈՀ:
– Ընդհանրապես 15 աշխատանքային օր է, որը դեռ չի լրացել, որովհետև այս ամանորյա տոները մեջտեղ ընկան: Աշխատանքը գալուց հետո մենք կնայենք ֆորմալ փաստաթղթերում՝ խախտում կա՞, թե՞ չկա: Ես նորից եմ կրկնում, որ տվյալ դեպքում շատ հակասական է՝ դռները փա՞կ էին, և մարդ ներս չե՞ն թողել, թե՞…, չգիտեմ՝ ինչ ասեմ, ես էլ եմ շատ նեղված, շատ:
