«Ես չեմ արդարացնում Արամ Աթեշյանին, ուղղակի հասկանում եմ նրա վիճակը». Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյան
168.am-ը Հայ Առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի առաջնորդ Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյանի հետ զրուցել է Պոլսո Հայոց պատրիարքարանի փոխանորդ Արամ Աթեշյանի՝ Էրդողանին ուղղված բաց նամակի, և ԼՂՀ խնդիրների մասին:
– Սրբազան հայր, Պոլսո Հայոց պատրիարքարանի փոխանորդ Արամ Աթեշյանի վերաբերյալ կայքերից մեկի հետ զրույցում նշել էիք, որ հասկանում եք նրա վիճակը, ու հիշեցրել էիք Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Մութաֆյանի հետ կատարվածը: Բայց մենք ունենք Շնորհք արքեպիսկոպոս Գալուստյանի օրինակը, որի դեպքում էլ թուրքական իշխանությունների կողմից ճնշումները կային, բայց նա երբեք նման հայտարարություն չի արել: Սա արդեն անձերի խնդիր չէ՞:
– Սա անձերի խնդիր չէ: Կարծում եմ՝ իշխանության դիրքից է կախված՝ որ իշխանությունն ինչ կերպ ու ինչ չափով է փորձում ճնշումներ գործադրել:
– Արամ Աթեշյանը չէ՞ր կարող ընդհանրապես զերծ մնալ որևէ հայտարարություն անելուց:
– Ես կարծում եմ՝ իրեն պարտադրել են: Եթե իրեն չպարտադրեին, նա ինչո՞ւ պետք է ելույթ ունենար: Կարող էր լռել, ու վերջանար այդ հարցը:
– Շնորհք արքեպիսկոպոս Գալուստյանի ժամանակ էլ ճնշումներ կային, բայց նա դիմադրում էր: Հիմա, եթե Արամ Աթեշյանին պարտադրեն այլ հայտարարություններով հանդես գալ, նա պետք է նման բա՞ն անի:
– Ես չեմ ասում, որ ինքը պետք է անի այդ հայտարարությունը: Ես հո չե՞մ արդարացնում իրեն: Ես ուղղակի հասկանում եմ իր վիճակը. մարդուն ճնշում են, պարտադրում են, դրանից ելնելով՝ մարդը ստիպված է լինում այդպիսի բաներ անել: Ընդամենը սա է իմ ասածը:
– Սրբազան հայր, անդրադառնանք այլ թեմայի. վերջերս Ռուսաստանից ժամանած հայազգի քաղաքագետ Կարինե Գևորգյանն ասել էր՝ Ղարաբաղում միակ լեգիտիմ մարդը, որ կարող է հարաբերություններ վարել միջազգային հանրության հետ, Դուք եք, քանի որ Հայկական եկեղեցին միջազգային բոլոր հնարավոր կառույցների լիիրավ անդամ է, մինչդեռ, ըստ նրա՝ բարձրաստիճան հոգևորականի գործոնը չի օգտագործվում. այս մասով ի՞նչ կասեք: Հոգևորականները պե՞տք է բարձրացնեն քաղաքական խնդիրներ:
– Կարինե Գևորգյանին հարցրեք, ինքն է դա ասում: Ես ինչպե՞ս ուրիշ մարդու ասածը մեկնաբանեմ: Եթե նման մոտեցում ունի, ինքն ավելի լավ կմեկնաբանի: Ես գիտեմ, որ վեց հարյուր տարի, երբ պետականություն չենք ունեցել, եկեղեցին նաև քաղաքական իշխանություն է ունեցել: Երբ Ղարաբաղում ռմբակոծություններ էին, գնացել ենք Մոսկվա՝ Կանադայի, Միացյալ Նահանգների, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի, Անգլիայի դեսպանատներն ենք մտել ու խնդրել, որ նրանք միջամտեն: Ես էլ եմ ունեցել հանդիպումներ կոնգրեսմենների, սենատորների հետ: Մենք էլ ենք միջամտում: Օրինակ՝ մեր Ամենայն Հայոց կաթողիկոսն էլ է տարբեր ատյաններում բարձրացնում մեր խնդիրները:
– Այսինքն՝ եթե կարիքը լինի՝ հայ հոգևորականները պատրաստ են տարբեր հարթակներում մեր խնդիրները բարձրացնել, այս պահին կարիքը չկա:
– Այո, իհարկե, եթե ազգը կարիքն ունի, ինչո՞ւ ոչ, ամեն ինչ էլ պետք է անենք: Ես չեմ ասում, թե այս պահին կարիք չկա, կարիքը միշտ կա, 24 ժամ մենք այդ կարիքն ունենք: Բայց մենք ունենք նախագահ, Ազգային ժողով, վարչապետ, իրենք բոլորն էլ կարողանում են քաղաքական ատյաններում այդ հարցերը բարձրացնել, պաշտպանել: Եթե կարիք կա, որ Սրբազանն էլ ինչ-որ միջամտություններ ունենա, ապա մենք մեր մասնակցությունն անկասկած կբերենք:
