«Մարմնի լեզուն ինձ ավելի մոտ էր…». Դիանա Ներսիսյան

Երկար տարիներ Ֆրանսիայում ապրող և ստեղծագործող երիտասարդ մնջախաղաց Դիանա Ներսիսյանը օրեր առաջ ժամանել էր հայրենիք Լ. Ենգիբարյանի անվան մնջախաղի միջազգային փառատոնին մասնակցելու նպատակով: Դիանայի ելույթը տպավորիչ էր և ազդեցիկ: «Արմենպրես»–ի թղթակիցը դերասանուհու հետ զրուցել է նրա ստեղծագործական կյանքի, նոր գաղափարների մասին:

-Ինչպե՞ս առաջացավ մնջախաղի հանդեպ հետաքրքրությունը:

-Իմ առաջին մասնագիտական քայլերը սկսել եմ Երևանի մնջախաղի պետական թատրոնում ու սիրահարվել եմ այս արվեստին:  Յուրի Կոստանյանն ինձ գտավ  «Պատուհան» թատրոնում, որտեղ ես խաղում էի «Ռոսինանտ» ներկայացման մեջ, որում բավականին շատ էին պլաստիկ լուծումները: Կոստանյանն ասաց, որ կցանկանա ինձ տեսնել իր թատրոնում: Մնջախաղի թատրոնում դիտեցի «Արթմնի երազ» բեմադրությունը և հասկացա, որ սա այն արվեստի ձևն է, որը ես փնտրում եմ, որն ինձ լիարժեք ինքնաարտահայտվելու  հնարավորություն կտա:

-Ի՞նչ կար մնջախաղում, որը դուք չգտաք խոսքի թատրոնում:

-Մարմնի լեզուն ինձ ավելի մոտ էր, հարազատ: Մարմնի, ժեստի, պարի միջոցով արվեստասերի հետ առնչվելը չափազանց հետաքրքիր է: Խոսքով դու տեղեկություն ես հաղորդում դիմացինին. խոսքն ասես սահմանափակում է ասելիքդ, իսկ շարժումն ընդարձակ է և արվեստասերին հնարավորություն է տալիս զարգացնել պատկերային մտածողությունը:

-Ապրում և ստեղծագործում եք Ֆրանսիայում: Ի՞նչ  է կատարվում այնտեղի թատերական աշխարհում:

-Ֆրանսիայում արտիստները խմբեր են ստեղծում ու աշխատում. պետական թատրոններ գրեթե չկան: Հիմնել եմ իմ թատերախումբը, որի հետ բազմազան բեմադրություններ եմ իրականացնում, աշխատում զանազան նախագծերում ու շրջում տարբեր երկրներում` երբեմն խումբ ներգրավվելով երաժիշտների և այլ արտիստների:

-«Մարգարիտը» (Perle) պատմում է 90-ականներին ապրող կնոջ մասին, ով պետք է զավակ ունենա: Հիշու՞մ եք այդ տարիները: Ինչու՞ անդրադարձաք հենց այդ թեմային:

-Այդ դժվարին տարիներից շատ բան եմ հիշում: Մեր բակում մի տղա կար, ում հետ մանկությունս էր անցել: Նա բանակ գնաց Արցախյան պատերազմի ժամանակ ու այլևս չվերադարձավ: Իմ մեջ տպավորվել է մի պատկեր, երբ նրա մայրը որդու մարմնի մոտ սեփական մազերն էր պոկում մայրական խոր վշտից ու անկարողությունից: Կարծում եմ` այդ ժամանակ սկիզբ առավ այս ներկայացումը: Ինձ հուզել է այն հարցը, երբ կինը կորցնում է իր զավակին ու շարունակում է ապրել, ի՞նչ վիճակում է գտնվում նա, ի՞նչ ապրումներ է ունենում: Հենց դա եմ փորձել ցույց տալ այս բեմադրությամբ: Ներկայացումն իրականություն ենք դարձրել Միկա Վաթինյանի հետ:

-Հանդիսատեսի հետ այդ հույզերը կիսելով՝ գոնե որոշ չափով թոթափու՞մ եք այդ ծանր բեռը:

-Ինձ համար շատ դժվար է խաղալ այս ներկայացումը. բեռից չեմ ազատվում, բայց ինչ-որ չափով հանգստանում եմ, թեթևանում:

-Դուք խոսում եք համամարդկային ցավի մասին և ոչ թե հենց՝ հայ կնոջ: Ֆրանսիացի հանդիսատեսն ինչպե՞ս ընկալեց այս գործը:

-Ֆրանսիացիների կյանքը բավականին հեշտ է` համեմատած պատերազմող երկրներում ապրող մարդկանց կյանքի: Նրանց համար բեմադրությունը բավականին ծանր է, սակայն, այդ ողբերգությունից հեռու լինելով հանդերձ, նրանք հասկանում են ու վերապրում ներկայացվող իրավիճակը: Ես ցույց չեմ տալիս պատերազմը. բավականին աբստրակտ մոտեցում կա բեմադրության մեջ, այդ իսկ պատճառով յուրաքանչյուր արվեստասեր իր պատմությունն է տեսնում կամ հյուսում:

-Ֆրանսիայում և Հայաստանում ներկայացվող մնջախաղի միջև ի՞նչ տարբերություններ կան:

-Ֆրանսիայում մնջախաղում անգամ խոսք կարող է լինել: Այնտեղ մնջախաղ ասելով միանգամից մտածում են վարպետ Մարսել Մարսոյի մասին`պատկերացնելով  սպիտակ դեմք ու դասական էտյուդներ: Ներկայիս մնջախաղին ասում են ժեստի թատրոն, ֆիզիկական թատրոն, դրամատիկ միմ, պարի թատրոն և այլն: Հայաստանում շատ կցանկանայի տեսնել ժամանակակից գործեր` անսովոր, զարմանալի, անհանգստացնող, արթնացնող:

-Ֆրանսիա վերադառնալուց հետո ի՞նչ նոր ծրագրեր եք իրականացնելու:

-Աշխատում եմ նաև տիկնիկային ներկայացումների վրա: Այդ ասպարեզում նոր բեմադրություն պետք է իրականացնենք, և համագործակցելու եմ փողոցային թատրոններից մեկի հետ: Հեռանկարում այլ հետաքրքիր նախագծեր նույնպես կլինեն:

Հարցազրույցը` Անժելա Համբարձումյանի