Ճանաչել եմ, որ Հայաստանում կան անկլավներ, որոնք պատկանում են Ադրբեջանին. Փաշինյան

Նիկոլ Փաշինյանն այսօր ԱԺ-ում կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ անդրադարձավ, այսպես կոչված, անկլավների թեմային:

«Անկլավների թեման քաղաքական մակարդակում գոյություն է ունեցել միշտ և շատ վաղուց: Հրապարակված փաստաթղթերից 1999թ. տարածքների փոխանակման փաստաթղթի մեջ 4-րդ հոդվածը նվիրված է անկլավներին, եթե ճիշտ եմ հիշում հոդվածի թիվը: Հարցը քաղաքական և իրավական կողմ ունի: Քաղաքական մակարդակում Մյունխենում և Բրյուսելում եղել է հետևյալ խոսակցությունը, որ մենք փոխադարձաբար ճանաչո՞ւմ ենք անկլավների գոյությունը, այսինքն՝ որ կա Արծվաշեն, որը պատկանում է, պատկանել է Հայաստանի Հանրապետությանը, և անկլավներ հիմա, որ Հայաստանի տարածքում են, որոնք պատկանել են Ադրբեջանին. Այո՛, քաղաքական մակարդակում դա մենք ճանաչում ենք:

Եվ ես ասել եմ, որ իրավական մակարդակում մենք լրացուցիչ հարցեր ունենք առնվազն նրանցից մի քանիսի հետ կապված: Երբ արձանագրում ենք, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը փոխադարձ ճանաչում են միմյանց 29.8 հազար և 86.6 հազար քառակուսի կիլոմետր տարածքային ամբողջականությունները, հարց է գալիս՝ բա այս հարցը, երբ դե յուրե հաստատվի իրենց կարգավիճակը, ո՞նց ենք լուծելու: Լուծելու երկու տարբերակ կա՝ որը սահմանից այն կողմ է, մնում է սահմանից այն կողմ գտնվող երկրի տարածքում, որը սահմանից այս կողմ է, գտնվում է սահմանից այս կողմ գտնվող երկրի տարածքում: Կամ եթե կողմերից մեկը չի ուզում… օրինակ՝ սա էլ է հարց, պատկերացնո՞ւմ եք՝ մենք գնանք ասենք՝ Արծվաշենը չենք ուզում, էն մյուսները թող մնան մեր տարածքում: Բայց այստեղ էլ իրավական հարցեր կան, նրբություններ կան, որոնք պարզ չեն, որովհետև եթե գնանք ասենք՝ Արծվաշենը չենք ուզում, կարող է պարզվել, որ ՀՀ ինքնիշխան տարածքից հրաժարվել ո՞վ կարող է: Կամ էլ կարող է լուծում կա: Այդտեղ որևէ բան որոշված չէ»,- ասաց Փաշինյանը:

Նրա խոսքով՝ ընթանում են քննարկումներ. «Սա այն կետն է, որտեղ ճկունության շատ մեծ տեղ կա, ոչ բոլոր տեղերում է, որ այդքան ճկունության մեծ տեղ կա: Թեման նրբություններ ունի: Երբ ասում ենք՝ փոխանակություն, մի մասը մի կերպ է հասկանում, մի մասը այլ կերպ՝ փոխանակությունն այն է, որ նրանք գալիս են՝ մենք գնում ենք, կամ ընդհակառակը՝ նրանք չեն գալիս, մենք չենք գնում: Նախ՝ որևէ բան որոշված չէ, սկսենք ամենակարևորը դրանից: Այն, ինչ կորոշվի, եթե, օրինակ, կլինի հստակ պայմանավորվածություն Արդբեջանի հետ, ես կգամ կասեմ՝ այ հստակ պայմանավորվել ենք, այսպես է: Ինչպես գիտեք՝ մենք ունենք հոդվածներ՝ խաղաղության պայմանագրի նախագծի մեջ, որոնց շուրջ կա համաձայնեցում, և կան հոդվածներ, որոնց շուրջ դեռևս չկա: Այդ թեմայի վերաբերյալ որևէ վերջնական համաձայնեցում չկա, կան մտքեր, տարբեր գաղափարներ, որոնցից ոչ մեկը մերժված չէ»:

Փաշինյանին անկլավների թեմայի վերաբերյալ հարց տվող իշխանական պատգամավոր Ծովինար Կոստանյանը սկսեց արդարանալ, որ այդ հարցի որոշված լինելու վերաբերյալ ոչ թե ինքն է պնդում անում, այլ պարզապես մեկնաբանում էր, իր իսկ ձևակերպմամբ՝ եղած շահարկումները:

Նիկոլ Փաշինյանը շարունակեց հարցի պատասխանը՝ մի դրվագ պատմելով 2021թ. նախընտրական քարոզարշավից. «Նոյեմբերյանի Ոսկեպար գյուղում ես մի կանգառ ունեցա, կարճ, կամ գուցե դրանից հետո էր, և այնտեղի քաղաքացիները հարց տվեցին, ասացի՝ ժողովուրդ, եթե այդ թեմայով ինչ-որ կոնկրետ բան կլինի, ես կգամ անձամբ և ձեզ հետ կխոսեմ: Էս վերջերս, երբ գնացել էի Տավուշի մարզ՝ Նոյեմբերյանի խոշորացված համայնք, մեր ծրագրում Ոսկեպար գյուղը չկար, և ես նկատել էի, որ չկար, բայց ճանապարհին ես ասացի՝ եկեք մտնենք Ոսկեպար գյուղ, գնանք գյուղամեջ, ոնց էլ չլինի՝ մարդիկ կլինեն:

Եվ ես իջա, այդ մարդկանց հետ զրուցեցի, քննարկեցի, բնականաբար, հարցերից մեկը դա էր: Այդ քննարկման մի հատվածը՝ շատ կարճ կտոր, լուսաբանվել է, բայց մեծ մասը չի լուսաբանվել: Ես գնացի մի բանի համար՝ այդ մարդկանց ասացի՝ ես հիշում եմ, որ ձեզ բան եմ խոստացել, հիմա եկել եմ ասեմ, որ այդ թեմայով շատ կոնկրետություն չկա, բայց տարբերակները սրանք են, երբ կտեսնեմ՝ որ տարբերակն է իրատեսական… Բայց այս պահին եկել եմ ասեմ, որ էն խոստումը, որը տվել եմ, չեմ մոռացել: Ոսկեպարը ամենաշահառու համայնքներից է, երկու կողմերից է շահառու՝ և՛ ճանապարհի մասով է շահառու, և՛ անկլավներից մեկը գտնվում է իր հարևանությամբ: Այնտեղ էլի ուրիշ շահառու… Բայց ես մի բան էլ բացահայտեմ:

Այս վերջերս մեր կուսակցական ֆորմատով քննարկում էր, և մեր կուսակցական ընկերներն էլ այդ հարցը բարձրացրին, ես ասացի, որ տարբերակներից որևէ մեկը կարող է լինել, բայց եկեք՝ այդ հարցի հոգեբանական բանը փոխենք, որովհետև անընդհատ դրա շուրջ ինչ-որ բաներ են ստեղծվում: Ասացի՝ եկեք հասկանանք, մենք խոսում ենք պատերազմի՞ մասին, թե՞ խաղաղության: Եթե իրոք խոսում ենք խաղաղության մասին, դա ընդամենը տեխնիկական, կազմակերպչական հարց է, որը շատ մեծ ռազմավարական խորք չունի: Եթե խոսում ենք պատերազմի մասին, այո, դա շատ սուր հարց է: Մենք այս բոլոր մարտահրավերները գիտակցում ենք: Ճանապարհից են խոսում, հասանելիություն են խոսում. Մենք այդ բոլոր ճանապարհներն էլ գիտենք, խնդիրներն էլ գիտենք, դրանց այլընտրանքներն էլ գիտենք, լուծումներն էլ գիտենք: Հարցը հետևյալի մասին է՝ մենք այդ հարցը դիտում ենք պատերազմի՞ մեջ, թե՞ խաղաղության մեջ»:

Մանրամասները՝ 168TV-ի տեսանյութում