«Գերմանիայում չեն ուզում հայկական հարցը կապել Թուրքիայի նկատմամբ իրենց պաշտոնական կեցվածքի հետ»

Գերմանիայի Հայ դատի գրասենյակն առաջիկա աշխատանքներում շեշտը դնելու է Արցախի հարցի վրա: Այս մասին «Արմենպրես»–ի հետ զրույցում նշեց Գերմանիայում Հայ դատի հանձնախմբի ղեկավար Անդրանիկ Ազնավուրյանը՝ անդրադառնալով առաջիկա անելիքներին և Գերմանիա-Թուրքիա հարաբերությունների սրացմանը:

-Պարոն Ազնավուրյան, վերջին շրջանում թուրք-գերմանական հարաբերությունները բավական սրվել են: Տեսնում ենք, որ Գերմանիայից կոշտ արձագանքներ են գալիս: Ի՞նչ տրամադրություններ են Գերմանիայում ներկայում, և որքանով է ստեղծված իրավիճակը նպաստում հայկական հարցերն առաջ տանելու գործում:

-Այո, Թուրքիա-Գերմանիա հարաբերությունները բավական սրվել են: Գերմանիայում Թուրքիայի նկատմամբ բացասական տրամադրություններ կան: Հանրության մոտ բացասական կեցվածք կա: Ընդհանուր տպավորությունն այն է, որ Թուրքիան փորձում է շահագործել իր ռազմավարական դիրքը հատկապես միգրանտների, փախստականների հարցում: Հետևաբար, Թուրքիան, այդ հարցն օգտագործելով, փորձում է քաղաքական հարթությունում Գերմանիայից ստանալ այնքան, որքան հնարավոր է՝ նյութական, Էրդողանի իշխանության ամրապնդում, ինչու չէ նաև հայկական հարցերում շահեկան դիրքեր:

Մենք տեսնում ենք, որ Գերմանիան պաշտպանողական դիրքից անցում է կատարում ավելի ագրեսիվ քաղաքական դիրքերի և փորձում է Թուրքիային ցույց տալ, որ նա չի կարող իր բոլոր մտածածներն իրագործել, մանավանդ, մարդու իրավունքներին վերաբերող հարցերի հետ կապված:

Գերմանիայի քաղաքական գրեթե բոլոր ուժերը միահամուռ, որոշները փոքր-ինչ ավելի առաջ գնալով, մասնավորապես, ձախակողմյաններն ու կանաչները, ցանկանում են ավելին պահանջել Գերմանիայի կառավարությունից: Այն, ինչ Գերմանիայի կառավարությունն այսօր որդեգրել է, բավական խիստ է:

Ինչ վերաբերում է հայկական հարցերին, ապա ասեմ, որ Գերմանիայում չեն ուզում հայկական հարցը կապել Թուրքիայի նկատմամբ իրենց պաշտոնական կեցվածքի հետ: Եթե հիշում եք Գերմանիայի իշխանությունները բանաձև ընդունեցին Հայոց ցեղասպանության հարցի հետ կապված, այսօր էլ այս երկիրը հստակ կանգնած է իր այդ որոշման կողքին: Դա արդեն Թուրքիայի համար լուրջ հարց է, և թուրքական կողմը ցանկանում է, որ դա փոխվի, նույնիսկ անամոթաբար պահանջեց, որ այդ որոշումը հետ քաշվի: Մոտեցում, որը, ինչպես տեսնում ենք Գերմանիայում ընդհանրապես ընդունելի չէ:

-Պարոն Ազնավուրյան, ձեր վերլուծություններն ի՞նչ են ցույց տալիս, Թուրքիայի նկատմամբ Գերմանիայի դիրքորոշումը, հարաբերությունների սրացումը արդյո՞ք նկատվում է նաև Եվրամիության անդամ մյուս երկրներ մոտեցումներում, թե սա զուտ գերմանա-թուրքական գործ է:

– Ոչ, սա զուտ գերմանա-թուրքական գործ չէ, այլ Եվրոպա-Թուրքիա գործ է: Պետք է նկատի առնել այն, որ Գերմանիայում ամենամեծ թուրքական համայնքն է, բնականաբար այն Թուրքիայի լուսարձակի տակ է հայտնվել: Ինչ վերաբերում է մյուս եվրոպական երկրներին, ապա այնտեղ կան թուրքեր, սակայն այդքան ուժեղ, կազմակերպված  չեն այդ համայնքները: Գերմանիայում կան Էրդողանի համակիր շատ մեծ թվով թուրքեր, որոնք պատրաստ են քաղաքական ոտնձգություններ կազմակերպելու: Բնականաբար, Թուրքիայի առաջին թիրախը Գերմանիան է, եթե կարողացավ Գերմանիային դնել իր ուզած ճանապարհի վրա, ապա մնացած եվրոպական երկրները, երևի թե, իր կարծիքով, ավելի դյուրին կլինեն: Եվ մենք այսօր Գերմանիայի պաշտոնյաների, գործիչների հայտարարություններում տեսնում ենք, որ իրենք պահանջում են Եվրոպայից կտրուկ կեցվածք Թուրքիայի նկատմամբ:

-Նշեցիք, որ Գերմանիայում Էրդողանի մեծ թվով համակիրներ կան, կարո՞ղ ենք ասել, որ ներքին ընդվզումները չեն բացառվում:

-Չի բացառվում, դա միշտ պետք է նկատի ունենալ: Մի քանի առիթներով նման բաների փորձ եղավ, բայց զսպվեցին: Դա հատկապես եղավ հանրաքվեի նախաշեմին, երբ թուրք գործիչները եկան և այստեղ ելույթներ ունեցան ընտրապայքարի շրջանակում, այստեղ բավական խլվրտումներ տեղի ունեցան:

-Պարոն Ազնավուրյան, Գերմանիայի Հայ դատի հանձնախումբն ի՞նչ աշխատանքներ է նախատեսում առաջիկայում, օրակարգային ի՞նչ հարցեր կան նախատեսված:

-Հայոց ցեղասպանության հարցը կարևոր է, սակայն Գերմանիայում հրատապ չէ, որովհետև այդ ուղղությամբ բավական աշխատանք տարվել է, հետևաբար շեշտը դնում ենք Արցախի հարցի վրա: Արցախի հարցով, ցավոք, մեր հանրությունն այնքան պատրաստված չէ, որքան Հայոց ցեղասպանության հարցի հետ կապված: Հետևաբար` այստեղ հսկայական աշխատանք կա անելու նախ Արցախի հարցը միջազգային հասկացողությամբ բացատրելու, ներկայացնելու, որ այստեղ ոչ միայն պատմական հողերի հետ կապված հարցեր են, այլև իրավական: Նրբությունները նկատի առնելով, այստեղ պետք է լուրջ քարոզչական աշխատանք սկսել: Ցավոք, Գերմանիայում Արցախի քաղաքական ներկայացուցչությունը քաղաքական խոսակցություններից, կարծես, դուրս է մնացել, նախահարձակ աշխատանք նկատելի չէ: Հետևաբար` այդ ուղղությամբ ենք աշխատելու:

-Իսկ աշխատելու եք այն ուղղությամբ, որ Գերմանիայի քաղաքական, հասարակական գործիչների բերեք Արցախ, տեղում ծանոթանալու խնդրին:

-Անշուշտ, դա նույնպես կա: Ներկայում էլ Գերմանիայից գործիչներ գալիս են Արցախ, ապագայում էլ կշարունակվի այդ աշխատանքը: Բայց կարծում եմ, որ այդ այցերը, իրենց դրական կողմերն ունենալով հանդերձ, քաղաքական որոշումների վրա այդպես ուժեղ ազդեցություն կարճ ժամանակում չեն ունենալու: Այստեղ հստակ քաղաքական շահեր կան, հետևաբար այս շահերը պետք է գերմանական կուսակցություններին բացատրել, ցույց տալ, որ պարզապես Ադրբեջանի կողմ լինելով, հարցերը չեն լուծվի, ընդհակառակը ավելի կխորանան: Պետք է խաղաղություն հաստատող լուծում մտածել: Հետևաբար` քաղաքական կուսակցությունների մոտ ակտիվ քարոզարշավ պետք է կատարենք՝ ներկայացնելով խնդրի բոլոր կողմերը և լուծման իմաստով Արցախի ժողովրդի ակնկալիքները:

Աննա Գզիրյան