«Չեմ բացառում նաև, որ անձնական խնդիրներ լինեն. մեր երկրում ամեն ինչ հնարավոր է». նախկին փոխոստիկանապետը՝ ՊՊԾ-ն ԱԱԾ-ից առանձնացնելու մասին
Մարտի 4-ից շրջանառության է դրվել վարչապետի աշխատակազմի կողմից մշակված Պետական պահպանության ծառայությունը (ՊՊԾ) Ազգային անվտանգության ծառայությունից առանձնացնելու և վարչապետին ենթակա մարմինների շարքում ներառելու նախագիծը: Որպես նախագծի հիմնավորում՝ նշված են ՊՊԾ գործառույթների կենսագործման անմիջականորեն «պայմանավորված» չլինելը Ազգային անվտանգության ծառայության (ԱԱԾ) մասնակցությամբ, վարչապետի անմիջականության մասնակցությամբ ՊՊԾ ղեկավար կազմի ձևավորման դեպքում պետական պահպանության ծառայության ինքնուրույնության արտացոլումը:
Այդ կապակցությամբ օրերս զրուցել էինք Ոստիկանության պետի նախկին տեղակալ, ոստիկանության գեներալ-մայոր Գագիկ Համբարձումյանի հետ, ում կարծիքով՝ այս նախագծով որևէ լավ բան չի նախատեսվում, ու այս կերպ ընդամենն իշխանությունը ցանկանում է յուրայիններով շրջապատվել:
«…Այս առանձնացմամբ ակնհայտ են իրենց առաջ դրված նպատակները՝ գերհզորացնել վարչապետի և նրա թայֆայի պահպանության խնդիրները՝ համալրելով յուրայիններով, այդ «շիշ բռնողների» թափթփուկներով, հեղափոխության պահապաններով, օրինական տեսք տալով, որովհետև չեն կարող նրանց ընդունել Ազգային անվտանգության համակարգ, որովհետև բավականին խիստ ցենզեր կան: Սա՝ առաջինը: …Եթե բռնի ուժով, զինված ուժով իշխանությունը վերցնելը համարում ենք հեղաշրջում, ապա բռնի ուժով, զինված ուժերով իշխանությունն ապօրինի պահելը նույնպես հեղաշրջում է: Սա այդ հեղաշրջման ատրիբուտներից հերթականն է ընդամենը: Սա որևէ լավ բան չի նախատեսում, իշխանությունը բռնի, զինված ուժով պահելու, հեղաշրջման հերթական բաղադրիչներից մեկն է հանդիսանում»:
Այսօր զրուցեցինք նաև նախկին փոխոստիկանապետ Հովհաննես Քոչարյանի հետ: 168.am-ի հետ զրույցում նա ասաց, որ էականը ոչ թե ՊՊԾ-ի՝ ԱԱԾ-ի կազմում լինելը կամ չլինելն է, այլ այն, որ նախագծով կառույցի արդյունավետությունը բարձրանա:
«Դա այն հարցը չի, որի վերաբերյալ ակադեմիական անալիզներ անելով՝ ասենք՝ ճի՞շտ է, թե՞ ոչ: Եթե գտել են նպատակահարմար, ուրեմն՝ ճիշտ է: Սա նպատակահարմարության հարց է: Բացարձակապես էական չի՝ այդ կառույցը ԱԱԾ կազմո՞ւմ կլինի, թե՞ ԱԱԾ-ից դուրս: Էականն այն է, որ կառույցի կենսագործունեության արդյունավետությունը բարձրանա: Սա օրինականության խնդիր չի, հակասահմանադրականության խնդիր չի: Սովորական, պետական մարմինների միավորման-առանձնացման հարց է, ու, անկեղծ ասած, սրա մեջ որևէ արտառոց բան չեմ տեսնում»,- ասաց Հովհաննես Քոչարյանը:
Անդրադառնալով նախագծում առկա հիմնավորմանը, թե ՊՊԾ գործառույթների իրագործումն անմիջականորեն «պայմանավորված» չէ Ազգային անվտանգության ծառայության (ԱԱԾ) մասնակցությամբ, ու որոշ մասնագետների դիտարկումներին, թե այս կառույցի գործառույթի 99%-ն իրականացնում է ԱԱԾ-ն, մնացածը՝ ՊՊԾ-ն, Հովհաննես Քոչարյանը նշեց, թե այս հարցին ևս պետք է նայել արդյունավետության ու փոխգործակցության տեսանկյունից:
«Հասկանալի է, որ պաշտոնատար անձանց, որոնց ՊՊԾ-ն պաշտպանում է, նրանք (ԱԱԾ-ն,- Ա.Հ.) ազգային անվտանգության տեսանկյունից լուրջ հետազոտություն են ներկայացնում, և պարզ է, որ այդ ստորաբաժանումն ունի օպերատիվ լիազորություններ, և շատ ավելի պարզ է, որ պիտի աշխատի հատկապես ԱԱԾ-ի հետ սերտ համագործակցելով: Բայց գործնականում նա (ՊՊԾ-ն,- Ա.Հ.) գրեթե բոլոր ուժայինների հետ է աշխատում, ոստիկանության հետ էլ է շատ սերտ աշխատում: Ընդամենը կազմակերպչական հարցեր են լուծվելու այդ փոփոխություններով: Միայն ներսում գտնվող մարդիկ կարող են տալ հիմնավորումներ՝ արդյո՞ք այդ առանձնացումը դրա գործունեության արդյունավետությունը կբարձրացնի, թե՞ կնվազեցնի, կամ ընդհանրապես ո՛չ կբարձրացնի, ո՛չ կնվազեցնի, ոնց աշխատում էր, այնպես էլ կշարունակի աշխատել: Ուզում եմ ասել՝ սա այնպիսի առանձնահատուկ հարց չի, որ սրա վրա կենտրոնանանք և ինչ-որ քաղաքական ենթատեքստով դատողություններ անենք: Իմ անձնական կարծիքն է դա»,- ասաց Հովհաննես Քոչարյանը:
Արձագանքելով մեր դիտակմանը, թե այս պետական կառույցների հետ առնչություն ունեցող որոշ անհատներ նշում են, թե ՊՊԾ-ի՝ վարչապետին ենթակա մարմին դառնալը կնշանակի, որ այդ ծառայությունը կհամալրվի յուրայիններով, և այն մարդիկ, ովքեր չէին կարող ԱԱԾ մտնել աշխատանքի՝ որոշակի չափանիշերի չհամապատասխանելու պատճառով, այս նախագծի ընդունմամբ կհամալրեն ՊՊԾ շարքերը, ասաց, թե սա միայն վարչապետի անվտանգության հարց չէ, այլ պետության անվտանգության հարց է, ու այստեղ յուրային ու ոչ յուրային տարանջատման հարց չպետք է դրվի: Փոխարենը՝ նշեց, թե չի բացառվում, որ այս նախագծով անձնական խնդիր է կարգավորվում:
«Եթե ենթադրենք՝ այդպես է, ու վարչապետը որոշել է յուրայիններով լցնի ՊՊԾ-ն, որոնք պետական պահպանության հետ կամ անձի անվտանգությունը պահպանելու պահնորդական տարրական գիտելիքներ չունեն, դա վարչապետի գործն է: Վարչապետը պետք է ավելի շատ շահագրգիռ լինի, որ այնտեղ ոչ թե յուրայիններ մտնեն, այլ պրոֆեսիոնալներ:
Վերջին հաշվով, սա միայն իր անձնական անվտանգության խնդիրը չէ, սա մեր պետության անվտանգության հարցն է: Յուրային, ոչ յուրային… այդտեղ ընդհանրապես պիտի նման հարցեր չքննարկվեն: Ցանկացած պաշտոն ունի իր անձնագիրը, պետական գործունեության ցանկացած տեսակ որոշակի կրիտերիաների պիտի բավարարի, և, իհարկե, պիտի պրոֆեսիոնալներն այնտեղ աշխատեն: Հիմա եթե Ձեր ասած փոփոխությամբ հանդերձ՝ օրենսդրական սահմանափակումները կամ պահանջներն են նվազեցվում, որ ինչ յուրային ասես՝ այնտեղ լցվի, կներեք, սա արդեն խոսում է ոչ կոմպետենտության մասին: Բայց եթե պահանջներն ու սահմանափակումները, որոնք օրենքով կան, դրանք չեն վերանայվելու, ընդհանրապես խոսք է գնում միայն առանձնացման մասին, թող առանձնացվեն:
Ուզում եմ ասել՝ այսպես ենթատեքստերով ու կանխատեսումներով, գուշակություններով չենք կարող ասել՝ դա լա՞վ է, թե՞ վատ է: Թող իրենք գնահատեն՝ լա՞վ է, թե՞ վատ է: Ցանկացած մարմնի առանձնացում, իհարկե, բերում է որոշակի խնդիրների՝ այն իմաստով, որ համագործակցությունն այլ մարմինների հետ պիտի դառնա ավելի կանոնակարգված: Ժամանակին Քննչական կոմիտեն էլ առանձնացրեցին Ոստիկանությունից, ու ես կարծում եմ, որ այդ երկու մարմինների միջև համագործակցության մակարդակն իջավ, ես այդ կարծիքին եմ մինչև հիմա: Հիմա ես այդ ռիսկերը չեմ տեսնում, թող անեն, միգուցե այդպես ավելի կառավարելի ու ավելի վստահելի կլինի կառույցը, ես չգիտեմ:
Չեմ բացառում նաև, որ անձնական խնդիրներ լինեն, անձով պայմանավորված որոշումներ: Մեր երկրում ամեն ինչ հնարավոր է: Մեր երկրում անձով պայմանավորված՝ պետական մարմիններ քանի անգամ բացեցին ու փակեցին: Նորություն չի մեր հանրության համար: Միշտ էլ եղել են հզոր անձնավորություններ, որոնք ունեցել են լավ կապեր ու հարաբերություններ ղեկավարների հետ, և դրանով պայմանավորված՝ կարողացել են իրենց շուրջ ինստիտուտներ ձևավորել: Դրա մասին մենք գիտենք, չէ՞: Իսկ միգուցե ա՞յդ տարբերակն է»,- ասաց Հովհաննես Քոչարյանը:
