Որքան կկազմի մեքենաների մաքսազերծումը՝ ՄՄ-ին անդամակցելու պարագայում (աղյուսակ)
Բավականին շատ է խոսվում այն մասին, որ Մաքսային միությանն անդամակցելուց հետո Հայաստանում որոշ ապրանքներ շեշտակի կթանկանան։ Խոսքն այն ապրանքների մասին է, որոնք ներմուծվելու են ՄՄ անդամ չհանդիսացող երկրներից։ Թանկանալու են այն պատճառով, որ Հայաստանում գործող առավելագույն 10% մաքսատուրքի փոխարեն՝ ՄՄ-ում գանձվում է մի քանի անգամ ավելի մեծ մաքսատուրք։
Ենթադրություններ և մոտավոր գնահատականներ շատ են հնչել, սակայն կոնկրետ հաշվարկ՝ հիմնված փաստաթղթային տվյալների վրա՝ ոչ։
Մենք համացանցից գտանք Ռուսաստան-Բելառուս-Ղազախստան մաքսային միության ներմուծման մաքսատուրքերի չափերը՝ բոլոր ապրանքների համար։
Դրան դեռ հանգամանորեն կանդրադառնանք, իսկ առայժմ առանձնացրել ենք միայն բենզինով աշխատող մեքենաների մասը։ Կարծում ենք՝ այն կհետաքրքրի մեր ընթերցողներին։
Եվ այսպես, Հայաստանում ցանկացած ավտոմեքենայի մաքսազերծման համար, բացի բնապահպանական վճարներից, վճարվում է 20% ավելացված արժեքի հարկ և 10% մաքսատուրք։ Ռուսական արտադրության մեքենաների համար մաքսատուրք չի վճարվում։
Հիմա ուսումնասիրեք ստորև բերված աղյուսակը, որտեղ ներկայացված են ներքին այրման շարժիչով աշխատող մարդատար մեքենաների մաքսատուրքերի դրույքաչափերը՝ Ռուսաստան-Բելառուս-Ղազախստան միության համար։ Խոսքը, իհարկե, վերաբերում է արտասահմանյան արտադրության մեքենաներին։ Ինչպես տեսնում եք, մաքսատուրքը 30%-ից բարձր է և որոշ դեպքերում, եթե մեքենայի արժեքը ցածր է, գործում են այլ պայմաններ, որոնք մաքսատուրքի գումարը դարձնում են գրեթե աստղաբաշխական։
Կոնկրետ օրինակի վրա ամեն ինչ թերևս ավելի պարզ կլինի։
Հայաստանում այսօր շատ տարածված են Opel Astra մեքենաները, որոնք շահագործվում են որպես տաքսի։
Այդ մեքենաների (1997-1998 թվականների արտադրության) մանրածախ գինը տատանվում է 4-5 հազար դոլարի սահմաններում։ Դա մաքսազերծված ավտոմեքենայի գինն է։ Այսինքն, ներառում է և ԱԱՀ-ն և 10% մաքսատուրքն ու մյուս վճարները։
Կարճ ասած, 1998 թվականի արտադրության Opel Astra-ի ներմուծման ժամանակ վճարվում է առավելագույնը 500 դոլար մաքսատուրք։
Հիմա տեսնենք՝ որքա՞ն կկազմի նույն մեքենայի մաքսատուրքը, եթե Հայաստանի համար նույնպես սկսեն գործել ՄՄ ընդհանուր տարիֆները։
Եթե 1998թ. արտադրության Opel-ի շարժիչի աշխատանքային ծավալը 1.4 լիտր է, ապա գործում է հետևյալ տարիֆը՝ 2.7 եվրո՝ 1 խսմ-ի համար։ Դա նշանակում է, որ միայն մաքսատուրքը կկազմի 3780 եվրո կամ մոտ 5000 դոլար։
Իսկ եթե մեքենայի շարժիչը 1.6 լիտրանոց է, ապա 1խսմ-ի համար պետք է վճարել 2.9 եվրո։ Ընդհանուր՝ 4640 եվրո։
Կամ, օրինակ, հզոր շարժիչ ունեցող շահագործված մեքեների գինը արդեն կարող է գլխապտույտ առաջացնել։
3 լիտր և դրանից ավելի աշխատանքային ծավալ ունեցող նոր մեքենաների մաքսատուրքը կազմելու է նվազագույնը 8400 եվրո (մոտ 11 հազար դոլար)։ Իսկ 5 տարվանից ավելի հնության մեքենաներինը՝ 17400 եվրո (5.8 եվրո՝ 1 խսմի համար)։
Մնացած տարբերակների մաքսազերծման արժեքը կարող եք ինքնուրույն հաշվել՝ օգտվելով այս աղյուսակից։
Կրկին շեշտենք, որ խոսքը միայն մաքսատուրքին է վերաբերում, որն այսօր 10% է Հայաստանում։ Մնացած տարիֆները՝ 20% ԱԱՀ, 2% վճար, բնապահպանական վճարներ, մնալու են նույնը։
Հիմա պա՞րզ է, որ երբ խոսվում է ավտոմեքենաների կրկնակի թանկացման մասին, դա իրականությունից հեռու չէ։ Ճիշտ է, մեր իշխանությունները հենց սկզբից ասում էին, որ Հայաստանի համար ՄՄ մաքսատուրքերը ձեռնտու չեն և վերջնական տարիֆները պետք է ճշգրտվեն բանակցությունների ընթացքում։ Սակայն ո՞վ իմանա՝ թե վերջում ինչ դրույքաչափերի վրա կանգ կառնեն։ Չէ՞ որ բարձր մաքսատուրքերից բյուջեն ավելի հեշտ կլինի լցնել։
Հ.Գ.1. Քանի որ հրապարակումը դեռ գիշերվանից տարբեր բուռն քննարկումների առարկա դարձավ, և հնչեցին տարբեր մեկնաբանություններ, անդրադառնանք մի քանիսին։ Նշվում է, որ այս օրենքը կբերի նրան, որ էժան, մաշված մեքենաներ քիչ կներմուծվեն։ Ճիշտ նույն պատճառաբանությամբ ՀՀ-ում մաքսազերծումը շատ ավելի թանկ է քան Վրաստանում, սակայն իրականության մեջ Հայաստանում հնամաշ մեքենաներն ավելի շատ են։ Թանկ մաքսազերծումը նպատակին չի ծառայել։ Բացի այդ, բոլորն էլ ցանկանում են ունենալ նոր մեքենա, սակայն քչերն ունեն 5 տարուց թարմ մեքենա գնելու հնարավորություն։
Հ.Գ. 2. Նշվում է, որ թանկարժեք մեքենաների մաքսազերծումը հակառակը՝ կէժանանա, քանի որ Հայաստանում բացի 20% ԱԱՀ-ից, 10% մաքսատուրքից և 2% վճարից գանձվում է նաև 20% շքեղության հարկ։ Նախ, շքեղության հարկը տարածվում է 25 միլիոն դրամից ավելի, 4.5լիտր աշխատանտային ծավալ և մինչև 2 տարի շահագործման ժամկետ ունեցող մեքենաների վրա։ Մինչև 25 միլիոն արժեցող մեքենաների դեպքում դա չի տարածվում։
Բացի այդ, ոչ ոք չի կարող ասել, որ ՄՄ-ին անդամակցելուց հետո շքեղության հարկը վերանալու է։
Հ.Գ. 3. – Նշվում է, որ անհանգստանալու կարիք չկա, քանի որ ՌԴ ում հավաքվում են (արտադրվում են) շատ արտասահմանյան մեքենաներ։ Այսինքն՝ Opel Astra-ի փոխարեն կներմուծվի ռուսական արտադրության Chevrolet Astra: Ռուսական մեքենաների որակին բոլորը ծանոթ են, դրա համար էլ մարդիկ նախընտրում են գնել 10 տարվա Mercedes, ոչ թե լրիվ նոր ռուսական մեքենա։
Հ.Գ.4. Նշվում է, որ հին մեքենաների ներմուծման ժամանակ մուծվում է նաև բնապահպանական վճար։ Այո, 5-ից 10 տարվա հնության մեքենաների համար՝ 500 դրամ 1 ձիաուժի համար, 10-15 տարվա մեքենաների համար՝ 1500 դրամ, 15 տարուց հին մեքենաների համար՝ 3000 դրամ։ Օրինակ, մեր նշած Opel Astra-ն ունի 90-ից 100 ձիաուժ։ Դրա բնապահպանական վճարը պետք է կազմի 270-300 հազար դրամ։ Դա անհամեմատելի է 10% մաքսատուրքը 30% դարձնելու կամ ըստ շարժիչի ծավալի՝ մոտ 5000 դոլար մաքսատուրք վճարելու հետ։
Ու կրկին, ոչ ոք չի ասել, որ ՄՄ-ին անդամակցելուց հետո բնապահպանական վճարները վերանալու կամ նվազելու են։
Կարճ ասած, իրականությունն այն է, որ Հայաստանում ներկայումս գործող բոլոր տարիֆներին՝ ԱԱՀ, մաքսատուրք, բնապահպանական վճար, ավելանալու է ևս մի քանի հազար դոլար՝ ռուսական ավտոարտադրության հովանավորչության նպատակով։
| ԱՏԳԱԱ կոդ | Անվանումը | Ներմուծման մաքսատուրքի դրույքաչափը (տոկոս կամ եվրո) | |
|
8703 |
Մարդատար ավտոմեքենաներ |
||
| 8703 21 | Մինչև 1000 խսմ աշխատանքային ծավալով շարժիչների համար | ||
| 8703 21 109 0 | Նոր | 30, բայց ոչ պակաս, քան 1.2 եվրո՝ 1 խսմի համար (մինչև 1200 եվրո) | |
| 8703 21 909 2 | Շահագործված։ 5 տարի և ավելի հին | 2.5 եվրո՝ 1 խսմի համար (մինչև 2500 եվրո) | |
| 8703 21 909 8 | Շահագործված։ այլ | 35, բայց ոչ պակաս, քան 1.2 եվրո՝ 1 խսմի համար (մինչև 1200 եվրո) | |
| 8703 22 | 1000-1500 խսմ աշխատանքային ծավալով շարժիչների համար | ||
| 8703 22 109 1 | Նոր: Բնակվելու նպատակով օգտավործվող տրանսպորտային | 30, բայց ոչ պակաս, քան 1.45 եվրո՝ 1 խսմի համար (1450 – 2175 եվրո) | |
| 8703 22 109 9 | Նոր։ Այլ | 30, բայց ոչ պակաս, քան 1.45 եվրո՝ 1 խսմի համար (1450 – 2175 եվրո) | |
| 8703 22 909 2 | 5 տարի և ավելի հին | 2.7 եվրո՝ 1 խսմի համար (2700 – 4050 եվրո) | |
| 8703 22 909 8 | այլ | 35, բայց ոչ պակաս, քան 1.45 եվրո՝ 1 խսմի համար (1450 – 2175 եվրո) | |
| 8703 23 | 1500-3000 խսմ աշխատանքային ծավալով շարժիչների համար | ||
| 8703 23 191 0 | Նոր : 1500-1800 խսմ աշխատանքային ծավալով շարժիչների համար | 30, բայց ոչ պակաս, քան 1.5 եվրո՝ 1 խսմի համար (2250 – 2700 եվրո) | |
| 8703 23 192 1 | Նոր: 1800-2300 խսմ աշխատանքային ծավալով շարժիչների համար | 30, բայց ոչ պակաս, քան 2.15 եվրո՝ 1 խսմի համար (3870 – 4945 եվրո) | |
| 8703 23 192 2 | Նոր : 2300-3000 խսմ աշխատանքային ծավալով շարժիչների համար | 30, բայց ոչ պակաս, քան 2.15 եվրո՝ 1 խսմի համար (3870 – 4945 եվրո) | |
| 8703 23 901 | Շահագործված։ 1500-1800 խսմ աշխատանքային ծավալով շարժիչների համար | ||
| 8703 23 901 2 | 5 տարի և ավելի հին | 2.9 եվրո՝ 1 խսմի համար (4350-5220 եվրո) | |
| 8703 23 901 8 | այլ | 35, բայց ոչ պակաս, քան 1.5 եվրո՝ 1 խսմի համար (2250 – 2700 եվրո) | |
| Օգտագործված։ 1800-2300 խսմ աշխատանքային ծավալով շարժիչների համար: | |||
| 8703 23 902 1 | 5 տարի և ավելի հին | 4 եվրո՝ 1 խսմի համար (7200 -9200 եվրո) | |
| 8703 23 902 4 | այլ | 35, բայց ոչ պակաս, քան 2.15 եվրո՝ 1 խսմի համար (3870 – 4945 եվրո) | |
| 8703 24 | 3000 ավելի խսմ աշխատանքային ծավալով շարժիչների համար | ||
| 8703 24 109 0 | Նոր: | 30, բայց ոչ պակաս, քան 2.8 եվրո՝ 1 խսմի համար (սկսած 8400 եվրոյից) | |
| 8703 24 90 | Շահագործված | ||
| 8703 24 909 2 | 5 տարի և ավելի հին | 5.8 եվրո՝ 1 խսմի համար (17400 եվրոյից սկսած) | |
| 8703 24 909 8 | այլ | 35, բայց ոչ պակաս, քան 2.8 եվրո՝ 1 խսմի համար (սկսած 8400 եվրոյից) | |
