Թորոս Սէֆիլյան. «Շնորհակալ ենք իշխանություններին. 24 ժամվա մեջ Հիմնադիր խորհրդարանն ավելի ճանաչելի դարձրին»
Սփյուռքում գործող «Հայկական վերածնունդ» երկամյա շարժման անդամ Թորոս Սէֆիլյանը (Ժիրայր Սէֆիլյանի ավագ եղբայրը) «168 Ժամի» հետ զրույցում իր տեսակետները հայտնեց օրեր առաջ Բերձորում կատարվածի մասին՝ նշելով, որ, չնայած ինքը Հայաստանում չի բնակվում, բայց հոգով ու սրտով Հիմնադիր խորհրդարանի կողքին է:
– Պարոն Սէֆիլյան, Դուք մոտիկից հետևում եք Հիմնադիր խորհրդարանի գործունեությանը, որոշ տվյալներով՝ նաև խորհուրդներ եք տալիս, կարո՞ղ եք բացատրել, թե ինչո՞ւ էր ավտոշարասյունն ուղևորվում Արցախ՝ քաղաքական հատուկ պահանջներով:
– Նախ հասկանանք՝ մարդիկ ինչո՞ւ էին գնում, ինչպե՞ս էին գնում. նրանք գնում էին երեխաներով, ընտանիքներով, կանանց հետ միասին: Ավտոերթ էր, որը նորություն չէր, որի մասին նախօրոք տեղեկացված էր: Դեպի մարզեր էլ ավտոերթ կատարվեց, ոչ մի ուրիշ դեպք չեղավ, ոչ մեկի քթից արյուն չեկավ, ոչ մի բռնություն չկիրառվեց, չնայած՝ շատ լավ գիտենք, որ իշխանություններին հաճելի չէր: Իսկ այն, ինչ կատարվեց Արցախում, մի կարծեք, թե Արցախի մեր քույր-եղբայրներն էին անողները: Սա Արցախի ժողովրդի հետ կապ չուներ, Արցախի ժողովուրդը չգիտի էլ, որ Հայաստանում այդպիսի ուժ, այդպիսի կառույց կա: Վերջին տասն օրերին Արցախի իշխանություններն ատելություն սերմանեցին իրենց ժողովրդի մեջ, միտումնավոր ստեր տարածեցին, թե՝ գալիս են մեր երկրի հարցերը խոչընդոտելու, մենք սահմանային հարցեր ունենք, և այլն: Բայց քաղաքական գործիչները չէին գալիս սահմանային հարցերին խառնվելու, դրա համար բանակ կա: Ժիրայրը նշել է, որ ես գալիս եմ իմ տուն, իմ ընտանիքի, իմ ընկերների հետ: Իրենք շատ լավ գիտեն Ժիրայրի տեսակը, չեմ կարծում, որ չեն սիրում այդ տեսակը, բայց նրա գործունեությունը հակասում է իրենց հաշիվներին: Արդյունքում՝ այս ամենն ի օգուտ մեզ եղավ, որովհետև այն մարդիկ, որ տեղյակ չէին մեր մասին, իմացան: Եթե մենք իսկապես ուզենայինք մեր մասին հայտնել Արցախի ժողովրդին՝ ամիսներ կտևեր, բայց իրենց արածը մեծ քննարկման հարց դարձավ և՛ Սփյուռքում և՛ Հայաստանում, ինչը նպաստեց մեր ավելի լայն ճանաչմանը: Այնպես որ, շնորհակալ ենք իշխանություններին, որ 24 ժամվա մեջ Հիմնադիր խորհրդարանը ճանաչելի դարձրին:
– Իսկ նույն Սփյուռքը, որի համար ապրիլի 24-ը և Ցեղասպանության 100-ամյակը լրիվ ուրիշ նշանակություն ունեցող թվեր են, ինչպե՞ս է վերաբերվում դրանք այլ նպատակներով օգտագործելու ՝ Ձեր կոչերին: Դուք ճի՞շտ եք համարում:
– Ես ասեմ, որ ոչինչ 100 տոկոսով ճիշտ չեմ համարում: Հիմնադիր խորհրդարանում էլ կարող են տարաձայնություններ լինել, նրա անդամներն էլ 100 տոկոսով կատարյալ չեն, բայց այնտեղ կան նվիրյալներ ու գիտակից մարդիկ, ովքեր կարող են գործել, և ինչո՞ւ թույլ չտալ այդ մարդկանց գործել: Ոմանք չեն հասկանում և կենտրոնանում են նրա վրա, որ այդ օրը միայն սգի և ողբալու օր է: Մենք ասում ենք, որ այդ օրը՝ ապրիլի 24-ին, մեր պարտականությունները լիուլի կատարելու ենք, ինչպես նախորդ տարիներին, բարձրանալու ենք Ծիծեռնակաբերդ, մեր ծաղկեպսակները տեղադրելու ենք, մեր աղոթքն անելու ենք, բայց եթե նախորդ տարիներին դրանից հետո տուն էինք վերադառնում, ապա այս անգամ տուն չենք գնալու, այլ հավաքվելու ենք մի վայրում ու սկսելու ենք ռեժիմը չհանդուրժելու մեր պրոցեսը:
– Եվ ի՞նչ եք անելու:
– Չկարծեք, թե հեղաշրջման փորձ ենք անելու, երկիրը տակնուվրա ենք անելու կամ քարեր ենք նետելու, և այլն: Պլակատներով, ցույցով կեցվածք պիտի ցուցաբերենք մի շարք խնդիրների շուրջ:
– Ի՞նչ եք ակնկալում դրանից:
– Ես կարծում եմ, որ մինչև ապրիլի 24-ը շատ մարդիկ կմիանան մեզ, և մենք կկարողանանք իրականացնել մեր ցանկությունը՝ համակարգային փոփոխություն: Իսկ եթե ժողովուրդը մեր կողքին չկանգնի, ապա մենք ոչինչ էլ չենք կարող անել: Բայց այս վերջին դեպքից հետո շատ մարդիկ են արդեն սկսում կանգնել մեր կողքին:
– Մոտավորապես ի՞նչ շրջանակներից են:
– Տարբեր տեղերից՝ և՛ Սփյուռքից և՛ Հայաստանից: Դուք պատկերացրեք՝ այս երկու-երեք օրը ես չեմ հասցրել մեր ֆեյսբուքյան փակ էջի գրառումները կարդալ, հսկել, պատասխանել, այնքան աննախադեպ էր դրանց թիվը: Գրում են բազմաթիվ մարդիկ, որոնց հետ նույնիսկ ծանոթ չեմ, իրենց մտահոգությունն ու համագործակցելու պատրաստակամությունն են հայտնում, Ժիրայր Սէֆիլյանի առողջությունից են հարցնում, մարդկանց հետաքրքրում է՝ ինչպե՞ս է նա:
– Ինչպե՞ս է նա հիմա:
– Նորմալ է: Մի քանի օր տանը պիտի մնա, հանգստանա, մտահոգիչ ոչինչ չկա, մտահոգություն այն ժամանակ ունեինք, երբ ճանապարհին էր, այս պահին ամեն ինչ նորմալ է, առաջիկա մի քանի օրերին նա լրագրողների համար հայտարարություն կանի՝ ասուլիսով կամ այլ ձևով:
– Ասում են՝ Ժիրայր Սէֆիլյանի վրա մեծ է եղել Ձեր ազդեցությունը: Այսօ՞ր էլ դեռ լսում է Ձեզ: Նրան խորհուրդ տալի՞ս եք չհամառել:
– Մենք միշտ էլ խորհրդակցության մեջ ենք: Լիբանանում եղած ժամանակ գուցե ինչ-որ հարցերում իմ դերը մեծ է եղել, բայց նա 23 տարեկանից Արցախում լրիվ ուրիշ և ինքնուրույն փորձառություն ունեցավ: Իսկ ինչ վերաբերում է համառությանը, ապա, եթե նա համառ չլիներ, Արցախի պատերազմին իր մասնակցության օրերին այդպիսի հաղթանակներ չէինք ունենա: Ինչո՞ւ էինք ընդունում նրա համառությունն Արցախի պատերազմի առիթով, բայց այսօր քաղաքականության մեջ չենք ընդունում: Նրան ընդունում եմ այնպես, ինչպիսին կա, եթե Ժիրայր Սէֆիլյանն իմ փոքր եղբայրը չլիներ, նա իմ լավագույն և վստահելի ընկերը կլիներ:
– Ինչպե՞ս եք վերաբերվում, որ զինվորականները մտնում են քաղաքական ասպարեզ:
– Ինձ համար շատ նորմալ է: Եթե պատմությանը նայենք, ապա եղել են զինվորականներ, որոնք անցել են քաղաքական դաշտ, դա նորություն չէ, Ժիրայրն էլ նրանցից մեկն է: Չեմ հասկանում, թե դա ինչո՞ւ է ոմանց համար անընդունելի, արգելվա՞ծ է, որ Ժիրայրը մտնի քաղաքական դաշտ: Ի՞նչ է՝ քաղաքական դաշտի առաջնորդներն առաջնո՞րդ են ծնվել: Ինքը ժամանակին զինվորական դաշտում է եղել, կարող է նորից լինի, բայց այսօր զինվորական դաշտում չկա, քաղաքական դաշտում է: Բայց քանի որ որոշ մարդկանց հաշիվներին հակասում է նրա լինելը, չեն ուզում: Նույնն Արցախ գնալն էր, նույնը քաղաքացիություն չտալն է: Սրանք հարցեր են, որոնք վերք են դառում սփյուռքահայերի հոգում:
– Ասում են, որ Հիմնադիր խորհրդարանը դրսից է ֆինանսավորվում, ի՞նչ կասեք այդ մասին:
– Թող շարունակեն այդպես ասել, իրենք չեն կարող ասել այն, ինչ ես շատ լավ գիտեմ: Մեր ֆինանսները մեր գրպաններից են, նաև ժողովուրդն է հանգանակություն կատարում մեզ համար:
– Այսօր ժողովրդի քանի՞ տոկոսն է Ձեր կողքին:
– Ավելի ակտիվ ու գործնական մասը շատ չի, ինչքան պետք է որ լինի, բայց կարծում եմ, որ մինչև ապրիլի 24-ը շատ ավելին կլինի, և մեր ակնկալած թվերը կունենանք: Իսկ եթե շատ չլինի՝ մենք մեղավոր չենք, մենք մեր ասածն ասում ենք, սևին սև ենք ասում, ճերմակին՝ ճերմակ:
– Ավտոերթերը շարունակվելո՞ւ են:
– Այո:
– Որտեղի՞ց է գալիս Ձեր ընտանիքի քաղաքական ակտիվությունը: Դուք՝ երկու եղբայրներով, երկու տարբեր շարժման մեջ եք ընդգրկված:
– Մենք ունեցել ենք մեր հերոս մուսալեռցի մայրը, ով մեզ դաստիարակել է այնպես, որ երբեք անտարբեր չմնանք ապազգային որևէ երևույթի նկատմամբ, և իր կյանքի ընթացքում երբեք չի կոտրվել, մնացել է հերոս:
– Ներեցեք, ի՞նչ առումով հերոս:
– Բոլոր առումներով: Շատ վաղ կորցնելով ամուսնուն՝ նա միայնակ է մեծացրել իր չորս երեխաներին, դիմացել է կյանքի բոլոր դժվարություններին: Եվ այսօր ե՛ս եմ կոչ անում մեր ժողովրդին՝ անտարբեր չմնալ ոչ մի ապազգային երևույթի հանդեպ: Մենք այլևս իրավունք չունենք անտարբեր մնալու:
– Իսկ «Հայկական վերածնունդ» շարժումը, որի անդամն եք, ինչո՞վ է զբաղվում:
– Այդ շարժումը Սփյուռքում է գործում, 11 երկրներում ունի մասնաճյուղեր, անդամներ, որոնք նախապես ուրիշ կուսակցություններում էին և տեսնելով այսօրվա իրավիճակը, տեսնելով, թե ազգովի ուր ենք հասել, տեսնելով հայկական ավանդական կուսակցությունների անգործությունը սփյուռքում, միմյանց գլխի հավաքվելով՝ ստեղծեցին «Հայկական վերածնունդ» շարժումը: Մենք Հայաստանի բոլոր հարցերի հանդեպ էլ մեր դիրքորոշումը հայտնելու ենք, անդամ ու գրասենյակ չունենք Հայաստանում, բայց ունենք համախոհներ: Շարժման անդամները դիվանագետներ չեն, քաղաքական գործիչներ չեն, ոչ էլ այս շարժումը քաղաքական շարժման վերածելու նպատակ ունենք, այլ հսկիչ դեր ունեցող կառույց է լինելու, շուտով հայտարարությամբ ենք հանդես գալու՝ Բերձորի դեպքի հետ կապված:
