Տնտեսություն

Հայաստանին մատակարարվող ռուսական գազի գնի հարցը շարունակում է մնալ անորոշ։ Նախկինում գործող պայմանագրի ժամկետն ավարտվել է անցած տարվա վերջին, իսկ նոր պայմանագիր դեռևս չի կնքվել։

Օրեր առաջ, երբ Նյու Յորքում չէր դադարում անձրևը, իսկ Երևանում արևային եղանակ էր, հացթուխ Բենն ինձ համար բացահայտեց հացերի կախարդական աշխարհը, մենք խոսեցինք իմ սիրած հայկական լավաշի և մոտ ապագայում Հայաստան այցելելու նրա ծրագրերի մասին:

Ամերիկյան «Fitch Ratings» վարկանիշային գործակալությունը նվազեցրել է Թուրքիայի տնտեսական աճի կանխատեսման գնահատականը։

Նախընտրական այս խառնաշփոթի մեջ շատերը հավանաբար մոռացել են, թե ով էր Նիկոլ Փաշինյանն իշխանության գալուց առաջ։ Իշխանության գալուց առաջ Նիկոլ Փաշինյանը մարդ էր, ով մեղադրում էր բոլորին՝ երկիրը թալանելու ու կործանելու, կոռուպցիայի ու կաշառակերության մեջ, խոստանում էր գալ իշխանության ու լուծել ժողովրդին հուզող բոլոր խնդիրները։ Եկավ և եղածն էլ քանդեց ու ոչնչացրեց։

ՀՀ պետական ընդհանուր պարտքը 2018թ․-ի հունվարի համեմատ 2021թ․-ի մարտին աճել է 40,4 տոկոսով։ Պետական պարտք/ՀՆԱ հարաբերակցությունը 2017թ․-ին եղել է 58,9 տոկոս, իսկ 2020թ․-ին դարձել է 67,3 տոկոս։

Ներդրումների մասով նախընտրական ծրագրերում իրատեսական մոտեցում, ցավոք, ունեն միայն քաղաքական լուրջ անցյալ ունեցող ուժերը:

Պարզ է, որ առանց ներդրումների հնարավոր չէ նոր աշխատատեղեր բացել։ Բայց 3 տարի շարունակ միայն հավաստիացումներ են հնչել, որ ներդրողները չափազանց հետաքրքրված են Հայաստանի «հեղափոխական տնտեսությամբ», որ շուտով գալու են ու ֆինանսական լուրջ ներարկումներ իրականացնեն։ Նախորդ խորհրդարանական ընտրություններից առաջ և հետո էլ խոսվում էր սպասվող միլիարդավոր դոլարների հասնող ներդրումային ծրագրերի մասին։ Սակայն փորձը ցույց տվեց, որ դրանք զուր հույսեր են։

Երեկ երեկոյան Հայաստանի երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը հրապարակեց «Զինծառայողների ապահովագրության» հիմնադրամում առկա մի տեղեկանք, ըստ որի՝ 44-օրյա պատերազմում անհետ կորած զինվորիերի թիվն ապրիլ ամսին 1064 է։

Կենսաթոշակն անկանխիկ ստանալու համար՝ հաճախորդին անհրաժեշտ է մոտենալ ՎՏԲ-Հայաստան Բանկի իրեն հարմար մասնաճյուղ, ներկայացնելով անձը հավաստող փաստաթուղթ և հանրային ծառայության համարանիշը և լրացնել թոշակային քարտ ստանալու դիմում:

2019թ․ աղքատության մակարդակը աճել է 3 տոկոսային կետով և դարձել է 26,3 տոկոս։ Համաշխարհային բանկի նախնական գնահատմամբ 2020թ․ Հայաստանում աղքատության մակարդակն աճել է 7 տոկոսային կետով։

Նիկոլ Փաշինյանն այնքան է արժեզրկել Հայաստանում քաղաքական պայքարը, որ ընտրություններից առաջ իրենց նախընտրական ծրագրերը ներկայացնելու փոխարեն, քաղաքական ուժերը հայտնվել են էժանագին շոուների մեջ. բոլորը՝ բոլորին մեղադրում են։ Որ ընդդիմությունն է մեղադրում իշխանություններին, բնական է։ Բայց որ իշխանությունն է մեղադրում ընդդիմությանը՝ երկիրն այս օրի հասցնելու համար, ոչ մի կերպ չես կարողանում հասկանալ։

Դիզելային վառելիքի արժեքը Սանկտ Պետերբուրգի միջազգային ապրանքա-հումքային սակարանում (ՍՊբՄԱՀՍ) իր առավելագույն մեծության է հասել 2018 թվականից ի վեր դիտարկումների ողջ պատմության ընթացքում:

2021թ. մայիսին ապրիլի համեմատ բենզինի և դիզելային վառելիքի գներն աճել են 3.0% և 5.4%-ով։ 2021թ. մայիսին 2020թ. մայիսի համեմատ հանրապետությունում գրանցվել է բենզինի և դիզելային վառելիքի՝ համապատասխանաբար՝ 49.6% և 38.3%, իսկ 2020թ. դեկտեմբերի համեմատ՝ 21.6% և 32.0% գնաճ:

«Ես նայում եմ վիճակագրությունը, 2019 թվականին ունեցել ենք ընդամենը 140 միլիոն դոլարի ներդրում՝ կոպեկներ։ Ես չգիտեմ, թե Խաչատուր Սուքիասյանի ասած այդ 600 միլիարդ ներդրումը որտեղ է թաքնված, բայց այն որևէ վիճակագրությամբ չի երևում։ Մեզ մոտ այս պահին ընթացող ամենաթանկ ծրագրերից մեկը «Ամուլսարի» ծրագիրն էր, մյուսը՝ Հյուսիս-Հարավն էր՝ պետական գումարներով։ Հիմա մոտ 200 միլիոնի մի նոր ծրագիր են փորձում անել, բայց, իմ անձնական կարծիքով, խնդիրներ կունենան։ Այնպես որ՝ ինչպես հաշվում եմ, այդ 600 միլիարդը չեմ տեսնում»,- ասաց Խաչատուրյանը՝ հավելելով, որ ներդրումների բացակայության վերաբերյալ վստահ է, որ գործող իշխանությունն իր ծոցագրպանում 5-6 պատճառ ևս ունի, սակայն դրանք բոլորն էլ նոնսենսների շարքից են։

Տնտեսագետ Թադևոս Ավետիսյանի գնահատմամբ՝ թեև վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը կիրառվում է գնաճը կառավարելու և ազգային արժույթի արժեզրկումը կանխելու համար, այդուհանդերձ, այն տնտեսության համար ունի ապախթանող էֆեկտ:

Ակբա բանկը և Գերմանիայի բնության պահպանության միությունն (NABU) ամփոփել են համատեղ իրականացվող «Օրգանական գյուղատնտեսության զարգացում» 2020-2021 ծրագրի մրցույթի արդյունքները։

Ինչպես 2018թ․-ին, այնպես հիմա՝ քաղաքական իշխանությունը հեծնածների ապազգային խմբակը նախընտրական ծրագրում վկայակոչում են բարեփոխումներ՝ թիրախավորելով 2030թ․-ը։

Նավթի գները հունիսի 15-ի սակարկությունների ընթացքում բարձրանում են առաջիկայում իրանական միջուկային ծրագրի շուրջ համաձայնության ձեռքբերման հեռանկարների նվազման ֆոնին։

Ընտրություններից առաջ իշխանության քաղաքական թիմն այնպես է իրեն պահում՝ կարծես Հայաստանը վերածել է դրախտի։ Տնտեսական այնպիսի աճերից ու զարգացումներից են խոսում, թվում է, թե մի ուրիշ իրականության մեջ ենք։

«ԿԲ խորհուրդը որոշել է բարձրացնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 0.5 տոկոսային կետով՝ սահմանելով 6.5 տոկոս,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ տեղեկացրեց ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը, ապա ներկայացրեց տնտեսության վիճակը նկարագրող մի քանի թվեր,- 2021թ. մայիսին արձանագրվել է 0.4% գնանկում՝ նախորդ տարվա նույն ամսվա 0.1% գնանկման դիմաց, որի պարագայում 12-ամսյա գնաճը նվազել է և կազմել 5.9%: 12-ամսյա բնականոն գնաճը շարունակել է արագանալ՝ մայիսի վերջին կազմելով 7.4%»:

Հունիսի 15-ի նիստում ՀՀ ԿԲ խորհուրդը որոշեց բարձրացնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 0.5 տոկոսային կետով՝ սահմանելով 6.5%:

Կոնվերս Բանկը Վերակառուցման եւ զարգացման եվրոպական բանկի հետ կնքված վարկային պայմանագրի ներքո  ներգրավել է վարկային միջոցների հերթական տրանշը՝ 1  մլն դոլարին համարժեք դրամի չափով՝ «Converse4Women» փաթեթի շրջանակում ֆինանսավորում իրականացնելու համար:

Ճապոնիայի ֆոնդային շուկան երկուշաբթի օրը վստահորեն աճում է երկրի իշխանությունների կողմից կարանտինային սահմանափակումների աստիճանաբար վերացման ֆոնին։

Բյուջեի ծախսերը կատարելու համար կառավարությունը ռեկորդային տեմպերով ավելացնում է պետական պարտքը։ Վերջին 1 տարվա ընթացքում Հայաստանը 1 մլրդ 370 մլն դոլարի պարտք է կուտակել։

Թե մինչև ո՞ւր կհասնի արտագաղթի ալիքը, կերևա ընտրություններից հետո։ Շատերը սպասում են ընտրությունների արդյունքներին, որպեսզի որոշեն իրենց անելիքները՝ մնա՞ն, թե՞ գնան։

Աշխատավարձը նուրբ թեմա է: Խոսք ու զրույցի ժամանակ այս թեման սովորաբար գերադասում են շրջանցել: Բոլո՛րը: Բացի վիճակագրությունից: Պաշտոնական վիճակագրությունն աշխատավարձի չափի փոփոխությունը կարևոր թեմա է համարում: Համարում ու մտցնում է երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակը նկարագրող մակրոտնտեսական հիմնական ցուցանիշների մեջ:

Արվեստով հայրենիքի և նրա խնդիրների մասին բարձրաձայնելը, թերևս, հայրենասիրության ամենաազնիվ դրսևորումներից մեկն է:

Անցած տարվա դեպրեսիայից հետո՝ անշարժ գույքի շուկան դեռ շոկի մեջ է։ Ճիշտ է, գործարքները նախորդ տարվա խորը անկումից հետո ավելացել են, գներն էլ արտաքուստ սկսել են բարձրանալ, բայց անորոշությունները շատ են։

Ռուսաստանի ու Թուրքիայի միջև ընդհանուր առևտրաշրջանառության ծավալները 2021-ի հունվա-ապրիլ ժամանակաշրջանում նախորդ տարվա նույն ժամանահատվածի համեմատ աճել է 22.5%-ով՝ հասնելով 9.1 մլրդ դոլարի: Այս մասին հայտնել է Ռուսաստանի Դաշնության մաքսային ծառայությունը:

Նախորդ նախընտրական ծրագիրը տապալելուց հետո՝ Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքական թիմը հիմա էլ նոր ծրագիր է ներկայացրել ու ավելի շռայլ խոստումներ շաղ տվել։ Մոռացել են, որ նախկինում էլ էին այդպիսի խոստումներ տվել, բայց ոչինչ չեն արել։ Տնտեսությո՞ւնն է աճել, թե՞ մարդկանց սոցիալական վիճակն է լավացել։ Բոլոր առանցքային ուղղություններով իշխանությունը ձախողել է նախորդ նախընտրական ծրագիրը։ Այդքանից հետո կարծում են, թե ընտրողները պետք է հավատան ու վստահեն իրենց։