«Զզվում եմ կուսակցությունից թռնողներից». Վարդան Ղուկասյան

Հարցազրույց Գյումրիի նախկին քաղաքապետ Վարդան Ղուկասյանի հետ

– Վերջին ավելի քան 10 տարիներին Նոր տարին դիմավորել եք` որպես քաղաքապետ: Այս անգամ` ոչ որպես քաղաքապետ, ինչպե՞ս դիմավորեցիք Ամանորը:

– Շատ լավ: Նոր տարին դիմավորել եմ սուրբ վայրում` Երուսաղեմում:

– Բայց խոսակցություններ կային, որ Դուք Ամանորը դիմավորել եք Ֆրանսիայի Նիցցա քաղաքում:

– Ոչ, սխալ են ասել:

– Իսկ ինչո՞ւ ընտրեցիք հենց Երուսաղեմը:

– Իմ հոգուն ավելի հարիր է Երուսաղեմը: Եվ հետո չէի եղել այնտեղ, ուզում էի մի անգամ գնալ, տեսնել Երուսաղեմը:

– Գյումրիի նոր քաղաքապետի աշխատանքին հետևո՞ւմ եք:

– Ոչ:

– Ինչո՞ւ:

– Ճիշտն ասած, հիմա սիրուն չէ, որ ես որևիցե բան ասեմ նոր քաղաքապետի մասին: Եթե ինչ-որ ինֆորմացիա է պետք նոր քաղաքապետի աշխատանքի մասին, ապա ժողովուրդը Ձեզ կասի: Ինձ սազական չէ, որ ես հիմա բան ասեմ:

– Դա ենթադրո՞ւմ է, որ ամեն դեպքում Դուք դժգոհություններ ունեք:

– Ճիշտն ասած, դժգոհություն ունենալ-չունենալը չգիտեմ, թե ո՞ւմ կարծիքն է դա, ինչ որ կա, հավանական է, որ կա՛մ կասեմ, կա՛մ չեմ ասի: Կապրենք` կտեսնենք:

– Իսկ հանդիպե՞լ եք Ս. Բալասանյանի հետ:

– Ոչ, ոչ: Ի՞նչն է Ձեզ հետաքրքրում:

– Օրինակ, Դուք` որպես 13 տարվա քաղաքապետ, բավական փորձ ունեք, քաղաքն ավելի լավ եք ճանաչում, կարող եք Ձեր առաջարկություններն անել:

– Բազում անգամ ասել եմ, որ եթե հանկարծ պետք լինի իմ օգնությունը, իմ խորհուրդը որևէ հարցի հետ կապված, մեծ հաճույքով` ես պատրաստ եմ ասելու, ներկայացնելու:

– Պարոն Ղուկասյան, քաղաքապետի ընտրություններից հետո լուրեր տարածվեցին, թե նոր քաղաքապետի պահանջով հետախուզվել է քաղաքապետարանի Ձեր աշխատասենյակը, որտեղ հայտնաբերվել են մի քանի գաղտնալսող սարքեր: Լսե՞լ եք այս մասին:

– Ճիշտն ասած, ես նմանատիպ լուրեր չեմ լսել, և ես ընդհանրապես նմանատիպ ապրելակերպ չեմ ունեցել: Հավանական է, որ եթե նույնիսկ այդպիսի բան է տեղի ունեցել, ուրեմն` պետք է փնտրել այլ մարդկանց մոտ:

– «Այլ մարդիկ ասելով»` ո՞ւմ նկատի ունեք:

– Այլ կառույցներ, այլ մարդիկ, այլ կազմակերպություններ: Ես գիտեմ, որ ես նմանատիպ ձևով չեմ ապրել և չեմ էլ ապրում:

– Նույնիսկ նշվում էր, որ 4 գաղտնալսող սարքեր են հայտնաբերվել Ձեր աշխատասենյակում:

– Պահ-պահ-պահ, ուրեմն` հավանական է, որ ես այնքան հետաքրքրություն եմ շարժել շատ կառույցների մոտ, որ ուզեցել են ինձ լսել:

– Այնուամենայնիվ, հետաքրքիր է` երբևէ մտածե՞լ եք, որ հնարավոր է` գաղտնալսեին Ձեր զրույցները:

– Ես միշտ ուզեցել եմ, որ ինձ լսեն, որպեսզի զգան, որ մենք ճիշտ ենք ապրում: Ես միշտ հնարավորություն եմ տալիս, որ անպայման ինձ մոտ շատ մարդիկ իրենց մասնիկն ունենան, տեսնեն, որ մեր ապրելակերպը շատ ճշմարիտ է, հայրենասիրական է, բարեպաշտական է: Երբ որ մարդը փակ է լինում, շատ հանելուկային է լինում, բայց երբ բաց է լինում, շատ ավելի գեղեցիկ է լինում:

– Այսինքն` Դուք թաքցնելու բան չունե՞ք:

– Թաքցնելու բան չունեմ, որովհետև ես ինքս եմ ապրում, որ թաքցնելու բան չունենամ:

– Պարոն Ղուկասյան, նաև նշում էին, որ քաղաքապետարանի Ձեր աշխատասենյակի կահույքն եք տարել Ձեր տուն:

– Դա հավանական է, որ Ձեր սարքած գործընկերներն են ասել, որ ինձ հետ նմանատիպ հարցերով խոսեք, որ ես կողոպտել եմ մի հսկա քաղաքապետարան: Կահույքից բռնած, ամեն ինչից բռնած` թողել ու դուրս եմ եկել: Հավանական է, որ Դուք գնացել-տեսել եք, բոլորդ էլ ինֆորմացված եք եղել` դա իմ ապրելաոճը չէ: Ով որ ասում է, որ ինձ այդպիսի հարցեր տաս, դա իր ապրած կյանքն է:

– Պարոն Ղուկասյան, դա գրեթե բոլոր լրատվամիջոցներն են գրել:

– Ախր, էնքան պրիմիտիվ բաներ ես ասում, որ ամբողջ աշխարհը գիտի, որ նմանատիպ բաներ չկա: Իմ ասելն էլ ինչո՞ւմ է կայանում:

– Վիրավորվո՞ւմ եք, որ, օրինակ, նման լուրեր են տարածվում Ձեր հասցեին:

– Զարմանում եմ, որ պետք է ավելի լուրջ հարցեր տաք` ինչերի հետևից եք ընկել: Դա մեր վրայով չէ:

– Քաղաքապետ չլինելուց հետո տևական ժամանակ է` չէիք պատասխանում լրագրողների հարցերին: Նեղացե՞լ էիք: Վիրավորանք զգո՞ւմ էիք:

– Ո՛չ նեղացած էի, ո՛չ էլ վիրավորանք էի զգում: Ձեզ ինչքան չպատասխանեմ, էնքան Աստծուն մոտ կլինենք:

– Շարունակո՞ւմ եք մնալ Հանրապետական կուսակցության շարքերում:

– Այո՛:

– Ըստ Ձեզ` ինչպիսի՞ն կլինեն նախագահական ընտրությունները:

– Շատ թափանցիկ: Ո՞նց է պահանջում օրենքը, Սահմանադրությունը` շատ նորմալ ընտրություններ կլինեն:

– Իսկ Ձեր դերակատարումը կլինի՞ այդ ընտրություններին:

– Շատ մեծ:

– Եվ ո՞րն է լինելու Ձեր դերակատարումը:

– Ես անպայման պաշտպանելու եմ Սերժ Սարգսյանի թեկնածությունն` իմ թիմակիցներով հանդերձ: Ովքեր վստահում-հավատում են ինձ, անպայման ուղղորդելու են նրան պաշտպանել Սերժ Սարգսյանի թեկնածությունը, որովհետև նա շատ ճիշտ է պահում երկրի արտաքին քաղաքականությունը, երկրի խաղաղությունը, մթնոլորտը, և ես գտնում եմ, որ նա ավելի ճիշտ ղեկավար է:

– Իսկ ՀՀԿ 13-րդ համագումարին հրավիրվա՞ծ էիք:

– Ճիշտն ասած, դա էական չէ, կարևոր չէ, ամենակարևորն այն է, որ ես կողմնակից եմ այդ որոշմանը:

– Ձեր պատասխանը ենթադրում է, որ Ձեզ չէին հրավիրել այդ համագումարին, թե՞ ուղղակի Դուք չէիք մասնակցում:

– Ճիշտն ասած, ես հոգով-սրտով եղել եմ էնտեղ և կողմնակից եմ եղել:

– Այսինքն` հանրապետությունում էիք, բայց ներկա չէի՞ք այդ համագումարին:

– Պայմանավորվեցինք` ես ասացի` հոգով-սրտով էնտեղ եմ եղել, բայց իմ ներկայությունն էդքան կարևոր չէ:

– Իսկ կարդացե՞լ եք այդ համագումարին Սերժ Սարգսյանի ելույթը:

– Օրինակ, ինչի՞ հետ է կապված, ի՞նչ եք ուզում իմանալ:

– Օրինակ այն, որ Ս. Սարգսյանն իր ելույթում խոսում էր կաշառակերության մասին, տգետներից ձերբազատվելու մասին:

– Այո՛, շատ ճիշտ է, կողմնակից եմ: Եվ այսօր տեսնո՞ւմ եք, որ մեր երկրում կաշառակերության չափերը շատ փոփոխական են, որ մենք ավելի վերելք ենք ապրում, օրենքը գերակայում է, և այդ թայֆաբազությունը-բանը, իհարկե, չի կարող հարյուր տոկոսանոց Ֆրանսիան լինել, բայց այն, որ մենք առաջընթաց տեսնում ենք` փաստ է:

– Իսկ կաշառակեր պաշտոնյաներ կամ տգետներ տեսնո՞ւմ եք Ձեր կուսակցության շարքերում:

– Ճիշտն ասած, նմանատիպ հարցերին չեմ ուզում պատասխանել:

– Չե՞ք ուզում վիրավորել Ձեր կուսակիցներին:

– Չեմ ուզում ընդհանրապես պատասխանել այդ հարցին: Դա ի՞նչ հարց է, որ ես պատասխանեմ դրան: Ամոթ էլ է, որ ես պատասխանեմ այդ հարցին: Ավելի լուրջ հարցեր տվեք, կպատասխանեմ:

– Պարոն Ղուկասյան, ինչպե՞ս կգնահատեք ընդդիմադիր թեկնածուների հնարավորությունները, նախագահական ընտրություններում: Օրինակ, նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանի, «Ժառանգության» ղեկավար Րաֆֆի Հովհաննիսյանի:

– Ոչ մեկին չեմ ուզում վատ բան ասել, ուղղակի ներկայիս պահին ասացի, որ ես պաշտպանում եմ Սերժ Սարգսյանի թեկնածությունը, և ինչ հնարավոր է` անպայման կծառայեցնեմ, որ մեր թեկնածուն հաղթանակ տանի: Ինչ վերաբերում է ընդդիմությանը, չեմ կարող իրենց հասցեին որևիցե բան ասել:

– Դուք` որպես քաղաքապետ, լավ տիրապետում եք ընտրազանգվածի կողմնորոշմանը, և կարո՞ղ եք ասել, թե ընդդիմադիր թեկնածուներն ինչ հնարավորություններ ունեն Գյումրիում:

– Մինչև էսօր առողջ ընդդիմություն չեմ տեսել: Այս պահի դրությամբ երկրում չեմ տեսնում ընդդիմություն, իսկ ընդդիմությունը շատ կարևոր է, դա պարտադիր է: Ցավոք սրտի, լուրջ ընդդիմություն չեմ տեսնում: Կարող է` մարդիկ կան, որ ընդդիմադիր են, բայց, ասենք, լուրջ գաղափարական, ծրագրային, որ երկրի շահերը պաշտպանեն, այլ ոչ թե պաշտոնի ձգտեն, պաշտոնի մեջ ինչ-որ խնդիրներ նկատի ունենան: Հայրենասեր, հավատքով մարդ շատ քիչ եմ տեսնում:

– Պարոն Ղուկասյան, Դուք ասացիք, որ կսատարեք Սերժ Սարգսյանին, իսկ երբևէ մտածե՞լ եք, թե ինչո՞ւ իշխանությունը ԲՀԿ-ական Սամվել Բալասանյանին գերադասեց ձեզանից:

– Ճիշտն ասած, չգիտեմ, թե իշխանությունները գերադասել են Բալասանյանին, բայց ես իմ հոժար դիմումով եմ դուրս եկել, որ մի քիչ հանգստանամ: Ուղղակի հեշտ չէ 13 տարի աշխատելը: Որոշակի ժամանակ դուրս եկա, որ մի քիչ հանգստանամ:

– Ի դեպ, ո՞րն եք համարում Ձեր 13 տարիների ամենամեծ ձեռքբերումը:

– Իմ 13 տարվա ամենամեծ ձեռքբերումն այն է, որ ես հիմա քայլում եմ փողոցով, և ինձ չեն անիծում, այլ ամենակարևորն` ինձ օրհնում են և ափսոսում: Դրանից մեծ ձեռբքբերում աշխարհի տակը չկա:

– Իսկ ամենամեծ կորուստն ու բացթողո՞ւմը:

– Ճիշտն ասած, ամենամեծ կորուստն ու բացթողումը ժողովուրդը պիտի հասկանա:

– Ձեր աշխատանքի մասին է խոսքը:

– Բացթողումն այն է, որ ավելի շատ բան կարող էի անել իմ մտավոր կարողություններով, և որպես գործունյա մարդ` ցավոք, տեղական ինքնակառավարման գումարները քիչ են` երկրում 4,5 % են, իսկ եթե շատ լինեին, ես ավելի շատ բան կանեի: Բայց, փառք Աստծո, հիմա ինչ որ արել եմ, ժողովուրդը տեսել և գնահատել է: Իսկ եթե որևիցե տեղ դնեն իմ թեկնածությունը, ես գիտեմ, թե ինչ կլինի:

– Այսինքն` Դուք դեռ պլաններ ունե՞ք:

– Ճիշտն ասած, ես հիմա ոչ մի բան չունեմ: Ես ցանկություն էլ չունեմ, չեմ էլ հետաքրքրվում պետական կառույցներ վերադառնալու, պաշտոնավոր դառնալու մասին: Եթե որևիցե մեկը կանչի, ասի, որ էսպիսի խնդիր կա, դու կարող ես լուծել այս հարցը, և եթե դա ժողովրդի, երկրի համար է, ապա միանշանակ կանեմ, բայց ես` անձնապես ինձ համար, չեմ էլ ձգտում աշխատել պետական կառույցում:

– ՀՀԿ-ից նեղացե՞լ եք:

– Ոչ, ես ընդհանրապես չեմ նեղանում: Սխալ բան է նեղանալ, փախնել, թռնել: Կարող է որոշակի ժամանակ հասկանան, բայց որ նույն միտքը, նույն գաղափարախոսությունը պետք է պահեն-պահպանեն` փաստ է: Զզվում եմ կուսակցությունից կուսակցություն թռնողներից:

– Պարոն Ղուկասյան, հնարավո՞ր է, որ մի օր գյումրեցիները պահանջեն Ձեր վերադարձը: Ի՞նչ կանեք այդ դեպքում:

– Ճիշտն ասած, հիմա ես այդ մասին ասելու բան չունեմ, և չեմ էլ ուզում աշխատել պետական կառույցներում: Դա ի խորոց սրտի եմ ասում: Ոչ սա ճարպկություն եմ անում, ասում, Հանրապետականին պաշտպանում եմ, որ ինձ գործ տան, այլ հավատա` ի խորոց սրտի չեմ ուզում պետական աշխատանք:

– Ինչո՞ւ:

– Ես ինձ ավելի ազատ եմ զգում բիզնեսի մեջ: Էսպես ձեռքերս ավելի ազատ են: Ես քաղաքապետ դարձա լոկ նրա համար, որ իմ քաղաքը ոտքի կանգնեցնեի էն ժամանակ և ասեի, որ տեսեք, որ առանց կուսակցական պատկանելության քաղաքը կարելի է ոտքի կանգնեցնել: Փառք Աստծո, դա ստացվեց: Եվ այսօր երկրորդ անգամ եմ կրկնում` կարելի է հարցնել մարդկանց և զգալ` արդյո՞ք ճիշտ եմ ասում, թե՞ ոչ:

– Ձեր հրաժարականից հետո հանդիպե՞լ եք Սերժ Սարգսյանի հետ:

– Ճիշտն ասած` ոչ: Բայց ի՞նչ կարևոր է դա, որ Ձեզ էդպես շատ է հետաքրքրում: Ես իրեն հարգում եմ` որպես հարազատ, որպես երկրի նախագահ, ես իրեն ընդունում եմ և կարող եմ և հանդիպել` դա ի՞նչ ասելու բան է:

– Թեև նշեցիք, որ ցանկություն չունեք զբաղեցնել պետական պաշտոն, բայց, այնուհանդերձ, խոսակցություններ կան, որ ընտրություններից հետո Ձեզ պետական պաշտոն են խոստացել:

– Ես նմանատիպ բան ոչ մեկի հետ չեմ պայմանավորվել, ոչ թե ինչ-որ լոբբինգ եմ անում, որ ինչ-որ բան առաջարկեն, Աստված վկա` ես ինձ պահում եմ հեռու, ու էսպես իմ ճանապարհով` իմ երկիրը սիրելով, իմ ժողովրդին սիրելով` իմ խաչը, իմ ավետարանը` ես ինքս առաջնորդվում եմ մինչև կյանքիս վերջ: Թե հետագան ինչ ցույց կտա` կապրենք-կտեսնենք, բայց ես ոչ մի բան ոչ մեկի հետ չեմ պայմանավորվել և չեմ էլ ուզում աշխատել պետական կառույցներում:

– Իսկ հիմա ինչո՞վ եք զբաղվում:

– Բիզնեսով: Ես 10-րդ դասարանից բիզնեսով եմ զբաղվում և կզբաղվեմ մինչև կյանքիս վերջ:

– Ի՞նչ բիզնես է:

– Տարբեր: Երբ որ նայեք իմ կյանքը, կտեսնեք, որ առաջին կոոպերատիվը Գյումրիում ես եմ ունեցել: Ֆերմերությամբ զբաղվել եմ 84 թվականից: Ունեցել եմ գուլպանասկեղենի հսկայական արտադրամաս: Էս քաղաքի առաջին օպերատորը կամ երրորդը` հավանական է` ես եմ եղել: Հացի մեծ արտադրամասեր եմ ունեցել, խանութներ եմ ունեցել: Ես մշտական գործով զբաղվող մարդ եմ: Առաջին ֆերմերն եմ եղել Շիրակի մարզում և մինչ օրս նորից զբաղվում եմ ֆերմերությամբ:

– Իսկ դա ընտանեկա՞ն բիզնես էր, թե՞ ինքներդ եք ստեղծել:

– Ե՛վ նա, և՛ նա:

– Իսկ Ձեր հրաժարականից հետո` հարկային վերահսկողությունը չի՞ ավելացել: Նոր քաղաքապետի օրոք` ի՞նչ վիճակում է Ձեր բիզնեսը:

– Ընդհանուր առմամբ, ես որ աշխատում էի, ասում էի, որ առաջին հարկերը ես եմ մուծում, հետո` եղբայրներս, հետո` ընկերներս, հետո` մնացածները: Եթե մենք հայրենասեր ենք, ինչի՞ պիտի առաջինը մենք չմուծենք հարկերը:

– Այսինքն` թե՛ Ձեր, թե՛ նոր քաղաքապետի օրոք` Ձեր բիզնեսը կայո՞ւն վիճակում է:

– Մենք էդքան թույլ մարդ չենք, որ որևիցե մեկը մի բան անի մեր նկատմամբ: Մենք երկրի քաղաքացի ենք և պաշտպանում ենք երկրի օրենքը և հանգիստ ապրում ենք: Առաջինը` հարկերդ մուծիր` հանգիստ ապրիր:

– Իսկ բարեգործություն անո՞ւմ եք:

– Միանշանակ` առանց դրա ես չեմ կարող ապրել:

– Կնշե՞ք, օրինակ, թե ի՞նչ եք արել:

– Ես հիմա չեմ ուզում քեզ ասել, թե ի՞նչ բարեգործություններ եմ արել: Նախ` ամոթ է, որ էդ հարցն ինձ տալիս ես` միայն Ամենափրկիչ եկեղեցին և Սուրբ Նշան եկեղեցին հերիք են, որ ես քեզ ասեմ, մնացածներն էլ չեմ ուզում թվարկել: Հիմա տես` Հայաստանի բոլոր եկեղեցիները մտնես, Գյումրվա մոմակալներ կան` էդ բոլորն իմ նվիրածներն են: Իհարկե, կան, որ իրենք էլ են դրել, բայց ես այդտեղ մասնակցություն ունեմ: Ես հիմա չեմ թվարկելու քեզ` ինչ եմ անում, ինչ չեմ անում` մի քիչ սիրուն չի, որ ասեմ: Հիմա, ասենք` Պողոսին օգնել եմ, 30 մարդու օգնել եմ, նրան տուն եմ առել, 17 հոգու բնակարան եմ գնել` սրանք չեմ ուզում ասել, իսկ մարդիկ կան, որ հեռուստատեսությամբ ցույց են տալիս, իսկ ես արել եմ, և մարդիկ գիտեն այդ մասին:

– Պարոն Ղուկասյան, իսկ ի՞նչ նորություն կա Ձեր որդու դեմ հարուցված քրեական գործից:

– Ինձանից պետք չի հարցնել, կարելի է զանգել համապատասխան կառույցներին, Ձեզ կասեն համապատասխան կառույցները` և՛ Դատախազության, և՛ Ներքին գործերի, և՛ մնացած-մնացածները:

– Համաձայն խոսակցությունների` Ձեր տղային ազատ արձակելու պայմաններից մեկը Ձեր լռությունն է:

– Ես չեմ էլ ուզում պատասխանել այդ խոսակցություններին: Ես ընդհանրապես չեմ ուզում լսել փողոցային խոսակցություններ: Եթե ռեալ, կոնկրետ բան կա` հարց տուր:

– Իսկ առաջիկայում ինչ-որ ծրագրերով հանդես գալո՞ւ եք: Ինչպիսի՞ն կլինի Ձեր ակտիվությունը:

– Ես ընդհանրապես միշտ էլ ակտիվ եմ, ուղղակի ձեզ հետ (նկատի ունի լրագրողներին.- Մ.Մ.) շփվել չեմ սիրում:

– Մեզ չե՞ք սիրում:

– Ձեզ սատանան չի սիրում, ո՞ւր մնաց` ես սիրեի: Քո ամբողջ հարցերը բանսարկություն էին: Մի հատ նորմալ մարդկային, ազգի հետ կապված հետաքրքիր բան չլսեցի, բացի դավադրական, խանդի, իրար կպնելու մասին հարցերից:

– Դա մեր իրականությունն է:

– Ես կուզեի չորրորդ իշխանությունը տեսներ ոչ թե նմանատիպ իրականություն, այլ ես կուզենայի տեսնել այլ իրականություն:

– Ցավոք, դա է մեր իրականությունը:

– Ցավոք սրտի, ես կուզենայի այլ մարդկանց տեսնել ձեզ մոտ: Եթե այլ մարդիկ լինեին ձեր մոտ, ինձ գլխին կդնեիք-կպտտեցնեիք: Ցավոք, երբ որ դուք էդքան հարձակվեցիք ինձ վրա ձեր կառույցներով, ես զարմացա և մինչև օրս էլ չեմ հասկանում դրա պատճառը: Ով որ ժողովրդական է, նրան քարկոծում եք, ով որ սատանայական է` նրան պաշտպանում եք: Էս ի՜նչ հետաքրքիր չորրորդ իշխանություն է: Մեծամասնության կարծիքն այլ է ձեզ համար:

Ինչի՞ եք նման ձևով մոտենում ժողովրդի ընտրյալին, ժողովրդի կողմից հարգանք ունեցող մարդուն, հայոց ազգի մարդկանց, դրա համար էլ էսօր այնպիսի մարդկանց են ցույց տալիս հեռուստատեսությամբ, որ նրանց պետք է զրկել մայրական իրավունքից, որ նրանց ընդհանրապես չի կարելի եթեր թողնել այդ ժարգոնով, այդ այլանդակ պահերով: Ցավում եմ, որ դուք ա՜յ դա եք տեսնում:

– Եվ ինչի՞ պակաս ունի հասարակությունը:

– Ճշմարտության և հավատի:

– Իսկ կասե՞ք` որտե՞ղ է դրա աղբյուրը:

– Դրա աղբյուրը համբերատարության մեջ է, մեկ էլ եկեղեցու:

«168 ԺԱՄ»