Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը շուտափույթ քաղաքական կարգավորման կարիք ունի: Այս մասին հայտարարել է Եվրոպական խորհրդի նախագահ Դոնալդ Տուսկը՝ Բրյուսելում ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպմանը հաջորդած ասուլիսում:
«1992 թվականից սկսած ստեղծվել է մի համակարգ, որը կոնֆլիկտը կառավարելու համար է: Մեզ մոտ անընդհատ խառնում են Մինսկի գործընթացը՝ համարելով կոնֆլիկտը կարգավորելու համակարգ, բայց դա կոնֆլիկտը կառավարելու համակարգ է»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ նման տեսակետ հայտնեց «Ղարաբաղ» կոմիտեի անդամ Աշոտ Մանուչարյանը:
«Եթե մենք մոտ ապագայում չունենանք մի վիճակ, երբ Եվրախորհրդարանն Ադրբեջանի պատգամավորներին մատով ցույց տա, ուրեմն մենք կարող ենք հերթական անգամ արձանագրել, որ մեր խորհրդարանական դիվանագիտությունը շատ լուրջ կաղում է և չի կարողանում իր առջև դրված խնդիրները լուծել»։
«Կարնեգի» հիմնադրամի հարավկովկասյան հարցերով փորձագետ, քաղաքագետ Թոմաս դե Վաալը կարծում է, որ Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական խոշորամասշտաբ ռազմական գործողությունների վերսկսման ռիսկը բարձր է մնում։
«Գիտեք, էդպես ասել` ով է առաջին համար, ով վերջին համար… Վերջին հաշվով պետք է մտածեք հետևյալի մասին, որ սա նոր ընտրական կարգ է և աստեղ խնդիրը չի վերաբերում ով է առաջինը, ով վերջինը: Պարզապես նստել, քննարկել ենք, գտել ենք, որ առաջին համարը լինեն մարդիկ, որ հնարավորություն ունեն ըստ ամենայնի ներկայացնեն ՀՀԿ գործունեությունը: Ես չեմ կարծում, որ կխանգարի, որովհետև հիմնական գործը` պաշտպանության գործը, շտաբի ղեկավարի վրա է դրված, իսկ նա քաղաքացիական պաշտոն է, բնականաբար այդ ամեն ինչը տեսնում է, հետևում է և փորձում է լուծումներ տալ: Իհարկե, շատ դժվար է, բայց նա առավոտից գիշեր աշխատանքի մեջ է»:
«Արդեն տեսանելի է, որ ներքաղաքական դաշտում մենք ունենք մի իրավիճակ, երբ իշխող կուսակցությունն ու նրան սատարող ուժերը բավական ակտիվ օգտագործում են ադմինիստրատիվ և քարոզչական ռեսուրսները, իսկ ընդդիմադիր կամ չափավոր ընդդիմադիր դաշտը, չէի ասի, թե ի վիճակի է ինչ-որ քաղաքական ալիք առաջացնել, որը կարող է շոշափելի ազդեցություն ունենալ արդյունքների վրա: Իհարկե, մենք մոտակա շաբաթների ընթացքում կլսենք բոլոր հնարավոր և անհնարին հայտարարություններ, մեղադրանքներ, դա այդ մի ամսվա առանձնահատկությունն է, բայց ես չեմ կարծում, որ արդյունքները այդքան էլ զարմանալի լինեն հասարակության համար»:
«Կողմերը փորձում են ավելացնել զգոնությունը, նաև նոր միջոցներ են օգտագործում՝ տեխնիկայի և մարտավարության առումներով, ու այս ամենը վկայում է այն մասին, որ եթե ոչ լայնամասշտաբ, ապա ապրիլյան սրացման նման սրացման հավանականությունը բավականին մեծ է»:
«Սահմանային վերջին միջադեպերը դատապարտելի են, բայց նաև մեր զինված ուժերի և հասարակության համար հնարավորություն է եղել ցույց տալու, որ մեր ներքին խնդիրները, զարգացումները չեն կարող ջլատել մեզ, շեղել մեր ուշադրությունը մեր գերակայություններից, անվտանգային խնդիրներից, և Արցախի Հանրապետությունն անպաշտպան չի մնալու այն պատճառով, որ Հայաստանը զբաղված է խորհրդարանական ընտրություններով»։
«Ադրբեջանի ՊՆ-ն վերջապես այսօր հրապարակեց փետրվարի 25-ին՝ իր իսկ կողմից ձեռնարկած հարձակողական գործողությունների արդյունքում ունեցած զոհերի անունները, բայց նաև «չմոռացավ»՝ կողմերի միջև կորուստների մասով «հավասարակշռությունը» պահպանելու համար, հարակից տարածել մի ապատեղեկատվություն, համաձայն որի, իբր անցած գիշեր հայկական կողմը Թալիշի ուղղությամբ ձեռնարկել է հարձակում և «կորուստներ կրելով հետ շպրտվել»:
Իրանական IRNA գործակալության հաղորդմամբ՝ Իրանի ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Բահրամ Կասեմին հանդես է եկել հայտարարությամբ՝ կոչ անելով Հայաստանին և Ադրբեջանին զսպվածություն ցուցաբերել և Լեռնային Ղարաբաղում իրավիճակը կայունացնել երկխոսության և բանակցությունների միջոցով։
Փոխվելու են զենքերն ու նրանց տրամաչափերը, տեխնիկան ու տեխնոլոգիաները, եթե այն դիտարկում ենք որպես ռազմական գործողություն, ապա այն ժամանակ առ ժամանակ տեղի է ունենալու: Լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ վերսկսելու պայմանները տեսանելի չեն:
Եեկ ադրբեջանական դիակների տարհանման գործընթացը չի իրականացվել ոչ թե արցախյան, այլ ադրբեջանական կողմի մեղքով, քանի որ վերջինս խախտել է բանակցությունների ընթացքում նախապես ձեռքբերված պայմանավորվածությունը:
Փետրվարի 26-ին և լույս 27-ի գիշերը արցախա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծի ողջ երկայնքով հակառակորդը հրադադարի պահպանման ռեժիմը խախտել է ավելի քան 85 անգամ, որի ընթազցքում, հայ դիրքապահների ուղղությամբ, արձակել է շուրջ 1150 կրակոց: Առավել ինտենսիվ խախտումներ են արձանագրվել արևելյան, հյուսիսարևելյան և հյուսիսային ուղղություններում:
ՀՀ ՊՆ գլխավոր շտաբի նախկին պետ (1992-1995 թթ.), 1993 թ. պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար, գեներալ-լեյտենանտ Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը «Առաջին լրատվական»-ի հետ հարցազրույցում խոսել է արցախա-ադրբեջանական շփման գծում տիրող իրադրության մասին:
ՀՀ նախկին արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանը վերջերս հայտարարել էր, թե Հայաստանի և Ղարաբաղի՝ մի պետություն լինելու գաղափարը լրիվ իրականանալի է։ 168.am-ը Վ.Օսկանյանից հետաքրքրվեց, թե այդ դեպքում ինչո՞ւ իր պաշտոնավարման տարիներին այդ գաղափարը կյանքի չի կոչել։
Արցախի պաշտպանության նախարարությունն անդրադարձել է Ադրբեջանի փետրվարի 25-ին տարածած հերթական ապատեղեկատվությանն՝ առաջարկելով այն ընդունել որպես ադրբեջանական քարոզչամեքենայի հերթական չհաջողված քարոզչական հնարք՝ կից «բեմադրությամբ»:
Թալիշ գյուղում ոչ մի կորուստ ու վնաս չի արձանագրվել, այդ թվում 18 արկի արձակման հետևանքով: Այս մասին հայտնում է ԱՀ վարչապետի մամուլի խոսնակ Արտակ Բեգլարյանը:
Արցախի ՊԲ մամուլի քարտուղար Սենոր Հասրաթյանը Ֆեյսբուքի իր էջում գրառում է կատարել անդրադառնալով ադրբեջանական կողմի ապատեղեկատվությանը, թե իբր փետրվարի 25-ին խոցել են հայկական ԱԹՍ և մեկ երկարաժամկետ կրակակետ, իսկ օրվա վերջին իբր արկակոծության են ենթարկել ՊԲ առաջնագիծն ու մերձակա խորության տարածքները:
Փետրվարի 25-ին և լույս 26-ի գիշերը արցախա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծի ողջ երկայնքով հակառակորդը 122մմ Դ-30 հաուբից և Դ-44 տիպի հրանոթներից, ականանետերից ու նռնականետերից շարունակել է ինտենսիվորեն խախտել հրադադարի պահպանման ռեժիմը՝ հայ դիրքապահների ուղղությամբ արձակելով ավելի քան 2200 կրակոց:
«Հակամարտող կողմերը նկատում են ծանր զինտեխնիկա շփման գծին մոտ, ապա՝ դրա տեղաշարժ, ստորաբաժանումների կուտակումներ, և այլն, և այլն, սա մեկ օրում տեղի չի ունենում, ուստի այն համոզմանն եմ, որ որևէ կողմի համար անակնկալ հարված կամ պատերազմի անակնկալ մեկնարկ չի կարող լինել»:
Բացի ռազմական պատասխան գործողություններից, Մ.Սարգսյանի կարծիքով՝ հայկական կողմը պետք է դիվանագիտական աշխատանք կատարի և շարունակի ապրիլյան պատերազմից հետո որդեգրած քաղաքականությունը, բազմաթիվ հայտարությունները։
«Մենք այստեղ՝ տեղում ենք ծանոթանալու Արցախում կատարված և կատարվելիք գիտական աշխատանքներին»,-մասնավորապես ասել է Լ. Թավադյանը:
Հանդիպման ժամանակ ռազմական կցորդներին տեղեկատվություն է ներկայացվել փետրվարի 24-ի լույս 25-ի գիշերը արցախա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում հակառակորդի ձեռնարկած դիվերսիոն ներթափանցման փորձերի, դրանց կասեցման ու հակառակորդի կրած կարուստների, ինչպես նաև առաջնագծում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ:
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության կողմից այսօր տարածված տեղեկատվությունն ու դրան կից տեսանյութն առ այն, թե իբր Թալիշի հատվածում շարքից հանվել է արցախյան ուժերին պատկանող անօդաչու թռչող սարք և երկարաժամկետ կրակակետ (ДОТ), իրականությանը չի համապատասխանում:
Արցախի հանրապետության պաշտպանության նախարարության մամուլի ծառայությունը ձեզ է ներկայացնում գիշերվա ընթացքում հակառակորդի կողմից արևելյան ուղղությամբ ձեռնարկված դիվերսիոն ներթափանցման փորձի մասին վկայող երկու տեսագրություն: Առաջին տեսանյութում երևում է Ակնայի ուղղությամբ
Մենք՝ ԱԺ «Արցախի հանրապետություն-Եվրախորհրդարան» բարեկամական խմբի պատգամավորներս, կոչ ենք անում միջազգային կառույցներին, հասարակական ու քաղաքական գործիչներին համարժեք քայլերով զսպել Ադրբեջանի հակաիրավական և հակամարդկային քայլերը, որոնք ամենաթողության տպավորություն են ստեղծում Բաքվի իշխանությունների մոտ և մեծապես վնասում ղարաբաղյան հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորմանը:
Արցախի հանրապետության պաշտպանության նախարարության մամուլի ծառայությունը ձեզ է ներկայացնում գիշերվա ընթացքում հակառակորդի կողմից արևելյան ուղղությամբ ձեռնարկված դիվերսիոն ներթափանցման փորձի մասին վկայող երկու տեսագրություն:
Ադրբեջանի կողմից Արցախի հետ շփման գծում իրավիճակի սրումը սահմանային նոր լարված իրավիճակ է ստեղծել։ Լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ այս մասին ասաց քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը՝ հավելելով, որ այս առումով Ադրբեջանի քաղաքականությունը շարունակական է. այսօր էլ նույնն է, ինչ եղել է 1991-1992 թվականներին։
Ադրբեջանը, հավատարիմ իր հանցագործ քաղաքականությանը, շփման գծում լարում է իրավիճակը՝ օգտվելով առիթից, որ Հայաստանը թևակոխում է ընտրական գործընթացների փուլ: Հակառակորդը գտնում է, որ դա իր համար լավ առիթ է սրել իրավիճակը, ինչը հանցագործ մտադրություն է:
Գիշերը շփման գծի հարավարևելյան և արևելյան ուղղություններով Ադրբեջանի կողմի ձեռնարկած հարձակման ժամանակ ադրբեջանական կողմը տվել է առնվազն հինգ զոհ:
