Տիգրան Սարգսյանին խորհուրդ կտայի, որ կողմնորոշվի

Հարցազրույց ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավոր Ալեքսանդր Արզումանյանի հետ

– Օրերս ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը հայտարարեց, թե Հայաստանում Մայդան լինել չի կարող, թվարկեց չորս պատճառ, թե ինչու ՀՀ-ում ուկրաինական սցենարն իրականություն չի դառնա: Ինչո՞վ է պայմանավորված Տ. Սարգսյանի այսչափ վստահությունը:

– Եթե ուսումնասիրեք վերջին տասնամյակում աշխարհում տեղի ունեցած բոլոր հեղափոխությունները, բռնապետների աքսորումը, ապա կտեսնեք, որ մեկ շաբաթ առաջ, անգամ մեկ-երկու օր առաջ այդ բռնապետները, իրենց սպասարկող ուժերը հայտարարում են, թե մեզ մոտ ամեն ինչ նորմալ է, մեզ մոտ նման զարգացումներ հնարավոր չեն:

Սա ընդունված նորմ է, ուստի ես խորհուրդ կտայի, որ Տիգրան Սարգսյանն ավելի շատ մտածեր հասարակության առօրյայի մասին, փորձեր քայլեր ձեռնարկել` արտագաղթը կասեցնելու համար, աղքատության շեմը բարձրացներ, աշխատատեղեր ստեղծեր, և ոչ թե` քաղաքական գնահատականներ տար, նաև ավելի հետևողական լիներ արտաքին, ներքին քաղաքական գործելաոճում, որ մարդիկ տեղյակ լինեին` ո՞ւր է գնում Հայաստանը, ի՞նչ ուղղություն է բռնել, ոչ թե ամիսը մեկ` Մաքսային միությունից` Եվրամիություն, Եվրամիությունից` Մաքսային միություն, հետո` Շանհայյան կազմակերպություն, և այլն:

Խորհուրդ կտայի, որ կողմնորոշվի, հստակ քաղաքական գիծ ներկայացնի, իսկ հասարակությունն ինքը կորոշի` երբ ազատվի Տիգրան Սարգսյանից, Տիգրան Սարգսյանի տերերից. դա այնպիսի բան է, որ իշխանությունները չեն որոշում, մարդիկ են որոշում, ինչպես որոշեց ուկրաինական ժողովուրդը:

– Սակայն Տիգրան Սարգսյանը հակառակի մասին է պնդում. ասում է, որ գոնե արտաքին քաղաքականության հարցում հասարակությունն իրենց է վստահում: Այդպե՞ս է:

– Հասարակութունը ո՞նց կարող է վստահել որևէ իշխանության, որն ամիսը մեկ շրջադարձներ է կատարում իր արտաքին քաղաքական կուրսում. այսինքն` անկանխատեսելիին վստահել հնարավոր չէ: Ինքը հավանաբար ենթադրում է, որ հայ ժողովրդի մոտ ենթագիտակցորեն դեպի ՌԴ-ի հետ բարիդրացիական, ՌԴ-ի հետ հավերժ բարեկամության հիշողություններ կան, որոնց առումով գուցե նա իրավացի է: Բայց հենց Ուկրաինայի ժողովուրդը, որն իրեն համարում էր ռուս ժողովրդի մի մաս, նույն էթնոսի ներկայացուցիչ, բայց, այնուամենայնիվ, երբ դանակը հասավ ոսկորին, էթնիկ պատկանելությունը որոշիչ չդարձավ, նրանք ուզում էին լավ ապրել, իսկ լավ ապրելու ճանապարհները տարբերվում են Ռուսաստանի հետ խաչվելու ճանապարհից:

– Ամենատարբեր հարցերով այսօր բողոքներ կան մարդկանց շրջանում, այդ դեպքում ինչո՞ւ դրանք լայն դժգոհության չեն վերածվում:

– Ցավոք սրտի, հատվածական են մեզանում այդ բողոքները, ընդհանուր ցասում, ցավոք, չի առաջանում. այստեղ թե՛ կուսակցությունների մեղքը կա, թե՛ քաղաքացիական հասարակության թերզարգացածության խնդիրը կա: Կարծում եմ` վերջին զարգացումները ցույց են տալիս, որ քաղաքացիական հասարակությունը ոտքի է կանգնում, կարողանում է փոքր-փոքր հաղթանակներ գրանցել, ամենօրյա հաղթանակների շրջանակը ժամանակի ընթացքում կմեծանա, իսկ մենք կհասնենք այն արդյունքներին, որոնց հասել են այլ երկրներ:

– Ե՞րբ կգա այդ օրը:

– Ժամը` ժամից է կախված: Այնքան ժամանակ, քանի դեռ մենք հանդուրժում ենք ապօրինությունները մեր երկրում, մենք իրավունք չունենք երազելու անգամ նման զարգացման մասին: Եթե մեզնից յուրաքանչյուրն իր տեղում չհանդուրժի անօրինականությունը, իշխանությունն ինքն այլևս որևէ անելիք չի ունենա Հայաստանում:

– Այսինքն` Մայդանից խուսափել հնարավոր չի՞ լինի, մո՞տ է դժգոհությունների պայթյունի օրը:

– Այո, անշուշտ: Մայդանը ձեռնոց էր Ռուսաստանի կայսերապաշտական նկրտումներին, ու Ռուսաստանում էլ շատ բաներ դեռ կփոխվեն Մայդանից հետո: Բայց Մայդանը դեռ հեղափոխության առաջին փուլն է, դեռ որևէ բան վերջնականապես լուծված չէ, Ուկրաինայի հասարակությունը երկար ճանապարհ պետք է անցնի, մենք էլ` իրենց հետ:

Ուկրաինան այսօր հանդիսանում է լոկոմոտիվը հետխորհրդային հանրապետություններում պրոեվրոպական, համամարդկային արժեքների վրա խարսխված պետականության կայացման ճանապարհին, ինչը ստիպում է Ռուսաստանին վերանայել իր մոտեցումները հետխորհրդային տարածքում: Անշուշտ, մենք զգալու ենք արձագանքները շարժման, բայց պարտադիր չէ, որ այդ արձագանքները լինեն հեղափոխության տեսքով, նույն հեղափոխության ալիքը տարածվի Հայաստանում: Իշխանություններն էլ պետք է գիտակցեն, որ պետք է այլևս շարժվեն այլ մոտեցումներով, գուցե դիալոգի միջոցով, չգիտեմ: Այն, որ փոխվելու է հետխորհրդային ամբողջ քաղաքական քարտեզը, ինձ համար կասկած չի հարուցում:

– ԱԺ այս քառօրյան լի էր ժամանակավոր հանձնաժողովների ստեղծման առաջարկներով: Իշխող մեծամասնությունը, բացի Մարտի մեկի ժամանակավոր հանձնաժողով ստեղծելու ՀԱԿ նախաձեռնություններից, մյուս երկու հանձնաժողովների դեպքում ընդառաջման գնաց. գազի հանձնաժողովի ստեղծման առաջարկությամբ իշխող մեծամասնությունն անձամբ հանդես եկավ, «Նաիրիտի» հարցն ուսումնասիրող ժամանակավոր հանձնաժողով էլ խոստացավ ստեղծել աշնանը: Արդյոք իշխանությունների կողմից պահանջների բավարարման տակտիկան փո՞րձ է խեղդելու ոչ իշխանական ուժերի դժգոհությունը:

– Խեղդելը բավական սուր բառ է: Այո, փորձ է արվում ինչ-որ կերպ դիալոգ սկսել ընդդիմադիր ուժերի հետ, փորձել մեղմել սուր լարվածությունը, որը գոյություն ունի հասարակության մեջ: Գազի պայմանագրի վերաբերյալ անհասկանալի է իշխանության մոտեցումը, որովհետև ոչ իշխանական ուժերի կողմից կար հստակ առաջարկ` ստեղծել գազի հանձնաժողով, բայց դա չարեցին, մերժեցին, ու ինձ համար անհասկանալի է` ինչո՞ւ բերեցին այդ առաջարկը, այն էլ` ընդլայնված հարցերի օրակարգով:

Սրա բացատրությունը մեկն է` իրենք ցանկություն ունեն հավերժ շարունակել աշխատանքները, դրա համար էլ մենք` «Ժառանգությունը», դեմ քվեարկեց: «Նաիրիտը» անմիջապես մերժվեց ինչ-ինչ ներդրումային ծրագրեր վկայակոչելով, ասվեց, թե պետք չէ խանգարել բանակցություններին, որը տարվում է «Ռոսնեֆտի» հետ:

Բայց ես կարծում եմ, որ մենք պետք է հիմա մեր մտահոգությունը բարձրաձայնեինք, որ «Ռոսնեֆտը» հասկանար` «Նաիրիտը» մեզ համար կարևորագույն օբյեկտ է:
Իսկ ինչ վերաբերում է Մարտի մեկին, ես իմ ելույթում արդեն ասել եմ, որ ինձ համար տարօրինակ է, անհասկանալի է այն միահամուռ աջակցությունը հանձնաժողովի ստեղծման հարցում այն ուժերի կողմից, որոնք ընդամենը մի քանի տարի առաջ իշխանության կոալիցիայում էին, հակառակ տեսակետն էին պնդում: Այնպես որ, կարծում եմ, սա ընդամենը գոլորշի բաց թողնելու փորձ է, որ կողմերը հայտարարություններ անեն, ինչն ինձ համար անընդունելի գործ է: Քանի որ ես «7-ի գործով» եղել եմ բանտարկյալ, չէի կարող չհամաձայնել չստորագրել նախաձեռնությունը, բայց վերապահումներ, ամեն դեպքում, ես ունեմ:

– «Ժառանգություն» խմբակցությունը ներկայացուցիչ կունենա՞ գազի հարցով ժամանակավոր հանձնաժողովում:

– Այո, անշուշտ, բոլոր ընդդիմադիրներն էլ մասնակցելու են, մեր ներկայացուցիչն էլ աշխատանքներին կմասնակցի` տեսնելու համար, թե որքանո՞վ է մեծամասնությունը պատրաստակամ իրոք ուսումնասիրելու ողջ սպեկտրը, վիճահարույց հարցը:

– Դեռ չե՞ք որոշել` ո՞վ է մասնակցելու «Ժառանգությունից»:

– Դեռ քննարկում այս հարցով չենք ունեցել, բայց մեր հնարավորություններն այդքան լայն չեն` երեք հոգի ենք, երեքից մեկը կմասնակցի:

– Այսինքն` դուք հիմա մասնակցո՞ւմ եք «Ժառանգություն» խմբակցության նիստերին:

– Այո, պարբերաբար, ոչ միշտ եմ մասնակցում, բայց մասնակցում եմ: Հետո` խմբակցության նիստերին մասնակցել-չմասնակցելը չի ազատում խմբակցության անդամին նախընտրական ծրագրի ռազմավարության տրամաբանության ծիրի մեջ գործելու անհրաժեշտությունից:

– Պարոն Արզումանյան, հիմա ինչպիսի՞ն են Ձեր և «Ժառանգության» հարաբերությունները, արդյոք Ձեր և խմբակցության մյուս անդամների միջև տարակարծություններ կա՞ն: Ինչպե՞ս եք գնահատում ձեր խմբակցության ներսում կատարված վերջին զարգացումները. «Ժառանգություն» խմբակցության ներսում փոփոխություններ տեղի ունեցան` Թևան Պողոսյանի մանդատից հրաժարվել-չհրաժարվելու հարցն էր դարձել ինտրիգային, ինչը հանգուցալուծվեց Րաֆֆի Հովհաննիսյանի միջամտությամբ, նա հայտարարեց, որ պատգամավորին հորդորել է վերանայել իր որոշումը, ապա ուսման նպատակով երկրից հեռացավ Զարուհի Փոստանջյանը, Ռուբեն Հակոբյանն էլ կրկին ստանձնեց խմբակցության ղեկավարի պաշտոնը: Դուք չեք անդրադարձել այս զարգացումներին, ինչպիսի՞ն է Ձեր գնահատականը` որպես խմբակցության անդամ:

– Ձեր կողմից թվարկածը որևէ կերպ չի առնչվում խմբակցության հետ իմ ունեցած հարաբերություններին: Թևան Պողոսյանը, որպես անհատ, ինքն է որոշում իր մանդատի ճակատագիրը, գործուղման մեկնելն էլ Զարուհի Փոստանջյանի և իր կուսակցության որոշելիքն է: Ես ընտրվել եմ «Ժառանգության» միասնական ցուցակով, որում ներկայացված են թե «Ժառանգություն» կուսակցության անդամներ, թե քաղաքական և հասարակական այլ հոսանքների ներկայացուցիչներ:

«Ժառանգություն» խմբակցությունն ԱԺ-ում իր գործունեության մեջ առաջնորդվում է նախընտրական ծրագրով, որը միասնական ցուցակում ընդգրկված բոլոր քաղաքական, հասարակական միավորների և անհատ գործիչների ընդհանրական մոտեցումների արտացոլումն է, որն ընդունվել է կոնսենսուսով: Եվ լինելով ազատական միավորում, մենք, անշուշտ, կարող ենք ունենալ որոշակիորեն տարբեր մոտեցումներ մարտավարական այս կամ այն հարցի շուրջ, բայց նախընտրական ծրագրում ամրագրված ռազմավարության վերաբերյալ խմբակցության ներսում տարընթերցումներ չկան: