«Սահմանադրությունը, որպեսզի խեղաթյուրումների առարկա չդառնա,  պիտի ունենա հստակ երաշխավոր». Վարդան Այվազյան

Սահմանադրության մեկնաբանությունը, որպես կանոն, ենթադրում է, որ պետության մեջ գոյություն չունի իրավական համակարգի, պետական կառույցի հետ կապված, իշխանության երեք  թևերի միջև որևէ ճգնաժամ: Այս մասին  «Իրավական ուղի» հ/կ-ի կազմակերպած «ՀՀ Սահմանադրություն. կարմիր և կանաչ գծեր» խորագրով խորհրդաժողով-պանելային քննարկմանը նշեց  ԵՊՀ սահմանադրական իրավունքի ամբիոնի վարիչ, դոցենտ Վարդան Այվազյանը՝ հավելելով, որ  Սահմանադրության մեկնաբանման  իրավունքը վերապահվում է Սահմանադրական դատարանին:

Ըստ նրա՝ Սահմանադրության արդյունավետության համար անհրաժեշտ է հստակ տարանջատել սահմանադրական իրավաստեղծագործությունը և սահմանադրական նորմաստեղծագործությունը, որովհետև սահմանադրական իրավաստեղծագործությունը պետք է հիմնվի նորմաստեղծագործության վրա, և,  որ Սահմանադրության համար հստակ պետք է լինի տրամաբանական հարթությունը. «Տրամաբանական հարթության մեջ մենք ունենք դրական և պոզիտիվ իրավունքի հարթությունները, և Սահմանադրությունը գրելիս և հետագայում մեկնաբանելու համար անթույլատրելի է շրջանցել այս 2 հարթությունները:

Գերմանիայի Դաշնության Սահմանադրությամբ հստակ ամրագրվում են մարդու աստվածային ծագումը և պատասխանատվությունը` գիտակցական մակարդակով Աստծո առջև: Սա նշանակում է, որ ԳԴՀ Սահմանադրությունը գրվել է բացառապես բնական իրավունքի տրամաբանական հարթության մեջ: Սակայն ԶԼՄ-ներով վերջերս իմացանք, որ Գերմանիայի Սահմանադրական դատարանը, որն իր ֆունկցիոնալ առաքելությամբ կոչված է ապահովելու Սահմանադրության գերակայությունը, որոշում է կայացրել, որով արգելել է, որ  քաղաքացիական ակտերի գրանցման մարմինները ծննդյան վկայականներում նշեն արական և իգական սեռը: Այս պարագայում ստացվում է, որ ՍԴ մեկնաբանությամբ փոխվում է Սահմանադրության ամբողջ բովանդակությունը, որովհետև Սահմանադրությամբ  ամրագրված կետը, որ գիտակցված պատասխանատվությունն Աստծո առջև է, չի կարող ենթադրել նման մոտեցում՝ «ծնող՝ համար մեկ», «ծնող՝ համար երկու» նշել ծննդյան վկայականներում»:

Սահմանադրագետը, անդրադառնալով Սահմանադրական դատարանի վերջին աղմկահարույց իրադարձություններին՝ նշեց. «Սահմանադրությունը որպեսզի տարակարծիք մեկնաբանությունների առարկա չդառնա,  պիտի ունենա հստակ երաշխավոր:  Երբ մենք վերցնում էինք նախագահական կառավարման ձևը, ապա այդ ձևում ամենայն ճգրտությամբ և հստակությամբ ամրագրվում է համապատասխան իրավական կառուցակարգերը, որ Սահմանադրության երաշխավորը համարվում է պետության գլուխը՝ նախագահը, երբ անցում կատարեցինք խորհրդարանական կառավարման ձևին, ապա մեր սահմանադրության մեջ կարծես թե սահմանադրության երաշխավորի ինստիտուտը դուրս մղվեց, և նախագահին վերագրվեցին հսկողություն իրականացնողի գործառույթներ և, ըստ էության, այդ գործառույթները ոչ հստակ էին»:

Վ. Այվազյանն ընդգծեց նաև, որ Սահմանադրությունը կոնցեպտուալ փաստաթուղթ է, և ցանկացած պարագայում այն պետք է մեկնաբանվի բովանդակային առումով՝ ելնելով նրանում ամրագրված արժեհամակարգի մոտեցումներից:

Զարուհի Դիլանյան