168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում, ԵՊՀ տնտեսագիտության և կառավարման ֆակուլտետի կառավարման և գործարարության ամբիոնի վարիչ Կառել Խաչատրյանը առանց դատարանի որոշման քաղաքացու բանկային գաղտնիքին տիրապետելու նկրտումը պայմանավորեց գործադիր իշխանության միայն մեկ ցանկությամբ՝ այն է՝ էլ ավելի շատ լծակներ կենտրոնացնել իր ձեռքում։
«Իրավաբանական անձինք, միևնույն է, իրավունք չունեն կանխիկ գործարքներ իրականացնել: Այսինքն՝ «Անկանխիկ գործառնությունների մասին» օրենքով խնդիրը պետք է համարվեր լուծված: Եթե նախագիծն ընդունվի այս տեսքով, միայն բացասական հետևանքներ է ունենալու»,- եզրափակեց Հայկ Ֆարմանյանը:
168.am-ի հետ զրույցում «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Թադևոս Ավետիսյանն ուշադրություն հրավիրեց այն հանգամանքի վրա, որ անգամ ԿԲ նախագահն է նշել, թե գնաճը ոչ միայն դրսից է ներմուծված, այսինքն՝ միջազգային շուկաների թանկացումներն են բերել այդ գնաճին, այլև՝ ներքին առաջարկն է կրճատվել, և տնտեսությունն այդ աճող պահանջարկը չի կարողանում բավարարել։
Իշխանության տարբեր օղակներ առիթը բաց չեն թողնում՝ ուղղակի և անմիջական հասանելիություն ձեռք բերելու բանկային գաղտնիք պարունակող տվյալների նկատմամբ։ Այդ հնարավորությունը նրանք իրականում ունեն, բայց դրա համար պետք է անցնեն դատական համակարգով։ Դատարանն է որոշում՝ հիմնավո՞ր է այդպիսի պահանջը, թե՞ ոչ։
Պետական եկամուտների կոմիտեն Ազգային ժողովից պահանջում է լիազորությունների ընդլայնում՝ հասանելիություն բանկային գաղտնիք համարվող տեղեկություններին՝ առանց դատարանի որոշման։ Այս նպատակով առաջարկվում է փոփոխություններ կատարել «Բանկային գաղտնիքի մասին» և «Ապահովագրության և ապահովագրական գործունեության մասին» օրենքներում։
168.am-ի հետ զրույցում «Կենտրոն» անշարժ գույքի գործակալության տնօրեն Վահե Դանիելյանը թեև նշում է, որ անշարժ գույքի շուկայում մեծ ակտիվություն կա, այդուհանդերձ շուկայի վրա մեծ ազդեցություն ունեն վերը թվարկված գործոնները։
168.am-ը քաղաքական գիտությունների դոկտոր, էներգետիկ և տրանսպորտային-լոգիստիկ անվտանգության հարցերով փորձագետ Վահե Դավթյանից հետաքրքրվեց, թե կոնկրետ օդային բեռնափոխադրումների վերաբերյալ պայմանավորվածությունն ի՞նչ կփոխի հայ-թուրքական տնտեսական հարաբերություններում և ի՞նչ ռեալ տնտեսական արդյունքներ կապահովի։
3 միլիոն բնակչություն ունեցող Հայաստանում 500.000 մարդ սոված է մնում։ Սա ՄԱԿ-ի Պարենի համաշխարհային ծրագրի դիտարկումն է։
Հանրային ֆինանսների կառավարման միջազգային փորձագետ Վարդան Արամյանը վստահեցնում է՝ թեև Կենտրոնական բանկը նախապատվությունը տալիս է գնաճին և դա այդպես էլ պետք է լիներ, սակայն ակնհայտ է, որ դրամի արժևորումն արտահանող հատվածի համար խնդիրներ է ստեղծում, ուստի հենց այստեղ է, որ գործի պետք է անցնի նաև Կառավարությունը՝ ինչ որ կերպ օժանդակելով տնտեսության արտահանելի հատվածին։
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը դեռևս հունիսի 6-ին հայտարարել էր, որ Սև ծովում հայկական լաստանավը կանոնավոր լաստանավային հաղորդակցությունը կսկսի հունիսի 15-ից, սակայն մինչ օրս լաստանավը չի սկսել աշխատանքը: Հոլանդական C&M International լոգիստիկ ընկերությունը ռուս-ուկրաինական հակամարտությամբ պայմանավորված՝ Ռուսաստանի նկատմամբ պատժամիջոցներ է սահմանել, որը խնդիրներ է ստեղծել նաև հայկական լաստանավի շահագործման համար։
Վերին Լարսի ճանապարհը, որը Հայաստանն արտաքին աշխարհին կապող միակ ցամաքային գործող երթուղին է, հեղեղումների հետևանքով վնասվելուց հետո, այս անգամ հաջողվեց շուտ վերականգնել։ Բայց դա չի նշանակում, որ նման փլուզումներ կամ այլ իրավիճակներ առաջիկայում չեն լինելու։ Լարսով բեռնափոխադրումներ իրականացնելը վերջին շրջանում չափազանց դժվարացել է։ Ու դրա համար էլ տարեսկզբին կառավարությունը որոշեց կազմակերպել նաև լաստանավային փոխադրումներ։
Վերջին 3 ամսում դրամը տարբեր արժույթների նկատմամբ արժևորվել է 15-20 տոկոսով։ Այդքանով ներմուծումներն էժանացել են, բայց նույնիսկ դա չի կասեցնում գնաճը։ Պատճառներից մեկն էլ մրցակցային թույլ միջավայրն է։ Ինչքան էլ մրցակցության պաշտպանության մարմինը փորձի արդարացումներ գտնել, միևնույն է, այն ի վիճակի չէ արդյունավետ վերահսկողություն իրականացնել։ Շատ հաճախ Հանձնաժողովը զբաղված է թանկացումներն արդարացնելով ու հիմնավորումներ փնտրելով, քան հակամրցակցային դրսևորումները կասեցնելով։
Գնաճն այս տարի ևս Հայաստանում բարձր է։ Մի բան, ինչը նպաստավոր ազդեցություն է ունենում բյուջեի եկամուտների վրա։ Որքան գները բարձրանում են, այնքան ավելանում են գանձվող հարկերը։ Այդ ավել գումարները վճարում են սպառողները՝ իրենց գրպանի հաշվին։
2018թ.-ին գյուղատնտեսության ոլորտում հեղափոխական զարգացումներ ու առաջընթաց խոստացող վարչապետի թեկնածու Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետ ընտրվելուց հետո, վերջին 4 տարիներին գյուղատնտեսությունը միայն անկում է գրանցել:
Հակամարտության հետևանքով առաջացան բազմաթիվ ռիսկեր, բայց նաև հնարավորություններ բացվեցին Հայաստանի տնտեսության համար։ Պատժամիջոցների պատճառով ռուսական բիզնեսի մի հատված տեղափոխվեց Հայաստան և հիմա իր գործունեությունը շարունակում է այստեղից։ Դա էլ նպաստեց ծառայությունների աշխուժացմանը։
«Այն, ինչ տարիներ ի վեր կատարվել է հայկական շուկայում զարտուղի ճանապարհներով, հիմա, հատկապես օդային բեռնափոխադրումների պարագայում, անգամներով կավելանա: Որոշ ոլորտներին վերջնական հարված հասցնելն ընդամենն ամիսների խնդիր կդառնա»,- եզրափակեց Լիլիա Ամիրխանյանը:
Հայաստանի ֆինանսական շուկան շարունակում է գտնվել բարձր ճնշման տակ։ Դրսից, մասնավորապես՝ Ռուսաստանից, մեծ քանակությամբ գումարներ են գալիս ֆիզիկական անձանց անվան տակ։ Այդ երևույթը սկսվեց Ռուսաստանի նկատմամբ կիրառված պատժամիջոցներից անմիջապես հետո։ Բայց ակտիվացավ հատկապես հետագա ամիսներին։
Ռուս-ուկրաինական հակամարտության սկզբնական շրջանում հայտարարվեց, որ այդ երկրներից, հատկապես՝ Ռուսաստանից, մեծ թվով քաղաքացիների հոսք է սկսվել Հայաստան։ Որ այդ քաղաքացիները տեղափոխվել և մտադիր են հաստատվել Հայաստանում։
Հայաստանի տնտեսության վերաբերյալ հրապարակվող ցուցանիշները շարունակում են զարմացնել իրենց տարօրինակություններով։ Տնտեսության իրական հատվածում, մասնավորապես՝ արդյունաբերության ու գյուղատնտեսության մեջ զարգացումներ չկան կամ շատ ցածր են, բայց ապրանքների արտահանումը մեծ տեմպերով աճում է։
Երկրորդ տարին անընդմեջ Հայաստանը գտնվում է աննախադեպ բարձր գնաճային միջավայրում։ Համատարած ամեն ինչ թանկացել է՝ սկսած պարենայինից, վերջացրած ոչ պարենային ապրանքներով ու ծառայություններով։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն Աուդիտորների պալատի նախագահ, տնտեսագետ Նաիրի Սարգսյանն է:
Կառավարության օրերս կայացած նիստում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց Հայաստանում աշխատատեղերի ու աշխատավարձերի հերթական «պատմական» ու «բացարձակ» ռեկորդների մասին։ Թե ռեկորդները որքանո՞վ են ռեկորդ, մի կողմ թողնենք։ Բայց, երբ մի փոքր խորանում ենք հայտարարված ցուցանիշների մեջ, տեսնում ենք, որ գործ ունենք մի իսկական շիլաշփոթի հետ։
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը, հիմնվելով ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված տվյալների վրա, վերլուծել է ՀՀ տնտեսության սոցիալ-տնտեսական զարգացումները 2022 թվականի հունվար-մայիս ամիսներին։
Դրամի արժևորումը թիրախավորել է Կենտրոնական բանկին։ Նախկինում ԿԲ-ին մեղադրում էին՝ դրամի արժեզրկման, հիմա՝ արժևորման համար։
Թե այդ «առանձնահատուկ ուշադրությունն» ի՞նչ արդյունք է տվել մինչև հիմա, տեսնում ենք պաշտոնապես արձանագրվող ցուցանիշներում։ Դրանք վկայում են, որ արդյունաբերությունը, մեղմ ասած, տխուր վիճակում է։ Զարգացումների մասին նույնիսկ անիմաստ է խոսել։
Որքան էլ Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի տնտեսության վիճակը լավատեսական է գնահատում և խոսում է 7 տոկոս աճի հավանականության մասին՝ հիմնվելով տարեսկզբի առաջին 4 ամիսների ցուցանիշների վրա, միջազգային կառույցները շարունակում են անհամեմատ ավելի զգուշավոր լինել տնտեսության այս տարվա սպասումների վերաբերյալ։ Բազմաթիվ ֆինանսական կառույցներ առայժմ անփոփոխ են պահում ռուս-ուկրաինական հակամարտությունից հետո հնչեցրած գնահատականները, որոնք շատ հեռու են կառավարության լավատեսությունից։
Այն, ինչ անում է Հանձնաժողովը, հասարակությանը մոլորեցնելու փորձ է և ուրիշ ոչինչ։ Տոկոսային արտահայտությամբ այլ բան է, երբ 200 դրամանոց ապրանքի գինն ենք բարձրացնում ասենք՝ 100 դրամով, այլ բան է, երբ 300 դրամանոցի գինն ենք նույն 100 դրամով բարձրացնում։ Մի դեպքում կստացվի, որ գինն աճել է՝ 50, մյուս դեպքում՝ 33 տոկոսով։ Թեև երկուսն էլ թանկացել են 100 դրամով։
Օտարերկրյա ներդրողների կողմից շինարարության ոլորտում իրականացված ներդրումների առումով այս տարի ունենք խայտառակ վատ պատկեր։ Այդ ոլորտում օտարերկրացիների կատարած ներդրումներն ամենացածրն են վերջին 6 տարվա կտրվածքով։
Վահրամ Միրաքյանը նկատեց՝ դրամի արժևորումից տուժում են տարբեր ուղղություններ, և խոսքը միայն բառիս բուն իմաստով արտահանման մասին չէ. «Եթե նայում ենք զուտ արտահանմանը, ապա այո, տուժող ընկերությունները քիչ են, քանի որ արտահանման հիմնական տոկոսը կազմում է Ռուսաստանը, և այս պահին ռուբլու հետ կարծես թե ամեն ինչ նորմալ է: Ես անձամբ մի քանի արտահանողի ճանաչում եմ, ովքեր Ռուսաստան են արտահանում, բայց պայմանագրերը դոլարով են, որովհետև ռուբլին շատ ավելի անվստահելի է, քան դոլարը: Եթե դոլարը 10 տարին մեկ է նման ցնցումների ենթարկվում, ռուբլին՝ տարին երկու անգամ»:
«Եթե մենք սահմանին բնական գազը ձեռք բերեինք դոլարով, ապա, անշուշտ, այն նախադրյալներ կստեղծեր սակագների վերանայման համար, բայց վերջերս որոշում ընդունվեց բնական գազի դիմաց սահմանին վճարել ռուբլով, հետևաբար, այդ տատանումներն ուղիղ ազդեցություն չեն ունենում գնի և սակագնի գոյացման վրա»: