Լյուդմիլա Սարգսյան. «Ես վստահում եմ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին և Գագիկ Ծառուկյանին»

Հոկտեմբերի 10-ին և 24-ին եռյակի կողմից հրավիրված հանրահավաքների ժամանակ հարթակում էր նաև Վերակազմյալ հնչակյան կուսակցության ղեկավար Լյուդմիլա Սարգսյանը, ով նաև ԱԺ ՀԱԿ խմբակցության անդամ է: Նրա ներկայությունը հարթակում կարելի էր բացատրել հենց ՀԱԿ խմբակցության անդամ լինելով: Սակայն ղեկավարությունն այս համագործակցությունը ներկայացնում է ոչ թե` որպես խմբակցությունների, այլ` հենց երեք կուսակցությունների համագործակցություն: Դա է թերևս պատճառը, որ, օրինակ, ՀԺԿ կուսակցության ղեկավար Ստեփան Դեմիրճյանը ելույթ է ունենում ՀԱԿ կուսակցության քվոտայով: Եթե հանրահավաքի կազմակերպիչները լինեին խմբակցությունները, որևէ իմաստ չէր լինի ՀԺԿ նախագահին ներկայացնել` որպես չորրորդ կողմ, ինչը արեց Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հոկտեմբերի 10-ի հանրահավաքի ժամանակ: Եթե դա լիներ խմբակցությունների համագործակցություն, ապա ԲՀԿ խմբակցության անդամ, ՄԱԿ կուսակցության նախագահ Գուրգեն Արսենյանը ևս կլիներ հարթակում, մինչդեռ նա ընդհանրապես չի բարձրանում հանրահավաքի հարթակ, և կանգնում է հանրահավաքի շարքային մասնակիցների կողքին՝ հրապարակում: Ի՞նչ կարգավիճակով է հարթակում Լյուդմիլա Սարգսյանը, և արդյո՞ք նա մասնակցում է որոշումների կայացմանը. այս հարցերի շուրջ է զրույցը ՎՍԴՀԿ ատենապետ Լյուդմիլա Սարգսյանի հետ:

– Տիկին Սարգսյանը, Դուք հանրահավաքի հարթակում եք. կասե՞ք, ի՞նչ կարգավիճակով, եթե նկատի ունենանք, որ հարթակում լինում են հանրահավաքի կազմակերպիչները:

– Պետք է ասեմ, որ` այո, հարթակում կազմակերպիչներն են, և ես այնտեղ եմ` որպես ՀԱԿ խմբակցության անդամ:

– Այդ դեպքում ինչո՞ւ որպես հանրահավաքի կազմակերպիչ` զրկված եք ձայնի` ելույթի հնարավորությունից:

– Ելույթների քանակը խիստ քվոտավորված է և սահմանափակ, հետևաբար` ես դա խնդիր չեմ դարձնում: Խմբակցությունից սովորաբար ելույթ են ունենում Արամ Մանուկյանը և Լևոն Զուրաբյանը: Ինչպես նկատել եք, Գագիկ Ջհանգիրյանը ևս ելույթ չի ունեցել: Համաժողովրդական շարժումն իր առջև լուրջ խնդիր է դրել, և ես չեմ կարծում, որ պետք է նման մանր խնդիրները պրոբլեմ սարքել, այլ պետք է կենտրոնանալ հիմնական խնդրի`իշխանափոխության իրականացման վրա:

– Չե՞ք կարծում, որ այնքան էլ արդարացի չէ, երբ երկու անգամ ելույթի հնարավորություն է տրվում ՀԺԿ նախագահին, իսկ Ձեզ կամ Գագիկ Ջհանգիրյանին ընդհանրապես չի տրվում: Ինչո՞վ կբացատրեք Ստեփան Դեմիրճյանի նկատմամբ դրսևորվող հատուկ վերաբերմունքը, կամ գուցե Ձեր հանդեպ կա հատուկ վերաբերմունք:

– Ես պետք է ասեմ, որ Ստեփան Դեմիճյանը ելույթ է ունեցել ՀԱԿ խմբակցության քվոտայի շրջանակներում, և եռյակի անդամ մյուս կուսակցությունները հենց այդպես էլ համարում են, որ եռյակը դա խորհրդարանական երեք խմբակցությունների համագործակցություն է, և ոչ թե` այդ խմբակցությունների անդամ առանձին կուսակցությունների: Ինչ վերաբերում է Ստեփան Դեմիրճյանի հանդեպ դրսևորվող հատուկ վերաբերմունքին, ես գիտակցում եմ, որ նա իմ նկատմամբ ունի մի մեծ առավելություն. նա բացի խմբակցության անդամ և կուսակցության ղեկավար լինելուց` նաև ընտրված նախագահ է` 2003թ. նախագահական ընտրությունների ժամանակ նա ընտրվել է նախագահ, այլ հարց է, որ ժողովրդի ընտրության հետ գործող իշխանությունը հաշվի չնստեց: Ընտրված նախագահ լինելու հանգամանքով պետք է բացատրել այն, որ նախապատվությունը տրվում է նրան, և ոչ թե ինձ, ինչին ևս նորմալ եմ վերաբերվում:

– ԲՀԿ նախագահը և այլ ելույթ ունեցողներ հանրահավաքի հարթակից ասում էին եռյակից դուրս ավելի լայն համագործակցություն ձևավորելու անհրաժեշտության մասին, որին պետք է միանան այլ կուսակցություններ և քաղաքացիական շարժումներ: Դա ընդամենը հայտարարությո՞ւն էր, թե՞ կա գործընթաց: Դուք ինչ-որ տեղեկությո՞ւն ունեք այլ կուսակցությունների կամ քաղաքացիական նախաձեռնությունների հետ վարվող բանակցությունների մասին, որը կբերի համագործակցության ֆորմատի ընդլայնմանը:

– Ես տեսել եմ, որ Գագիկ Ծառուկյանը հանդիպում է ունեցել «Ազգային անվտանգություն» կուսակցության ղեկավար կազմի և ազատամարտիկների հետ, կարծում եմ, որ այդ հանդիպումները կլինեն շարունակական, և այն ուժերը, այն կուսակցությունները, որոնք իրենց հոգեհարազատ են համարում համաժողովրդական շարժման գաղափարները, անպայման կհամախմբվեն շարժման շուրջ:

– Իսկ Ձեր կողմից ղեկավարվող կուսակցությանը ԲՀԿ ղեկավարի կողմից հանդիպման կամ համագործակցության հրավեր-առաջարկ չի՞ արվել:

– Կարծում եմ, որ առաջիկայում նման հանդիպման հնարավորություն կստեղծվի: Բայց պետք է նկատի ունենալ, որ ես` լինելով ՎՍԴՀԿ ատենապետ, միաժամանակ հանդիսանում եմ ՀԱԿ խմբակցության անդամ, իսկ ՀԱԿ խմբակցությունը համագործակցում է ԲՀԿ-ի հետ, և այդ իմաստով մեր կուսակցությունը ևս այդ համագործակցության մի մասն է: Այլ հարց է, որ եթե նման հանդիպում կայանա, այն ավելի կընդգծի մեր ներգրավվածությունը համաժողովրդական շարժման մեջ, ավելացնելով մեր պատասխանատվությունը շարժման կողմից դրված նպատակների իրականացման հարցում:

– Չե՞ք կարծում, որ խորհրդարանական եռյակը շատ նման է Եվրասիական միությանը, որտեղ կան շատ կարևոր երեք անդամ՝ Ռուսաստանը, Ղազախստանը և Բելառուսը, որոնք իրենց հռչակել են հիմնադիր և մյուսներին ցանկանում են կազմակերպության մեջ ընդգրկել միայն հիմնադիրների համաձայնությամբ և սահմանափակ իրավունքներով: Օրինակ, ազատամարտիկների՝ նստացույց անելու ցանկությունը շատ արագ կանխվեց, չնայած նրանք իրենց աջակցությունն են հայտնել եռյակի կողմից հրավիրվող հանրահավաքներին:

– Ես նման համեմատությունը այնքան էլ ճիշտ չեմ համարում: Խորհրդարանական եռյակի համագործակցությունն սկսվել է խորհրդարանում` չորս խմբակցությունների կողմից համատեղ նախագծերի ներկայացման միջոցով: Եթե հիշում եք` համագործակցությունը սկսվեց Կուտակային կենսաթոշակների մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու հարցում չորս խմբակցությունների ունեցած ընդհանրական դիրքորոշումից, որը հետագայում վերածվեց ավելի լայն հարցերի շուրջ համագործակցության հարթակի: Ես նաև բնական եմ համարում, որ այն ուժերը, որոնք այսօր կանգնած են այդ համագործակցության հիմքում, ունեն ավելի լայն իրավունքներ, քան նրանց աջակից ուժերը և նրանք, ովքեր հետագայում կմիանան այդ համագործակցությանը:

– Ձեզ չի կաշկանդում այն հանգամանքը, որ Ձեր կուսակցությունը և անձամբ Դուք չեք մասնակցում որոշումների կայացմանը, և պետք է ընդամենը կատարեք այլոց կայացրած որոշումները:

– ՀԱԿ դաշինքի փորձը մեզ ցույց տվեց, որ շատ դժվար է 17-18 կուսակցություններով որոշումներ կայացնել, նման պայմաններում որոշումների կայացումը դառնում է ինքնին անհնար, քանի որ յուրաքանչյուրն ունի իր ուրույն տեսակետը և փորձում է առաջնային համարել իր մոտեցումները: Հետևաբար` որքան սահմանափակ է որոշումներ կայացնողների թիվը, այնքան ավելի հեշտ է հասնել որոշումների կայացմանը: Ես ինձ վատ կզգայի, եթե ես չվստահեի այն մարդկանց, ովքեր որոշումներ են կայացնում, մինչդեռ ես լիովին վստահում եմ թե՛ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին, և թե Գագիկ Ծառուկյանին: Ինչ վերաբերում է կաշկանդված լինելուն, ապա ես միշտ էլ հնարավորություն ունեմ արտահայտել իմ տեսակետը, եթե անգամ այն չի համապատասխանում մյուսների տեսակետի հետ: