«Աստված ոչ միայն արտաքին գործերի, այլև ներքին մտքերի դատավոր է»
Աստված մարդու արտաքինն ստեղծելով, ստեղծեց նաև ներքինը: Շատ հաճախ մարդիկ նայում են միայն արտաքինին, այնինչ Աստված նայում է սրտին, ներքին էությանը:
Քրիստոնյայի համար կարևոր հանգամանք կա՝ արտաքինի համապատասխանությունը ներքինին: Եթե արտաքուստ դրսևորվող բարությունն ու ազնվությունը համահունչ չէ ներքինին, ապա այստեղ գործում է կեղծիքը, հակասությունն ու աններդաշնակությունը: Այս պարագայում մարդն ազնիվ չէ իր հանդեպ, հակասում է ինքն իրեն՝ պառակտելով և խոցելով իր իսկ աշխարհը:
Քրիստոս բազմիցս է դատապարտել կեղծավորությունը: Լեռան քարոզում Նա զգուշացնում է. ողորմություն անելիս փող ու թմբուկ չհնչեցնել՝ մարդկանց ուշադրությունը գրավելու համար, նաև ի ցույց մարդկանց չաղոթել՝ ժողովարաններում և հրապարակների անկյունում կանգնելով կամ էլ ծոմ պահելիս տրտմերես չլինել (Մատթեոս 6:2,5,16):
Քրիստոս դատապարտում էր փարիսեցիներին իրենց կեղծ բարեպաշտության համար՝ ասելով. «Վա՜յ ձեզ, կեղծավորնե՛ր՝ Օրենքի ուսուցիչնե՛ր և փարիսեցինե՛ր, որ պնակի և բաժակի դրսի կողմն եք մաքրում, մինչդեռ լավ գիտեք, թե դրանց ներսում եղող ուտելիքն ու խմելիքը ինչպիսի՜ հափշտակությամբ և աղտեղությամբ եք ձեռք բերել: Կո՛ւյր փարիսեցի, նախ մաքրի՛ր բաժակի և պնակի ներսի՛ կողմը. այդպիսով դրսի կողմն էլ մաքուր կլինի» (Մատթեոս 23:25-27): Մեր Տիրոջ բարկությունն ուղղված էր նրան, որ փարիսեցիներն ամեն ինչ անում էին, որ դրսից մարդկանց երևային արդար, այնինչ ներսից լի էին կեղծավորությամբ և անօրենությամբ: Սբ. Գիրգոր Նարեկացու բնորոշմամբ՝ արտաքուստ թեև բարի են թվում, սակայն ներքնապես ամբար են չարի:
Ավետարանում Քրիստոս, փարիսեցիներին դիմելով, ասաց. «Վա՜յ ձեզ, կեղծավորներ, որ Երկնքի Արքայությունը փակում եք մարդկանց առաջ: Դուք ինքներդ չեք մտնում և մտնել ուզողներին էլ թույլ չեք տալիս, որ մտնեն»: Այս օրինակով Քրիստոս զգուշացնում է կեղծավորներին, որ նրանք չեն կարող մտնել Երկնքի Արքայություն և չեն էլ կարող փախչել դժոխքի դատապարտությունից (Մատթեոս 23:13,33): Այդ պատճառով Քրիստոս Իր առաքյալներին հորդորում էր հեռու մնալ սադուկեցիների և փարիսեցիների խմորից:
Արտաքինի և ներքինի անհամատեղելիության օրինակը կարելի է տեսնել «Երկու որդիներ»-ի մասին ավետարանական առակում, որ Քրիստոս պատմեց փարիսեցիների ներկայությամբ: Առակում մի մարդ երկու որդի ուներ, հայրը որդիներից մեկին ասաց՝ գնա և այգում աշխատիր, նա ասաց՝ կգնամ, բայց չգնաց: Նույն խնդրանքով հայրը մյուս որդուն էլ դիմեց, նա ասաց՝ չեմ գնա, բայց հետո զղջաց և գնաց: Եվ այն հարցին, թե երկու որդիներից ո՞վ կատարեց հոր կամքը, Ավետարանը պատասխանում է, որ երկրորդ որդին, թեև կտրուկ և կոպիտ էր իր մերժումը: Քրիստոս առակն ուղղում էր փարիսեցիներին, որոնք առաջին որդու նման արտաքինից մարդկանց առջև արդար են երևում, բայց, ըստ Աստծո արդար դատի, առավել ցածր են, քան հայտնի մեղավորները՝ մաքսավորներն ու պոռնիկները: Ավետարանական այս առակն այդ պահին փարիսեցիներին ուղղված, այսօր իր խոսքն ուղղում է յուրաքանչյուր ընթերցողի՝ խորհելու և կյանքի դասեր առնելու:
Ներքին վիճակը նույնպես ուշադրության կարիք ունի, քանի որ Ավետարանում կարդում ենք՝ Աստծո Արքայությունը ձեր մեջ է գտնվում, այսինքն՝ մարդու ներքինը պատրա՞ստ է ընդունելու Արարչին: Լավ կլինի, որ մարդը հեռու լինի Քրիստոսի հանդիմանական այն խոսքերից, որ ասաց փարիսեցիներին, թե՝ Ինձ մեծարում են լոկ շրթունքներով, մինչ նրանց սիրտը շատ հեռու է Ինձանից (Մարկոս 7:6-7):
Ներքինի և արտաքինի միջև եղած հակասությունը, Քրիստոսի խոսքի համաձայն, արժանի է առավել խիստ դատապարտության, քանի որ՝ «Աստված ոչ միայն արտաքին գործերի, այլև ներքին մտքերի դատավոր է» (Աբբա Դորոթեոս):
Արտաքին բարեպաշտությունն արժեքազրկվում է, երբ այն ներդաշնակ չէ ներքինին: Սբ. Հակոբոս առաքյալն իր ընդհանրական նամակում երկնային իմաստություն ունեցող մարդուն բնորոշում է որպես մաքուր, խաղարար, ազնիվ, բարյացակամ, ողորմած, անկողմնակալ, այդ թվում նաև անկեղծ (Հակոբոս 3:17): Իսկ Սբ. Պողոս առաքյալն մատնանշում է անկեղծ սերն ու հավատը. «Գերագույն պատվիրանը սերն է, անարատ սրտից, մաքուր խղճմտանքից և անկեղծ հավատից բխած սերը» (Ա Տիմոթեոս 1:5):
Կարինե Սուգիկյան
