Տնտեսական իրավիճակը Հայաստանում մնում է լարված ու անորոշ։ Չնայած տնտեսության վերականգնման մասին վերջին շրջանում իշխանական ճամբարից հնչող հայտարարություններին՝ տեղական ու միջազգային կազմակերպությունների գնահատականները շարունակում են հոռետեսական լինել։
«Հարկաբյուջետային դիսցիպլինայի առումով ես խնդիր եմ տեսնում. և՛ Հաշվեքննիչ պալատն է պասիվ, և՛ Ֆինանսների նախարարության վերահսղության տեսչությունն է որոշակի պահպանողական մոտեցում ցուցաբերում։ Ես տեսնում եմ, որ Կառավարության որոշումներով շատ հատուկ նշվում է, թե ումի՞ց պետք է գնումն իրականացվի»,- ասաց Վարդան Արամյանը՝ նշելով, որ համեմատության համար նախորդ իշխանությունների ժամանակ, մասնավորապես՝ իր պաշտոնավարման ժամանակաշրջանում, մատների վրա կարելի էր հաշվել, թե քանի անգամ է հստակ տրվել անուն, թե ումից գնում պետք է իրականացնել։
Չնայած այն հայտարարություններին, որ կառավարության գզրոցներում կամ թղթապանակների մեջ կան բազմամիլիարդ ներդրումային ծրագրեր՝ այս փուլում նոր ներդրումների մասին պետք է ընդհանրապես մոռանալ։ Ոչ մի նշանակություն չունի՝ իրականում կա՞ն, թե՞ չկան այդ ծրագրերը։
Կար ժամանակ, երբ Նիկոլ Փաշինյանն առիթը բաց չէր թողնում խոսելու շաքարավազի և բանանի էժանացման մասին։ Վաղուց արդեն շաքարավազն ու բանանն ավելի թանկ են, քան նախկինում էին։ Շաքարավազ գնելու համար հիմա սպառողները ստիպված են 41 տոկոսով ավելի շատ վճարել, քան վճարում էին մեկ տարի առաջ։ Բանանի գնաճը մեկ տարում կազմել է 14 տոկոս։
Նիկոլ Փաշինյան-Վլադիմիր Պուտին հանդիպման ընթացքում, հայ-ռուսական օրակարգային հարցերից զատ, Փաշինյանն արծարծեց հեռանկարային համագործակցության հարցեր. օրինակ՝ դիտարկել Հայաստանում նոր ատոմակայան կառուցելու հնարավորությունը:
Կոնվերս Բանկում Գարնանային տոները շարունակվում են: Բանկը՝ առեւտրի ոլորտի իր գործընկեր Hermitage վաճառասրահի հետ գործակցության շրջանակում, հանդես է գալիս նոր անակնկալով:
Մեդիամոնիտորինգի MaxMonitor ընկերությունը հրապարակել է «ՀՀ բանկերը ԶԼՄ-ներում» եռամսյակային հաշվետվությունը, որի արդյունքներով ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը շարունակում է լինել առաջատարը ԶԼՄ-ներում ունեցած հիշատակումների քանակով: Հիշատակումների ընդհանուր թիվը 393 է, ինչը կազմել է 2021թ. առաջին եռամսյակում հրապարակումների 41%-ը:
Որքան կանխատեսել էր դրամի արժեզրկումն, այնքան սպասելի էր, որ գործող իշխանությունների շահերը սպասարկող կենտրոնական բանկը կվերսկսի դոլարային ներարկումներ անել արտաժույթի շուկայում, ինչի հետևանով այսօր մոտ 10 դրամով արժևորվեց դրամը։
«Ո՞ւր է գահավիժում Հայաստանի տնտեսությունը». Հրանտ Բագրատյանի ասուլիսը. ՈւՂԻՂ
Մեկ տարի առաջ երկու ոտքը մի կոշիկի մեջ դրած Նիկոլ Փաշինյանը պնդում էր, որ չի վերացվելու պետական գնումների ժամանակ պահանջվող 100 տոկոսանոց երաշխիքի ինստիտուտը։ Ազգային ժողովի «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավորի հարցին պատասխանելիս՝ ինչ մեղադրանք ասես, որ չհնչեցրեց Փաշինյանը։
«Տնտեսվարող սուբյեկտներին ենթարկում են հարկային տեռորի, եթե խոսեք փոքր և միջին բիզնեսի ներկայացուցիչների հետ, կտեսնեք, թե ի՞նչ խայտառակ վերահսկողական գործիքներ է կիրառում Պետական եկամուտների կոմիտեն՝ տեռորի են ենթարկում, ստիպում վճարել տուգանքները, և այլն, իսկ դա հանգեցնում է նրան, որ շատ տնտեսվարողներ փակվում են, և այսօր տնտեսության տարբեր ճյուղերում արձանագրված անկումը պայմանավորված է նրանով, որ տնտեսական գործունեություն իրականացնողներ են փակվել»,- ասաց Կառլեն Խաչատրյանը։
Խնդրում եմ առանց խորամուխ լինելու չհարցնել` « … բա հարկային մուտքերն ինչպե՞ս ապահովենք…», «այսինչ երկրի մոդելը, այնինչ մոդելը…», «… Բա ԵԱՏՄ-ի կարգավորումները…», «Բա IMF-ը, բա Համաշխարհային բանկը, բա Fitch-ն ու Moodis-ը», «…բա ինչո՞ւ մինչև հիմա…», «…բա ձեր ժամանակ…», «ֆրանսիացի Լորենը…», «Ֆրիդմանն ու Շտիգլիցը…», և այլն, կամ նմանատիպ հերթապահ, մաշված, անարդյունավետ և շատ հաճախ անհիմն հարցադրումներ :
ՀՀ ֆինանսական շուկաների բնականոն գործունեության ապահովման նպատակով ՀՀ կենտրոնական բանկը ՀՀ արտարժութային շուկայում կիրականացնի գործառնություններ։ Այս մասին հայտնեցին ՀՀ ԿԲ հասարակայնության հետ կապերի ծառայությունից:
«Փաստ» օրաթերթը գրում է. «Մեր երկրի ՀՆԱ-ն իջել է այն նույն մակարդակին, միգուցեև ավելի ցածր, ինչ 2018 թ.ին էր, բայց մեր պետական պարտքն աճել է մոտ 40 տոկոսով: Այս իրավիճակում վերցված նոր պարտքերը, մտնելով տնտեսություն, որոշակի ակտիվություն են առաջացնելու, ինչը զարգացման հետ որևէ կապ չունի: Այդ ակտիվությունը նման է մի երևույթի, երբ կրակի վրա բենզին են լցնում, այն վառվում է, հետո նորից ընկնում իր տեղն ու այդպես շարունակ: «Փաստի» հետ զրույցում այս մասին նշեց տնտեսագետ Կարեն Ադոնցը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Պետական ֆինանսների կառավարման միջազգային փորձագետ, ՀՀ Ֆինանսների նախկին նախարար Վարդան Արամյանն է։
«Մարտ ամսին Հայաստանում սպառողական գների ինդեքսն աճել է 5,3 տոկոսով, նույն ամսվա ընթացքում Միացյալ Նահանգներում՝ 1,4 տոկոսով, հարևան Վրաստանում՝ 2,8, Թուրքիայում՝ 0,5 տոկոսով, և այլն։ Այսինքն՝ երբ համադրում ենք աշխարհի միտումները, ակնհայտ է, որ մեզ մոտ ընդհանուր առմամբ գների մակարդակն առնվազն 3 անգամ ավելի է աճում, երբեմն՝ 4-5, քան տարածաշրջանային մյուս երկրներում։ Հետևաբար՝ այդ պնդումը մոլորություն է»,- եզրափակեց Կառլեն Խաչատրյանը։
«6 ամիս ոչ մի բան չենք արել ըստ էության ու նստել սպասել ենք ու ասում ենք՝ արգելքը կերկարաձգենք՝ առանց հաշվարկելու, թե ի՞նչ վերլուծություն ունենք, որտեղ ի՞նչ պրոբլեմ է, ու ինչպե՞ս ենք բացը լրացնում»,- նշեց Բաբկեն Պիպոյանը:
ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի ծրագրերի համակարգող, տնտեսագետ Թադևոս Ավետիսյանը կարծում է, որ գնաճից մինչև տնտեսական անկում, գործազրկության մակարդակի անկում, իրական եկամուտների նվազում և աղքատության մակարդակի աճ՝ այս բոլորի իրական պատճառը տոտալ անպատասխանատվությունն է, ականջահաճո խոստումները և դրան հակառակ իրավիճակ, գործողություն ու վարքագիծ՝ պետական կառավարման մարմինների կողմից:
ԱԺ տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի այսօրվա նիստում օրակարգը հաստատելուց հետո, հանձնաժողովի նախագահ, «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Բաբկեն Թունյանը մի քանի դիտարկում արեց՝ ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանի Սևանում հնչեցրած հայտարարությունների վերաբերյալ։
«Խիղճ ունեցեք, փոխարժեքը չեք կարողանում կայուն պահել, գոնե դեղերի շուկայում խիստ կարգավորումներ մտցրեք, մարդկանց օգնեք համավարակի պայմաններում, որ էլ ավելի չվատթարանա վիճակները»:
«Այս փոփոխությունը երկու նպատակից է բխում՝ փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի ընդհանուր ստանդարտներից ու կանոններից։ Միջոցառումը նախատեսված է եղել հակակոռուպցիոն ռազմավարությունում, սակայն բուն նպատակը նշեցի։ Կոռուպցիան նույնպես փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման նախորդող հանցակազմ է իրենից ներկայացնում։ Կենտրոնացված ռեստերը թույլ է տալու հետագայում զարգացնել նաև տարբեր նորարարական գաղափարներ»,- հավելել է Ներսես Երիցյանը։
Դեռևս 2019 թվականին Կառավարությունը Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ որոշում ընդունեց Հայաստանում տեղական արտադրողին պաշտպանելու համար բարձրացնել ներմուծվող ցեմենտի մաքսատուրքը՝ ներկրված ցեմենտի 1 տոննայի համար սահմանելով 22.000 դրամ մաքսատուրք, սրան զուգահեռ` ցածր մնաց տուրքը ցեմենտի հումքի՝ կլինկերի համար, իսկ քանի որ Հայաստան ներմուծվող իրանական կլինկերն անհամեմատ էժան էր, դա առաջացրեց տեղական արտադրողների դժգոհությունը, մասնավորապես՝ բողոքի ակտիվ ակցիաներ իրականացրեցին «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանի կողմից հավատարմագրային կառավարման հանձնված բիզնեսներից մեկի՝ «Արարատ Ցեմենտի» աշխատակիցները։
Խալաթյանների ընտանիքն իրենց փոքրիկ ռեստորան-հյուրատանը «տեղավորել» է ամբողջ Վայոց ձորը. ավանդական ուտեստները, ավանդույթները, կենցաղն ու մշակույթը 25-ամյա Լիլիթն ու իր ընտանիքը ներկայացնում են տեղացի ու արտասահմանցի հյուրերին:
Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Էդվարդ Հովհաննիսյանը հերքում է տեղեկությունը, թե իր ընտանիքի անդամները, մասնավորապես՝ հայրը, զբաղվում է Նիկոլ Փաշինյանի մարզային այցերին մարդկանց հավաքագրելով։
Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Էդվարդ Հովհաննիսյանի խոսքով՝ երկրում տնտեսական վիճակը գնահատելու համար պետք է հետևել վիճակագրական տվյալներին, կոնկրետ ՊԵԿ-ի մասով՝ հարկերի հավաքագրման ստացակարգին և տարբեր ոլորտներում տիրող իրավիճակին, հատկապես՝ առևտրաշրջանառության ծավալներին։
ԱԺ Ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի այսօրվա նիստում քննարկվեց կառավարության հեղինակած ՀՀ «Կենտրոնական բանկի մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին նախագիծը։
ԱԺ ֆինանսատնտեսական, բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստը՝ ՈւՂԻՂ
«Չեմ բացառում, որ եթե գազի գինը սահմանին մնա նույն 165 դոլարի մակարդակում, «Գազպրոմ Արմենիա» ընկերությունը ստիպված կլինի այս տարվա ընթացքում ինչ-որ մի պահի, օրինակ, գարնան ընթացքում, կրկին դիմել Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողով՝ սակագները վերանայելու՝ բարձրացնելու առաջարկով, իսկ սա իր հերթին՝ կհանգեցնի էլեկտրաէներգիայի գնի բարձրացմանը»,- եզրափակեց Վահե Դավթյանը:
Բոնուսային միավորները չեն կուտակվում հետևյալ գործարքների դիմաց՝ կոմունալ վճարումներ, քարտերով փոխանցումներ, մոլախաղերի հետ կապված գործարքներ, պետական բյուջե կատարված վճարումներ, ապահովագրավճարներ, ճանապարհային չեկերի վճարներ և ֆինանսական հաստատություններում այլ փոխանցումներ:
Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների զուտ ներհոսքը (եկած – գնացած) նվազել է 38,1 միլիարդ դրամով (79,4 միլիոն դոլարով) կամ 123 անգամ։
