Տնտեսություն

Աշխարհի խոշորագույն հումքային բորսաների հունիսի 30-ի առևտրային նստաշրջանների արդյունքում սահմանվել են նավթի հետևյալ գները:

Երբ մարդիկ, այն էլ՝ բարձրաստիճան պաշտոնյա, հայտարարում են, որ Հայաստանում սոցիալական կամ տնտեսական ճգնաժամ չկա, հետաքրքիր է, գոնե գիտե՞ն, թե ինչ է ճգնաժամը։ Էստեղ են ասել՝ խի ճգնաժամը պոզով-պոչով է լինո՞ւմ։

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ֆեյսբուքյան էջում անդրադառնալով Heritage Foundation-ի հրապարակած «Տնտեսական ազատության ինդեքս»-ներին, նշել է, թե միջազգային հանրությունն արձանագրում է այն խորը փոփոխությունները, որ տեղի են ունենում Հայաստանի տնտեսական միջավայրում:

Հաշվարկե՞լ են օրենսդիր և գործադիր մարմինները, թե տարեկան կտրվածքով գույքահարկը որքա՞ն պետք է բարձրանա փոքր բնակչություն ունեցող գյուղերում, որ համայնքում առկա այս կամ այն խնդիրը կարողանան լուծել: Այսօր ասուլիսի ժամանակ 168.am-ի այս հարցին ԱԺ Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Բաբկեն Թունյանը պատասխանեց.

«4 անգամ կաճի ընդհանուր գույքային հարկի մասով համայնքների բյուջեների միջին եկամուտը, այսօր դա 10 մլրդ դրամի շուրջ է տատանվում, վերջում դա կլինի 40 մլրդ, մի փոքր ավելի». այսօր ասուլիսի ժամանակ լրագրողի հարցին, թե գույքահարկի բարձրացման արդյունքում որքան կավելանա համայնքի եկամուտը, ասաց Ֆինանսների նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանը: Նախարարի խոսքով՝ արտոնություններ կլինեն, դրանց կիրարկմամբ կզբաղվի համայնքը: Լրագրողի մյուս հարցին, թե ավելացող եկամտի քանի՞ տոկոսը բաժին կընկնի թանկարժեք բնակարան ունեցողներին, Ջանջուղազյանը պատասխանեց.

Այսօր կառավարության մամուլի սրահում համատեղ ասուլիսի ժամանակ լրագրողներից մեկի հարցին, թե ԱԺ Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Բաբկեն Թունյանը այսքան բուռն քննարկված գույքահարկի բարձրացման մասին կոնկրետ առաջարկներ ստացե՞լ է, պատգամավորը պատասխանեց, որ ստացել է, և որքան էլ զարմանալի է, դրանք մեծամասամբ մեղմացնող բնույթի չէին:

Heritage Foundation-ի հրապարակած «Տնտեսական ազատության ինդեքսով» Հայաստանը մեկ տարվա ընթացքում բարելավել է իր դիրքերը 13 կետով՝ 180 երկրի շարքում զբաղեցնելով 34-րդ հորիզոնականը:

Արդյոք բյուջեի վիճակն այնքան վա՞տ է, որ Կառավարությունը  ստիպված է գույքահարկի բարձրացմամբ բյուջեն լցնել, եթե ոչ, ապա ո՞րն է պատճառը, որ շարքային քաղաքացու վրա հարկային բեռի ավելացում է տեղի ունենում. այսօր ասուլիսի ժամանակ լրագրողներից մեկի այս հարցը Ֆինանսների նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանը տարօրինակ որակեց, քանի որ, նրա պնդմամբ, այս օրենքն այսօրվա բյուջեի հետ որևէ կապ չունի:

Պետական եկամուտների կոմիտեն տեղեկացնում է, որ լրանում է Եվրասիական տնտեսական միության տարածք բժշկական և գյուղատնտեսական նշանակության որոշ ապրանքներ առանց մաքսատուրքի ներմուծելու արտոնության ժամկետը: Ինչպես ՊԵԿ-ը ժամանակին հայտնել էր, կորոնավիրուսի կանխարգելման միջոցառումների շրջանակում, ԵՏՀ 03.04.2020թ․ թիվ 33 որոշման համաձայն, 2020թ. ապրիլի 1-ից մինչև հունիսի 30-ը ներառյալ «Բացթողում` ներքին սպառման համար» մաքսային ընթացակարգով ապրանքային հայտարարագիր գրանցելու դեպքում մաքսատուրքից ազատվում են ցանկում ներկայացված ապրանքները:

Գույքահարկի փոփոխությունը և հարկման նոր բազայի աստիճանական փոփոխության մանրամասները՝ ՈւՂԻՂ

Աշխարհի խոշորագույն հումքային բորսաների հունիսի 29-ի առևտրային նստաշրջանների արդյունքում սահմանվել են նավթի հետևյալ գները:

Մոտ օրերս Կենտրոնական բանկը կհրապարակի իր հերթական գնահատականը՝ Հայաստանի տնտեսության մեջ սպասվող զարգացումների վերաբերյալ։ Ենթադրվում է, որ այս անգամ այն կլինի բացասական։ Այլ հարց է, թե ԿԲ-ն մինչև ուր կիջեցնի տնտեսության անկումը։

Հունիսի 25-ին Ազգային ժողովն արտահերթ ընթացակարգով ամբողջությամբ ընդունեց «Հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» նախագիծը, որով 2021 թվականի հունվարի 1-ից 3-5 %-ով կբարձրացվի գույքահարկը: Ամեն հաջորդ տարի այն ավելի կբարձրանա: Գույքահարկի բարձրացումն իր անմիջական ազդեցությունը կունենա նաև բիզնես ոլորտի վրա: 168.am-ի հետ զրույցում «Կասեցում» քաղաքացիական շարժման համակարգող, ՓՄՁ ոլորտի ներկայացուցիչ Սամսոն Գրիգորյանն ասաց, որ գույքահարկի բարձրացումն անպայման կազդի շուկաների, վարձով տարածքների, առևտրի կենտրոնների գնագոյացման վրա, այսինքն՝ վարձավճարները կբարձրանան: 

ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը սկսում է արտոնյալ վարկերի տրամադրումը փոքր բիզնեսին` ՀՀ  Կառավարության COVID19-ի տնտեսական  հետևանքների չեզոքացման 3-րդ միջոցառման շրջանակներում, որն իրականացվում է ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության և «Ներդրումների աջակցման կենտրոն» հիմնադրամի հետ համատեղ։

Համավարակի սկզբում տնտեսությունում կտրուկ անկման ֆոնին Գերմանիայում բիզնես տրամադրությունները նկատելիորեն բարելավվում են:

Միջազգային տնտեսական պարբերականներում մոտ մեկ ամիս քննարկումներ են՝ «Ինչպիսին կլինի տնտեսությունը համավարակից հետո» թեմայով: Առիթը մի կողմից՝ արտակարգ իրավիճակի թեթևացումն է, մյուս կողմից՝ այն, որ արևմտյան երկրները (նաև Ռուսաստանը) համարյա միաժամանակ հայտարարեցին, թե իրենց կառավարությունները սկսում են մշակել ազգային տնտեսությունների վերականգնման ծրագրեր: Ինչպես վայել է նման իրավիճակին, անկախ տնտեսական վերլուծություններն ավելի արագ հայտնվեցին, քան պոետական պլան-ծրագրերը: Իրավիճակին բնորոշ վերլուծություններ: Այսինքն՝ և՛ լավատեսական, և՛ հոռետեսական:

Արտաքին շուկաներում իրավիճակը վատ է դասավորվել Հայաստանի տնտեսության համար։ Վերջին ամիսներին արտահանման հետ կապված խնդիրներն ահագնացել են։ Դրանք կապված են՝ ինչպես արտահանման դժվարությունների, այնպես էլ՝ իրացման շուկաներում տեղի ունեցող փոփոխությունների ու ի հայտ եկած սահմանափակումների հետ։

Գույքահարկի շուրջ վերջին զարգացումները ես կանխատեսել էի դեռևս մեկ տարի առաջ, երբ ես թերևս միակն էի, որը բարձրաձայնում էր հնարավոր հետևանքների մասին ։

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ կառավարությունում այսօր տեղի է ունեցել խորհրդակցություն՝ կորոնավիրուսի տնտեսական հետևանքների չեզոքացման քաղաքականության վերաբերյալ: Քննարկմանը մասնակցել են ֆինանսատնտեսական հատվածը ներկայացնող գերատեսչությունների ղեկավարները, Ազգային ժողովի շահագրգիռ հանձնաժողովների պատգամավորները, հակաճգնաժամային միջոցառումների իրականացման գործընթացում ներգրավված պաշտոնատար անձինք:

Վերջին տասնօրյակում համաշխարհային տնտեսական մամուլը քափուքրտինք կտրած տնտեսական կանխատեսումներ էր հրապարակում: Բոլորը փորձում էին սեփական կանխատեսումներ հրապարակել Արժույթի միջազգային հիմնադրամից առաջ: ԱՄՀ-ն նախորդ կանխատեսումը հրապարակել էր ապրիլի 14-ին: Այնտեղ ասվում էր, որ սկսված կրճատում-ռեցեսիան ամենախորն է Մեծ ճգնաժամից (1929-39թթ․) հետո: Ենթադրվում էր, որ աշխարհի քանակով 157 երկրում տնտեսական անկում կարձանագրվի: Համաշխարհային տնտեսության անկումը այն ժամանակ գնահատվում էր 3 տոկոս:

Հունիսի 25-ին Ազգային ժողովն արտահերթ ընթացակարգով երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունեց «Հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» նախագիծը, որով 2021 թվականի հունվարի 1-ից կբարձրացվի գույքահարկը:

Երկրում համավարակի դեմ պայքարը որևէ արդյունք չի տալիս, ինչի մասին վկայում են օրեցօր շատացող վարակակիրների և, որքան էլ ցավալի է, մահացությունների թիվը։ Որքան էլ պետական ամբիոններից ասեն, թե երկրում սոցիալական ճգնաժամ չկա, քաղաքացիներից յուրաքանչյուրն ինքն էլ առանց ասելու՝ գիտի, թե ինչ խնդիրների առաջ է կանգնած, տնտեսությունը գահավիժում է՝ ամիս առ ամիս արձանագրելով տարատեսակ ցուցանիշների անկումներ և, փոխարենը, ինչպես սովորաբար անում են քաղաքացուն ու պետությանը միտված իշխանությունները, քայլեր ձեռնարկվեն քաոսային իրավիճակի զարգացման տեմպը դանդաղեցնելու և հետևանքները վերացնելու համար, որոշում է կայացվում մի հարված էլ տալ քաղաքացուն՝ միջինը 4.3 անգամով ավելացնելով գույքի դիմաց գանձվող հարկի դրուքաչափը։

Աշխարհի խոշորագույն հումքային բորսաների հունիսի 26-ի առևտրային նստաշրջանների արդյունքում սահմանվել են նավթի հետևյալ գները:

Միտումնավո՞ր, թե՞ թյուրիմացաբար՝ Նիկոլ Փաշինյանը կրկին խեղաթյուրում է փաստերը։ Փորձելով արդարացնել համավարակի տարածման պայմաններում տնտեսությունը վերաբացելու և կրկին չփակելու կառավարության քայլերը՝ վարչապետը հրապարակել է աշխատատեղերի վերաբերյալ մի շարք ցուցանիշները, որոնք, մեղմ ասած, հեռու են իրականությունից։

Հանրային ծառայությունները և տնտեսական մրցակցությունը կարգավորող պետական հանձնաժողովի մասնագետների կողմից 2020թ. հունիսի 25-ին Ստեփանակերտ քաղաքում գործող 20 առևտրային օբյեկտներում 43 լայն սպառման ապրանքատեսակների դիտարկման արդյունքում, նախորդ դիտանցման համեմատ, արձանագրվել է 7 ապրանքատեսակի միջին գների փոփոխություն` 3 գնաճ, 4 գնանկում:

Աշխարհի խոշորագույն հումքային բորսաների հունիսի 25-ի առևտրային նստաշրջանների արդյունքում սահմանվել են նավթի հետևյալ գները:

Մարտից սկսած տնտեսությունը մտավ անկումային փուլ և շարունակում է ընթանալ այդ ճանապարհով։ Անկումը գնալով խորանում է։ Երրորդ ամիսն անընդմեջ զարգացումները բացասական են։ Տնտեսությունը ռեցեսիայի մեջ է։

ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած պաշտոնական տվյալների համաձայն՝ 2020 թվականի հունվար-մայիս ամիսներին տնտեսական ճգնաժամը ավելի է խորացել՝ կազմելով -3,9 տոկոս։ Տնտեսության գրեթե բոլոր ոլորտներում բացասական արդյունքներ և սպասումներ կան, որն իր արտացոլում է գտել պաշտոնական վիճակագրության մեջ, մասնավորապես՝ հունվար-մայիս ամիսներին՝ արդյունաբերության աճը դանդաղել է՝ կազմելով +2,4 տոկոս, շինարարությունը անկում է գրանցել -23,6 տոկոսով, առևտրի շրջանառությունը՝ -10,2 տոկոսով, ծառայությունների ոլորտը՝ -4,2 տոկոսով։ Առավել մտահոգիչ է  արտաքին առևտրաշրջանառության ծավալների կրճատումը (–11,2 տոկոսով). մասնավորապես՝ արտահանումը նվազել է -8,1 տոկոսով, ներմուծումը՝ -12,8 տոկոսով։

ԱԿԲԱ-ԿՐԵԴԻՏ ԱԳՐԻԿՈԼ Բանկը և Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը (ՎԶԵԲ) կնքել են 20 միլիոն ԱՄՆ դոլարի չափով վարկային պայմանագիր։ ՎԶԵԲ-ի կողմից տրամադրված ֆինանսական միջոցները ԱԿԲԱ-ԿՐԵԴԻՏ ԱԳՐԻԿՈԼ Բանկը կուղղի Հայաստանում կորոնավիրուսի համավարակի հետևանքով տուժած միկրո, փոքր և միջին ձեռնարկությունների ֆինանսավորմանը: Համաճարակից տուժած ՄՓՄՁ-ների ֆինանսական միջոցները տրամադրվելու են ինչպես ՀՀ դրամով, այնպես էլ ԱՄՆ դոլարով։

Ստեղծված իրավիճակում որո՞նք են մեր նախանշած առաջնահերթությունները, ինչպե՞ս ենք մենք կազմակերպում հաճախորդների հեռավար սպասարկումը, ի՞նչ նոր ծրագրեր ու մոտեցումներ ենք մշակում՝ համավարակի տնտեսական հետևանքները մեղմելու և մեր հաճախորդների համար անվտանգ միջավայր ապահովելու առումով։ Բոլոր այս հարցերի պատասխանները Ամերիաբանկի ֆինանսական գծով տնօրեն Գևորգ Թառումյանի հարցազրույցում: