Արցախի Հանրապետության Նախագահ Բակո Սահակյանը դեկտեմբերի 12-ին ստորագրել է ««Պետական կառավարչական հիմնարկների մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» եւ ««Պետական եւ ծառայողական գաղտնիքի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքները։
Ամանորյա տոներին ընդառաջ Ստեփանակերտում ընթանում են փողոցների, հիմնարկ-ձեռնարկությունների ձևավորման աշխատանքներ:
«Ադրբեջանաղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացը պետք է հիմնված լինի Արցախի ժողովրդի կողմից իր ինքնորոշման անքակտելի իրավունքի իրացման փաստի ճանաչման վրա: Բանակցային գործընթացում իրական առաջընթացի հասնելու համար անհրաժեշտ է վերականգնել 1994 թ. ԵԱՀԿ Բուդապեշտի գագաթնաժողովի եզրափակիչ փաստաթղթում ամրագրված բանակցությունների եռակողմ ձևաչափը՝ գործընթացի բոլոր փուլերին Արցախի Հանրապետության ուղղակի մասնակցությամբ՝ որպես հակամարտության լիիրավ կողմ»,- «168 Ժամի» հետ բացառիկ զրույցում ասել է ԱՀ ԱԳ նախարար Մասիս Մայիլյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե ինչպիսի՞ քայլերի հերթականությամբ են հայկական կողմերը պատկերացնում Արցախյան հիմնահարցի կարգավորումը:
«ՍԴ-ն լեգիտիմ չէ, և նրանք պետք է վաղուց թոշակի գնացած լինեին, բայց ընտրված ձևը և այս օրինագիծը, ըստ էության, կոռուպցիա է, պետական ինստիտուտների փոխհարաբերությունների էության այլասերում է: Նախ՝ իշխանության բացատրությունները, որ սա արժանապատիվ թոշակի գնալու ձև է, սոփեստություն է»,- 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց քաղաքագետ Հայկ Սուքիասյանը:
Արցախում մասնատվածություն չկա, նախագահի բոլոր թեկնածուների հետ ունենք ջերմ հարաբերություններ: Այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը վստահեցրեց Արցախի նախկին վարչապետ Արայիկ Հարությունյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի՝ «Հրապարակին» տված հարցազրույցում արտահայտած մտքին, թե էլիտայի տարբեր հատվածները ներկայացնող Արցախի նախագահի թեկնածուների ներկա քանակը խոսում է ոչ թե ժողովրդավարության, այլ մասնատվածության մասին:
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած իշխանությունը համակարգային փոփոխությունների անվան տակ և դրանց փոխարեն հետզհետե հարմարվում է գործող կիսագաղութային համակարգին։
«Պատերազմը կարող ենք բացառել, եթե Հայաստանն ունենա 8 տոկոս տնտեսական աճ». Արայիկ Հարությունյան
«ԼՂ հարցի լուծման որևէ տարբերակ անընդունելի է՝ սկսած Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ժամանակից մինչ այսօր». Արայիկ Հարությունյան
չի ընթանում
«Երբ Փաշինյանը հայտարարում է, որ 30 տարվա ընթացքում իշխանությունն ընկալվել է՝ որպես թալանչի, և այլն, այս հարցը դառնում է շատ կարևոր հարց, ցանկացած ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ կարող է նման հայտարարություն անել»,- ասաց Լ. Զուրաբյանը՝ նկատելով, որ ընդդիմադիր քաղաքական գործիչը կարող է կոնկրետ ապացույցներ չբերել, բայց ոչ՝ երկրի ղեկավարը: Նա շեշտեց. «Երկրի ղեկավարն իրավունք չունի խոսել այլ կերպ, քան ապացույցներով»:
«Չէի ասի, որ երկու երկրների արտգործնախարարների հայտարարություններում կա փոփոխություն, բայց կասեի, որ զարգանում է այն ծրագիրը, որը նախկինում հայտարարվել է։ Այն է, որ կողմերը պետք է հումանիտար ծրագրերով ստեղծեն այն բարենպաստ մթնոլորտը, որտեղ հնարավոր է անցնել բանակցային հիմնական փուլին»,- այս մասին ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Հովհաննես Իգիթյանը՝ անդրադառնալով 168.am-ի հարցին, թե Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների վերջին հանդիպումից հետո երկուստեք արված հայտարարություններում տեսնո՞ւմ է փոփոխություն։
Նա կարևորեց այն հանգամանքը, որ ԵԱՀԿ հայտարարությունում տեղ են գտել 2016 թվականի պայմանավորվածությունները՝ շփման գծում կայունության հաստատման և հրադադարի պահպանմանն ուղղված:
Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանը դեկտեմբերի 10-ին շնորհավորական ուղերձ է հղել ԼՂՀ պետական անկախության մասին հանրաքվեի եւ Սահմանադրության օրվա առթիվ:
Ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանը 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ժամանակ պարզաբանեց, թե թուրք-ադրբեջանական տանդեմն արցախյան հիմնահարցի կարգավորում ասելով՝ ինչ է հասկանում. «Թուրք-ադրբեջանական տանդեմը խնդիր ունի հեռահար ապագայում վերացնել Նախիջևանի անկլավային վիճակը՝ ուղիղ տարածքային կապ հաստատելով երկու թուրքական պետությունների միջև: Սա ռազմավարական նշանակության նպատակ է, և մենք ադրբեջանաարցախյան հակամարտությունը պետք է դիտարկենք նաև այս համատեքստում, հետևաբար՝ բնավ պատահական չէր Զանգեզուրի մասին Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի հայտնի հայտարարությունը: Այն, ինչ հրապարակվեց Բաքվում, բնավ նորություն չէր, կանխատեսելի էր, և պետք է իրատես լինելով՝ ֆիքսել, որ այդ դիրքորոշումից պաշտոնական Բաքուն չի նահանջելու, և պատրանքների տրվելու տեղ մենք ուղղակի չունենք»:
Բանակցությունները տարվում են փաստաթղթի, սկզբունքների շուրջ՝ համաձայնեցված, բայց, թե որո՞նք են այդ համաձայնեցված դրույթները՝ անհասկանալի է։ Ադրբեջանական կողմը հստակ ասաց, որ իրենց բանակցային դիրքորոշմամբ փորձ են անում չեղարկել արցախյան պատերազմի արդյունքները, չեղարկել մեր հաղթանակն այդ արդյունքներում և վերադառնալ նախապատերազմական իրավիճակին՝ ասելով, որ այս սկզբունքներով մենք կսկսենք, որից հետո կխոսենք մնացածի մասին։ Տպավորություն է, որ հայկական կողմն էլ է այդ սկզբուքների շուրջ խոսում, որովհետև այլ փաթեթ չի ներկայացնում, բացի Զոհրաբ Մնացականյանի վերջին ելույթից։
Հայ և ադրբեջանցի լրագրողների փոխայցերն ի սկզբանե կոչված էին նպաստելու կողմերի խաղաղությանը նախապատրաստվելուն, ինչի մասին կոչ էին անում ԵԱՀԿ ՄԽ խմբի համանախագահները և միջազգային հանրությունը, սակայն արդյունքում ստացանք այն, որ ադրբեջանցի լրագրողները ՀՀ և Արցախ այցերից իրենց երկիր վերադառնալուց անմիջապես հետո հակահայկական քարոզչություն պարունակող նյութեր հրապարակեցին՝ կտրված իրականությունից, թե իբր ՀՀ-ում տնտեսական և սոցիալական վիճակը բավականին ծանր է, չկան նորմալ խանութներ, ռեստորաններ, տրանսպորտ: Այս մասին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ նշեց ադրբեջանագետ Անժելա Էլիբեգովան:
«Փորձ է արվում ԼՂ հարցի շուրջ հասարակության գլխի տակ փափուկ բարձ դնել». Անժելա Էլիբեգովա
Արցախի Ազգային ժողովի նախագահ Աշոտ Ղուլյանն ընդունել է Գվատեմալայի Հանրապետության Կոնգրեսի խորհրդարանի առաջին փոխնախագահ Ֆելիպե Ալեխոս Լորենզանային և Կոնգրեսի պատգամավոր, նախագահության քարտուղար Խուան Ռամոն Լաուին, ովքեր Ստեփանակերտ են ժամանել Հայաստանի Հանրապետության ԱԺ-ի պատգամավոր Սոս Ավետիսյանի ուղեկցությամբ:
Նա նշեց, որ Արցախի շուրջ բանակցությունները հայաստանյան բոլոր իշխանությունները նոր կետից են սկսել. «Մեր ներքին դիսկուրսում ընդունված է նրանց համարել այս կամ այն չափով միմյանց շարունակողներ, բայց անձամբ Սերժ Սարգսյանն էլ գալով իշխանության՝ ասել է՝ կա այն, ինչ կա, բայց ես պետք է նոր կետից սկսեմ: Բայց այն ժամանակ մամուլն այսքան բաց չէր, պայմաններն էին այլ, այդքան մեծ հնչեղություն դա չի ստացել»:
Հայկական կողմի պատասխանը, որը հնչել է նախարար Մնացականյանի ելույթում, կարծում եմ, ներկայացրած կետերով հիմնականում բացահայտել է հայկական կողմերի դիրքորոշումները, որոնցից կընդգծեի հատկապես երկուսը՝ Արցախի անվտանգությունը զիջման ենթակա չէ, և հակամարտությունը կարող է կարգավորվել Արցախի ընտրված ներկայացուցիչների ներգրավմամբ:
Դեկտեմբերի 1-ից 7-ն ընկած ժամանակահատվածում արցախա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գոտում հակառակորդը խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը ավելի քան 130 անգամ` տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից հայ դիրքապահների ուղղությամբ արձակելով շուրջ 1000 կրակոց:
Դեկտեմբերի 7-ին 88-ի ավերիչ երկրաշարժի զոհերի հիշատակին, հարգանքի տուրք է մատուցվել Արցախում, որին մասնակցել են նաև ՊԲ-ի բարձրաստիճան հրամկազմի ներկայացուցիչները՝ ԱՀ ՊՆ, ՊԲ հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Կարեն Աբրահամյանի գլխավորությամբ:
Այսօր՝ դեկտեմբերի 7-ին, Սպիտակի երկրաշարժի 31-րդ տարելիցի կապակցությամբ Ստեփանակերտի քաղաքային հուշահամալիրում բազմաթիվ քաղաքացիներ իրենց հարգանքի տուրքն են մատուցել անմեղ զոհերի հիշատակին:
Նման լուծում գոյություն չունի, որ բոլորին բավարարի, որովհետև մեզ բավարարելու է անկախ Արցախը կամ հետագայում Հայաստանին միացած Արցախը, իսկ Ադրբեջանին Արցախը՝ իրեն ցանկալի կարգավիճակով: Ինչպե՞ս պետք է երեք ժողովուրդների համար էլ ընդունելի լինի: Այդպիսի լուծում չկա, գոյություն չունի, այդ բանաձևը չի աշխատելու, և ըստ էության դա մեռելածին բանաձև է: Մենք ինքներս պետք է կողմնորոշվենք, թե ինչ ենք մենք ցանկանում, ինչպիսի ռազմավարություն ունենք:
Դեկտեմբերի 1-ին ԱՀ Նախագահ Բակո Սահակյանը և ՀՀ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպում են ունեցել Արցախի նախագահական ընտրություններին իրենց թեկնածությունն առաջադրել պատրաստվող գործիչների` «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցության» ղեկավար, ԱՀ Ազգային ժողովի գործող նախագահ Աշոտ Ղուլյանի, ԱՀ արտաքին գործերի գործող նախարար Մասիս Մայիլյանի, «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության նախագահ Արայիկ Հարությունյանի հետ:
Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացն այն փուլում չէ, որից կարելի է ակնկալել լուրջ զարգացումներ՝ լինի դա կարգավորման թե հակառակ ուղղությամբ: Այս մասին լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց «Կովկաս» ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը՝ հիշեցնելով, որ հակամարտության կարգավորման վերջին փորձը եղել է 2011-ին՝ Կազանում:
Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մևլութ Չավուշօղլուն Սլովակիայի մայրաքաղաք Բրատիսլավայում անցկացվող ԵԱՀԿ նախարարների խորհրդի 26-րդ նիստում ելույթ ունենալիս անդրադարձել է Լեռնային Ղարաբաղին հիմնախնդրին: Այս մասին տեղեկացնում ermenihaber.am-ը:
«Լայնամասշտաբ պատերազմը չեմ կարծում, որ հավանական է, քանի որ դրա համար չկա ռեսուրսային բազա։ Իսկ էսկալացիայի համար կա և ռեսուրսային բազա, դրա համար ոչ մի պատիժ չի կիրառվում և այն ռացիոնալ տեսանկյունից անհրաժեշտ է, ուստի էսկալացիան չի կարելի բացառել»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց նա:։
«Մենք արդեն ունենք գոնե հայկական կողմի ներկայացրած ինչ-որ ճանապարհային քարտեզ, որի շուրջ կարող ենք քննարկումներ ունենալ, կարող ենք վերլուծել, հաշվարկել ռիսկեր, այսինքն՝ գոնե սկզբնական փաստաթուղթ ունենք, ինչը գովելի է»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով ԵԱՀԿ նախարարական համաժողովի ընթացքում ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանի ելույթին՝ ասաց Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Անժելա էլիբեգովան:
«Պարզվում է` դեռեւս 1993-ին է հենց Ադրբեջանի նախագահ Հեյդար Ալիեւը Արցախը որպես բանակցային կողմ ընկալել: Այս բացահայտումը ՀՀ նախկին գլխավոր դատախազ Գեւորգ Կոստանյանն է արել՝ «Ժողովուրդ» օրաթերթի հետ զրույցում գաղտնազերծելով մի կարեւոր փաստաթուղթ: Պարզվում է՝ 1993 թվականին Ադրբեջանի նախկին նախագահ Հեյդար Ալիեւը հանձնարարել է հանդիպում կազմակերպել Ադրբեջանի եւ ԼՂՀ-ի ղեկավարների հետ (տե՛ս լուսանկարը):
