Երբ ուրիշներն էլ ռետրոսպեկտիվ փիլիսոփայում են, թե բա՝ «մայիսի 8-ին էլ չընտրեիք, գնայինք ընտրության, և Նիկոլը վարչապետ չէր դառնա», մի քանի շերտով համ իրենք են խճճվում, համ ձեզ խճճում։ Էդ Նիկոլին 2018-ի գարնանը հնարավոր արտահերթ ընտրություններին չէին ընտրելու, հա՞։ Էյֆորիան անցած կլիներ, հա՞։ Աչքներդ կբացվեր, հա՞։ Լո՞ւրջ։
Առաջինը գլոբալն է. ակնհայտ է, որ երկու գերտերությունների միջև շփումների վերականգնումը՝ ընդհանրապես, և ուկրաինական ճգնաժամի լարվածության թուլացումը՝ մասնավորապես, կթեթևացնեն թեժ գեոպոլիտիկ մթնոլորտը, որի քայքայիչ ազդեցությունը զգացվում է նաև Հարավային Կովկասում։
2014 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանը, շնորհիվ նախկին իշխանությունների հսկայական աշխատանքի, դարձավ Եվրոպական Միության GSP+ առևտրային ռեժիմի շահառու։ Այդ ռեժիմով հայկական ապրանքների երկու երրորդն ազատվում էր մաքսատուրքերից։ Սակայն նույնիսկ այդ արտոնյալ պայմաններում ԵՄ-ն չդարձավ հայկական էքսպորտի հիմնական ուղղություն։
«Մոսկվա-Բաքու հարաբերությունների լարումը կանխատեսել էի դեռ 3 տարի առաջ։ Ակնհայտ էր, որ Ալիևն օգտագործելու է Նիկոլի հակառուսականությունը Մոսկվայից բարեհաճ վերաբերմունք և բոնուսներ ստանալու համար՝ հոգու խորքում ատելով Պուտինին նույնիսկ ավելի, քան Փաշինյանը»։
Պատկերացրեցի՞ք նրա ասածի ողջ ողբերգականությունն և նրա քարոզիչների ողջ անբարոյականությունը։ Ի դեպ, ֆիքսեք նաև աշխարհի թիվ մեկ և ամենաուժեղ կայսրությունում արված նրա մեկ այլ անհեթեթ հայտարարությունը. «Բացարձակապես տարբեր բաներ են, երբ կայսրության քաղաքացի ես ու երբ անկախ ու ժողովրդավարական երկրի քաղաքացի ես»։ Պատկերացնո՞ւմ եք ամերիկյան վերնախավի դեմքը՝ սա լսելիս»։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են սահմանազատման անվան տակ Հայաստանի մասնատման ծրագրին, մասնավորապես՝ Կիրանց-Ոսկեպար ճանապարհի հնարավոր զիջմանը, նաև՝ ԱՄՆ այցի ընթացքում Փաշինյանի մի շարք պետականադավ հայտարարություններին, պարտությունը՝ որպես հաղթանակ, Արցախը՝ որպես բեռ, Հայոց ցեղասպանության հիշողությունը՝ որպես խոչընդոտ ներկայացնելու փորձերին։
«5 հարց՝ Արմեն Աշոտյանին» հեռակա զրույցի շրջանակներում ՀՀԿ փոխնախագահ, քաղբանտարկյալ Արմեն Աշոտյանն այս շաբաթ անդրադարձել է Նիկոլ Փաշինյանի ասուլիսի կարևոր թեմաներին:
«Պարոն Աշոտյան, Դուք թեպետ ուշադիր հետևում եք Նիկոլի ցանկացած ակտիվությանը, Ձեր գնահատականներում մի տեսակ արհամարհում եք նրա և Աննա Հակոբյանի «ընտանեկան փոդքաստը»։ Ինչո՞ւ»:
«Իշխանափոխություն։ Իսկ մինչ այդ և դրան զուգահեռ՝ մշտապես հիշել, հիշեցնել և պահանջել։ Ցանկացած առիթով։ Երկրի ներսում և դրսում։ Տեղական իշխանիկներից և դրսի չինովնիկներից։ Հետապնդեք այդ հարցով նիկոլական պատգամավորներին, նախարարներին, արտասահմանյան պատվիրակություններին և հավատարմագրված դեսպաններին։ Հարցազրույցներով, ելույթներով, նամակներով, ցույցերով, պիկետներով, ակցիաներով, ֆլեշ-մոբերով»։
Կրկնեմ, Հայաստանը Սերժ Սարգսյանի օրոք ԵՄ անդամության համար պարտադիր Կոպենհագենյան չափորոշիչներով շատ ավելի մոտ էր եվրոստանդարտներին, քան այսօր։ Եվ սա փաստական, ոչ թե քաղաքական պնդում է։
Համոզված եմ, որ սահմանազատման պրոցեսի հաջորդ փուլը լինելու է այն սահմանային հատվածում, որտեղ Բաքվին է ձեռնտու, մինչ այս պահը այդպես է եղել, այդպես էլ գնալու է, քանի որ հայկական իշխանությունները «ոչինչ չենք զիջում» լոզունգի տակ զիջում են ամեն հնարավորը։ Հայաստանի վրա հարձակվելու պնդումների համար էլ, ցավոք սրտի, հիմքեր կան: Պետք է վերլուծել տարածաշրջանի իրողությունները, և որոշակի պատկերացում կունենանք իրավիճակի վերաբերյալ։
Քանի դեռ այս վարչախումբը պաշտոնավարում է, ներքին երկփեղկումն ու պառակտվածությունը շարունակվելու է։
Թշնամիների հետ բանավոր պայմանավորվածություններին հաջորդելու է այս իշխանության երազած «Նոր Հայաստանը», այն կարելի է անվանել բուտաֆորիկ պետություն, որտեղ ամեն ինչ կլինի ինքնախաբեության ծիրում։
«Ռուսաստանը Զախարովայի շուրթերով տվեց իր համաձայնությունը՝ լուծարելու ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ Փաստորեն Ալիևի հերթական նախապայմանն իրականացման եզրին է։ Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք սա»:
«Ակնհայտ է, որ Նիկոլ Փաշինյանը նպատակ ունի կարճաժամկետ առումով նախընտրական շեմին մաքրել իրեն մեղքերից, մեկը՝ Արցախի հանձնումն էր։ Իսկ երկարաժամկետ առումով՝ պատմության մեջ մաքրել անունը, սակայն այդ փորձերն ապարդյուն են։ Մարդկությունը չի ստեղծել նման ժավել, որով կարելի է մաքրել Նիկոլի այդ խարանը»։
«Ցանկացած օրագիր խիստ անձնական երևույթ է, խիստ ինտիմ։ Այն ամբողջությամբ հրապարակելու որոշումն էլ կարող է կայացվել կա՛մ հետմահու, կա՛մ որևէ շահի ակնկալիքով, կա՛մ, եթե այն իրոք ինչ-որ յուրահատուկ և ունիկալ արժեք կամ փորձ է պարունակում»։
Ընդամենը երեք տարի առաջ անհնար էր պատկերացնել «Ջերմուկի ինքնապաշտպանական մարտեր» արտահայտությունը։
««Սերժն ա բերել Նիկոլին» ասողների 99%-ը «մերժել է Սերժին» 2018թ.-ին։ Նրանց միավորում է կոլեկտիվ սխալը, անհատական մեղքը, անձնական թուլհոգությունը։ Ուստի զարմանալի կլիներ, եթե ձեր մատնանշած շրջանակներին միավորեր ոչ թե մեր դեմ պայքարը, այլ երկրի ապագայով մտահոգությունը։
Այսօր քաղաքացին բառի բուն իմաստով թալանվում է գրեթե ամենօրյա ռեժիմով․ մեկ տարի առաջ Երևանում 13-15 անգամ թանկացավ կայանման վճարը՝ «կարմիր գծերի փողը»․ նախկին տարեկան 12.000 դրամի փոխարեն՝ Երևանի կենտրոնում կայանելու համար այսօր քաղաքացին վճարում է 160.000 դրամ (իսկ եթե վարորդը վճարում է ոչ թե միանվագ շատ-շատերի համար անհասանելի 160.000 դրամը, այլ յուրաքանչյուր ամիս՝ 18.000 դրամ, ապա տարեկան արժեքը կազմում է 216.000 դրամ)։
«Փաշինյանի նման զառանցանքները չեն տեղավորվում ո՛չ իրականության, ո՛չ բարոյականության սահմաններում, ինչը բազմիցս ապացուցել եմ թե՛ փաստական տվյալներով, թե՛ Սերժ Սարգսյանի թողած բանակցային ժառանգությամբ, թե՛ Նիկոլի նախկին հայտարարություններով, թե՛ միջազգային դերակատարների գնահատականներով։
Բանաստեղծ Հուսիկ Արան խելագարության է նմանեցնում Նիկոլ Փաշինյանի մտածողությունը, որն ազգ-բանակ կոնցեպտը համարում է ազգ-նահատակ բանաձևի շարունակություն:
«Սրանց կռիվը հայկական ինքնության դեմ համակարգային է և չի սահմանափակվում միայն ներկայով։ Սրանք բացահայտ մարտնչում են նաև մեր անցյալի դեմ։ Նիկոլը հայ ժողովրդին հայտարարել է «հիշողության պատերազմ», փորձելով այդ կերպ հարմարեցնել մեր պատմությունն Անկարայում նախագծած «ապագային»։ Որովհետև պատմական հիշողությունն է մեծապես ազդում երկրների արտաքին և ներքին քաղաքականությունների վրա։
Տնտեսագետ-վերլուծաբան Լիլիա Ամիրխանյանը 168․am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով առկա հարկային քաղաքականությանը, նկատեց․ «Այսօր մենք ունենք հարկային վարչարարության բավական խիտ փուլ՝ շրջանառության հարկատեսակի հետզհետե չեղարկում, հարկադրույքների ավելացումներ այլ ուղղություններով, գույքահարկի սպասվող շարունակական թանկացում և այլն»։
«Նա ասում է՝ քանդում եմ պատմական Հայաստանը, այն արժեհամակարգը, որի վրա հիմնված է պատմական Հայաստանը։ Իսկ իրականում Փաշինյանը քանդում է իրական Հայաստանը, որովհետև այն Հայաստանը, որը կարող է հետաքրքրություն առաջացնել աշխարհում, հիմնված է հենց այն արժեհամակարգերի ու իդեոլոգիայի վրա, այդ թվում` պատմական Հայաստանի, որը գոյություն ուներ և որը, ի վերջո, ներառված է հռչակագրում՝ Ցեղասպանություն, Արցախ, վերամիավորման գաղափարախոսություն, Անկախ Հայաստան, կրոն․․․»։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն ամփոփում և վերլուծում են շաբաթական լրահոսը։
«Փաստորեն «իզմ»-եր ժխտող Նիկոլը երկար տարիների խարխափումներից, դեգերումներից հետո գտավ իր ամենահարազատ «իզմ»-ը. դա լափիզմն է: Կառուցել պետության գաղափարախոսությունը միայն ուտելու վրա՝ նշանակում է, որ ըստ Մասլոուի բուրգի՝ պետության 8-9 ֆունկցիաներից, կարիքներից երաշխավորել ամենաբազայինն ու վերջ»,- 168.am-ի հետ ավանդական հարցուպատասխանի ժամանակ իր գործով դատական նիստից հետո ասաց քաղբանտարկյալ Արմեն Աշոտյանը:
Մարտի 1-ի գործով տուժողների իրավահաջորդների ներկայացուցիչ, փաստաբան Սեդա Սաֆարյանը, որը կառավարության առաջարկով և ՔՊ ընտրությամբ 2022 թվականի դեկտեմբերից ստանձնեց ՍԴ դատավորի պաշտոնը, 2023 թվականին նոր գույք է գնել։ Գնումն արժեցել է 49 միլիոն դրամ։
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծման հանձնաժողովների կանոնակարգը կամայականություն է ստեղծում՝ կսահմանազատեն և կսահմանագծեն այնպես, ինչպես ուզում են։
Այս իշխանությունը ոչ միայն հայրենիքից կտորներ է հանձնում, այլև կասկածի տակ է դնում այստեղ ինքնուրույն պետություն ունենալու մեր իրավունքը։
