«Շատերը սկսում են հասկանալ, որ ոչ բոլորն են ստանալու այն դիվիդենտները, որը գուցե ակնկալում էին Հայաստանի պարտությունից և այդ պարտությունը ձևակերպած իշխանության վերարտադրությունից»

Նիկոլ Փաշինյանը Մոսկվայում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպումն արդյունավետ է անվանել։  «Այսօր հանդիպեցի Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ: Հանդիպումը շատ արդյունավետ էր: Մենք քննարկեցինք երկկողմ օրակարգը և իրավիճակը տարածաշրջանում: Մենք կշարունակենք շփումները ձեռք բերված պայմանավորվածությունները կյանքի կոչելու համար»,- գիշերը Twitter-ում գրել է Ն. Փաշինյանը:

Իսկ թե որքանո՞վ է արդյունավետ անցել Փաշինյանի հերթական մոսկովյան այցը և ի՞նչ հավանական թեմաներ են քննարկվել օրակարգից դուրս՝ հարցերը հասարակական ու քաղաքական քննարկումների ծիրում են: Ի դեպ, այդ քննարկումները ոչ միայն տարածաշրջանային զարգացումների, այլև ներիշխանական վերադասավորումների մասին են. այդ համատեքստում անգամ լուրեր են շրջանառվում, որ Փաշինյանը գուցե «անսպասելի» հեռանա:

Քաղաքագետ Վիգեն Հակոբյանը, սակայն, չի շտապում դրա վերաբերյալ հապճեպ դիտարկումներ անել:

«Ընդհանուր առմամբ, նման կտրուկ անցումների համար պետք է բավականին լուրջ  փոփոխություններ լինեն այն աշխարհաքաղաքական կոնսենսուսի շուրջ, որը ձևավորվել էր մեր ընտրությունների արդյունքների, իշխանության վերարտադրության  վերաբերյալ,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետը՝ միաժամանակ չհերքելով փաստը, որ այդ հիշյալ կոնսենսուսն ակնհայտորեն ճաքեր է տվել, որովհետև կան ուժային կենտրոններ, որոնց շահերը պատերազմից հետո սկսում են փոխվել,- Շատերը սկսում են հասկանալ, որ ոչ բոլորն են ստանալու այն դիվիդենտները, որը գուցե ակնկալում էին Հայաստանի պարտությունից և այդ պարտությունը ձևակերպած իշխանության վերարտադրությունից: Բայց հիմա խոսել այն մասին, որ դա կարող է մեխանիկորեն բերել ներիշխանական ճեղքերի կամ որոշակի տրանսֆորմացիաների, դեռևս վաղ է:

Կարծում եմ՝ կա ինչ-որ պրոցես, ինչը նաև իշխանություններն են հասկանում և հենց այդ պատճառով նաև շտապում են (այդ թվում՝ ՏԻՄ ընտրություններում տարբեր հնարքների միջոցով) ամրապնդել իրենց դիրքերը, բայց թե այդ պրոցեսն ինչի կբերի, դեռևս պետք հետևենք: Այն, ինչ քննարկվել է Մոսկվայում, կարելի է ենթադրել՝ նաև այդ մասին էր: Այսինքն՝ ՌԴ-ին, բնականաբար, կարող է մտահոգել, որ կոնսենսուսային իրավիճակի փոփոխման հետ կապված իրենց հաշվարկներն ինչ-որ չափով գուցե խաթարվեն. այդ պատճառով կարևոր էր, որպեսզի Մոսկվա կանչեն Հայաստանի ղեկավարին և, ըստ էության, փորձեն երաշխիքներ ստանալ, քանի որ Հայաստանի ղեկավարը հայտնի է իր ոչ կայուն վարքագծով»:

Ըստ Վիգեն Հակոբյանի՝ ՌԴ-ն ընկալում է, որ աշխարհաքաղաքական պայմանավորվածություններում առաջացած ճեղքի պայմաններում և ՀՀ իշխանությունների վարած քաղաքականության պատճառով Հայաստանի մի մասը՝ Սյունիքի ռեգիոնը, աստիճանաբար նմանվում է Սիրիայի, ասել է թե՝ աշխարհաքաղաքական և ռեգիոնալ շահերի բախման կետ է դառնում, որի պարագայում շատ կարևոր է, ի վերջո, հասկանալ՝ ինչ կարելի է սպասել ՀՀ այսօրվա ղեկավարից:

Նա, ի դեպ, կարծում է, որ նման իրավիճակը փակուղի լինելուց զատ՝ նաև նոր հնարավորություններ է ստեղծում, սակայն դրանից շահած դուրս գալու համար պետք է ունենալ համապատասխան պոտենցիալ. «Որպեսզի դու կարողանաս նման բարդագույն խաղերում խաղալ աշխարհի և ռեգիոնի գերտերությունների հետ, պետք է ունենաս համապատասխան անհատական պատրաստվածություն, թիմ, որն ունակ է ալֆան օմեգայից տարբերել, ուժեղ դիվանագիտություն, որը կկարողանա դրա մեջ խաղալ, և այնպիսի ռեսուրսներ, որոնք կարող են դառնալ քո բանակցային ռեսուրսները: Կարծում եմ՝ մենք ոչ մի կետով չունենք իրավիճակի բարդությանը համապատասխանող ո՛չ անհատ, ո՛չ թիմեր, էլ չեմ խոսում պատերազմում պարտվածի ցցուն կոմպլեքսի մասին:

Եվ հենց այդ պատճառով էինք դեռ մեկ տարի առաջ նշում բանակցողի փոփոխության անհրաժեշտության մասին, քանի որ բոլոր այն վատ կանխատեսումները, որոնք արվում էին, իրենք, ըստ էության, արդարացան, և մեր վիճակն անցյալ տարվա պարտությունից հետո շատ ավելի բարդ է հիմա, որովհետև այժմ սեղանին դրված է Սյունիքի հարցը և Հայաստանը՝ Սիրիայի չվերածվելու խնդիրը»:

Հիշեցնենք՝ Ռուսաստանի Դաշնություն կատարած աշխատանքային այցի շրջանակում Նիկոլ Փաշինյանը Կրեմլում առանձնազրույց է ունեցել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ: Ողջունելով Նիկոլ Փաշինյանին, ՌԴ նախագահը նշել է. «Մենք Ձեզ հետ հեռախոսով մշտական կապի մեջ ենք, բայց իհարկե, հանդիպումները մշտապես արդյունավետ են անհրաժեշտ արդյունքի հասնելու համար: Հույս ունեմ, որ այդպես կլինի նաև այս անգամ, կխոսենք և ֆորմալ, և ոչ ֆորմալ մթնոլորտում: Կճաշենք միասին և կքննարկենք ընթացիկ գործերը, կխոսենք հեռանկարների մասին:

Շուտով ԱՊՀ գագաթաժողովն է, կցանկանայի Ձեզ հետ «ճշգրտել ժամերը» այս ուղղությամբ և նաև մեր փոխգործակցության մյուս հարցերի, այդ թվում` այսօրվա դրությամբ և երկարաժամկետ հեռանկարում տարածաշրջանում կարգավորման հարցով: Շատ ուրախ եմ Ձեզ տեսնել, բարի գալուստ»:

Իր հերթին՝ Նիկոլ Փաշինյանը նշել է. «Նման հաճախակի հանդիպումները, կարծում եմ, վկայում են մեր հարաբերությունների բարձր դինամիկայի, փոխըմբռնման, մեր ռազմավարական, դաշնակցային հարաբերությունների կարևորության մասին:

Իհարկե, այժմ մեր տարածարջանում, նաև աշխարհում տեղի են ունենում դինամիկ գործընթացներ, և շատ կարևոր է, որպեսզի դաշնակիցները հաճախ հանդիպեն, խոսեն, ինչպես Դուք ասացիք, «ճշգրտեն ժամերը»: Ցավոք, մեր տարածաշրջանի հետ կապված դեռևս չի կարելի խոսել իրավիճակի լիարժեք կայունացման մասին։ Ինչպես Դուք եք նկատել, Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը մնում է չլուծված, և հասկանալի է, որ հակամարտության լուծման ու մեր տարածաշրջանում անվտանգության ապահովման գործում Ռուսաստանն ունի առանցքային դերակատարություն` հանդիսանալով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկիր: Այս բոլոր հարցերը շատ կարևոր են, առանցքային, և ես շատ ուրախ եմ քննարկել Ձեզ հետ բոլոր օրակարգային հարցերը»:

Նշվում է նաև, որ կողմերը քննարկել են 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի և 2021 թվականի հունվարի 11-ի եռակողմ հայտարարությունների կատարման ընթացքին, տարածաշրջանում կայունության ամրապնդման, տնտեսական կապերի վերականգնման հետագա քայլերին ու տեղի ունեցող զարգացումներին վերաբերող հարցեր։