Խորհրդային ժամանակաշրջանում՝ հատկապես 1920-1930-ական թվականներին, պետական գաղափարախոսության առանցքային ուղղություններից մեկը հակակրոնական քարոզչությունն էր, որի նպատակն էր աստիճանաբար թուլացնել քրիստոնեության և եկեղեցու հոգևոր ու հասարակական ազդեցությունը։
Թոնդրակյան շարժման պատմությունը, հետևաբար, ոչ միայն անցյալի աղանդավորական երևույթ է, այլև կենդանի հիշեցում, որ ազգային միասնականության, հավատքի և պետականության միջև պատնեշ դնելը կարող է մեզ կրկին կանգնեցնել նույն վտանգի առաջ, որի վկայությունը մենք արդեն ունեցել ենք անցյալում:
